O Holde Kunst

Wat is dat toch met middeleeuwse heiligenbeelden? Ik vind ze prachtig, zo lief, zo troostrijk, zo knullig, ooit zo rijk en nu zo  gerestaureerd afgebladderd. Een tijdje geleden vond ik onverwacht zo'n oog genade beeldje in een kerk in IJsselstein: Onze Lieve Vrouw van Eiteren Hulp in nood. Er zijn niet veel van dit soort beelden meer in Nederland, de meeste zijn teloor gegaan in de Beeldenstormen in de 17e eeuw. Daarna kwamen er nieuwe modes in de heiligenbeelden, veel protseriger en vooral getuigend van statuur en macht. 

Nu is er een tentoonstelling in het Utrechtse Catharijneconvent met middeleeuwse heiligenbeelden en altaarstukken uit de periode 1100-1350. ‘North & South’ heet de tentoonstelling. Ze stammen uit  afgelegen dorpskerkjes en musea in Catalonië (Spanje) en in Noorwegen. De Pyreneeën in het zuiden en de fjorden in het noorden beschermden ze tegen de woedende Reformatie, die op zich alle reden had om is woedend te zijn op de katholieke kerk, wegens alle repressie tegen andersdenkenden, maar het is eeuwig zonde dat dat ze alle beelden en andere kunstschatten vernield hebben.

Wat heel bijzonder is: de Spaanse en Noorse stukken lijken heel erg op elkaar. Blijkbaar werd er in de Middeleeuwen ook al veel gereisd van Spanje naar Noorwegen en was er uitwisseling tussen kunstenaars. De liturgie in de katholieke kerk is overal ter wereld ongeveer hetzelfde, zodat iedere katholiek overal ter wereld zich thuisvoelt in de kerk, en blijkbaar gold dat ook voor de beelden. De tentoonstelling laat dat overtuigend zien. Hij is heel mooi vormgegeven met goudgele en warmrode wanden waar de beelden prachtig tot hun recht komen. 

Aan het eind is een hedendaagse installatie waarvan ik niet gevonden heb wie hem gemaakt heeft met religieuze altaarkunst. De muziek 'Miserere mei, Deus' door het Tenebrae Choir trekt je er helemaal in.