Op naar het Stedelijk Museum Amsterdam, naar de Oostenrijkse kunstenares Maria Lassnig. Ze heeft een grote overzichtstentoonstelling en wordt een van de grootste kunstenaars van de 20e en 21e eeuw genoemd, al was ze in Nederland tot nu toe tamelijk onbekend.
Ze schildert vooral haar eigen lichamelijke beleving der dingen. Dat levert wat ongebruikelijke en ook wel ongemakkelijke vrouwbeelden op. Geen schoonheidsidealen. Ze maakte niets mooier dan het was. Maar het is niet negatief. Wel liefdevol. En op de een of andere manier diep invloebaar. Haar naakten doen denken aan momenten bijvoorbeeld in de nacht dat je ongekleed door je huis scharrelt. Gordijnen dicht. Niemand die je ziet. Alleen jij. It is what it is.
En als iemand zulke persoonlijke naakten dan schildert, veelal zelfportretten, zo raak, dan komt dat wel binnen. Psychologisch expressionisme las ik ergens. Ze schildert niet wat ze ziet, ze schildert wat ze voelt. Ze doet een beetje denken aan de intensiteit van de portretten van Marlene Dumas, hoewel die vloeiender is met haar aquarellen en veel minder zelfportretten doet. Dit is haast cartoonesk.
Körperbewustsein heet wat Lassnig doet. Body awareness. Lichaamsbewustzijn. De vrouwenportretten zijn geen beelden van de geïdealiseerde buitenkant, maar een weergave van de binnenkant. De ervaring, de beleving, maar wel verbeeld via de buitenkant. ‘Het enige echt werkelijke zijn mijn gewaarwordingen’ luidt een citaat van haar aan een van de wanden. De schilderijen zijn allemaal opmerkelijk lenteachtig vrolijk van kleur. Dat dan weer wel. Ook de laatste warin de aftakeling van het oude lichaam in ziekenhuisbedden onderwerp is.
Wie is/was Maria Lassnig? Ze werd honderd jaar geleden geboren, leefde leefde van 1919-2014. Een Oostenrijkse, ze volgde haar kunstopleiding in Wenen, woonde en werkte in de jaren zestig in Parijs en in de jaren zeventig in New York Ze keerde in 1980 tachtig terug naar Wenen, waar ze een professoraat kreeg. Eindelijk erkenning. Dat ze zo laat erkenning kreeg ondanks haar krachtige werk had volgens haar alles met haar vrouw zijn te maken. Mannen maakten de dienst uit in de kunstwereld. Wat zij maakte paste in haar tijd in geen enkele stroming, en het was ongemakkelijk.
Ik vind het werk heel goed, eigenzinnig, indringend. Belangrijk. Onontkoombaar. Eigenlijk weet ik er geen woorden voor.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten