Ont

Van de zes boeken die genomineerd waren voor de AKO Literatuurprijs van dit jaar heb ik er maar één gelezen. Bij het aanhoren van de laudatio's lijkt mij Het boek Ont van Anton Valens ineens wel interessant. Valens schrijft over een groep mensen waar je niet zoveel over hoort en leest: mannen die niet kunnen meekomen in de rat race. Ze durven hun post niet open te maken, zitten uren te jeuzelen over het al dan niet durven groeten van de buren...

Ik vind het een heerlijk gegeven, het raakt aan herinneringen aan minder florissante jaren, met een hoofd vol gemiezemuis, het raakt aan personen in mijn huidige omgeving. Dit boek speelt ook nog eens in de binnenstad van Groningen, in welks straten en stegen ik mijn studietijd doorbracht.

De hoofdpersoon Isebrand is verliefd op zijn cheffin van het callcenter waar hij tijdelijk werkt. Dat doet hij niet goed, vindt zij, hij luistert te veel. Maar in 'productie draaien' is hij slecht. Omdat hij iets moet, wordt hij beheerder van een openbaar toilet onder de Grote Markt. Die baan biedt ruimte voor zijn andere verplichtingen: klusjes voor zijn moeder en gastheer spelen voor zijn mannenclubje Man&Post. In dat clubje zit een Limburger tussen die een wietplantage beheert, een verpleegkundige die VJ wil worden, en iemand die van een autonoom Groningen droomt. En een voortvarende consultant uit Nieuw-Buinen die met aandelen bakken geld verdient en uit beeld van de Drentse belastinginspecteurs wil blijven.

In het tijdschrift Boek staat een interview met de Valens, die ook beeldend kunstenaar is, en allerlei baantjes heeft om in zijn onderhoud te voorzien, zoals in de thuiszorg. Tegenwoordig werkt Valens zelf als postbode. Dat heeft mede het idee voor die zelfhulpgroep Man & Post gegeven, vertelt hij We krijgen immers tegenwoordig helemaal geen leuke post meer. Alleen maar rekeningen, aanmaningen, boetes, belastingaanslagen en folders. Geen wonder dat er vele mensen zijn die die nare enveloppen niet durven open te maken.

Is er verschil tussen mannen en vrouwen die zo een beetje aan de rand van de rand van de maatschappij leven, als je dat zo zou willen benoemen. Want dat is natuurlijk ook weer discutabel. Vraag ik mij af. Ik denk dat mannen die zo leven zich eerder verliezen in heel particuliere hobby's met alle bijbehorende uitweidingen. En vrouwen meer in de gezondheidskwesties en de psychologie terecht komen.