Deugdelijk bloed en een rein gemoed

Leerzame dag. Op de Dappermarkt koop ik een speltbrood. Nog nooit van gehoord. Het is iets tussen tarwe en rogge in, zegt de koopman. Lijkt me heel gezond. Als het nu ook nog eens lekker is. Want dat donkerbruine brood dat je bij de bakker koopt schijnt ook niet zo volkoren te zijn als je zelfs wijsmaakt, maar een suggestie voor de gezond willende levende consument die toch liever zacht volkorenbrood wil dan een zuurdesemsteen.

Wikipedia: 'Spelt (Triticum spelta) is een tarwe. De ontwikkeling is waarschijnlijk als volgt gegaan. Het oorsprongsgebied ligt in Zuidwest-Azië, meer dan 9000 jaar geleden. Archeologische vondsten tonen verder aan dat deze primitieve graansoorten, zo’n 6000 jaar geleden, verbouwd werden in Perzië, Irak en Turkije. Anno 5000 jaar geleden voor Chr. verscheen de spelt in het dal van de Nijl, waar in de Egyptische koningsgraven emmergraan terugvonden is. Omstreeks dezelfde tijd werd vanuit Azië via de Balkan de akkerbouw naar Midden-Europa gebracht, zelfs in Zuid-Limburg werd tijdens opgravingen spelt gevonden. Ook in de rest van Europa wordt bij Romeinse opgravingen spelt gevonden. De Romeinen waardeerden spelt vanwege de goede eigenschappen van het speltmeel of bloem. Tot in de middeleeuwen was spelt een wijdverbreide graansoort. Vooral in Zwaben (Bodensee, Federsee) was spelt zeer geliefd. (De Duitse benaming voor spelt is Dinkel.) De benedictijnse abdis Hildegard von Bingen schreef in de twaalfde eeuw dat spelt alles bevat wat de mens nodig heeft om te leven: Spelt maakt deugdelijk bloed, geeft een rein gemoed en de gave van blijmoedigheid. Van alle graansoorten bevat spelt de meeste grondstoffen die bijdragen aan de gezondheid van de mensheid.

Na de middeleeuwen is de gewone tarwe in de plaats van spelt gekomen, omdat gewone tarwe een hogere opbrengst heeft en niet gepeld hoeft te worden. Spelt is namelijk een bedekte graansoort. Dit betekent dat het na het dorsen gepeld moet worden om het kaf van het koren te scheiden.