Arthur is gids bij het Gilde en hij vindt het leuk om Bobby en mij af en toe een privé-rondleiding door de stad te geven. Vanavond heeft hij als thema ‘slavernijverleden in Utrecht’, dit in het kader van de black-lives-matter-beweging. Utrecht heeft niet zoveel van dat verleden, maar toch wel wat. Er bestaat een wandelgidsje ‘Sporen van slavernij in Utrecht’ uit 2012 waar hij zich op heeft gebaseerd. Hij verbreedt het thema naar ‘buitenland’ en ‘buitenlanders’ in de stad die in het verleden weinig buitenland toeliet.
We starten bij boekhandel Bijleveld tegenover de Janskerk op welke plek ooit een achthoekige ‘Palmitentempel‘ stond van/voor Jeruzalembroeders. Dat waren mannenbroeders die of voor pelgrimage of voor de kruistochten naar Jeruzalem waren geweest. En daarna wilden bonden met mensen die hetzelfde hadden meegemaakt. Omstreeks de Reformatie werd de tempel gebouw afgebroken en kwamen er huizen.
In de Minrebroederstraat daarachter maken we kennis met Sybilla van Batavia, de ‘swarte meyt’ van de adellijke Sara Sybilla Verdion, die haar als slavin / bediende meegenomen had uit wat toen Nederlands Indië heette. Achttiende eeuw.
Ik vind zo’n wandeling erg leuk maar ook best moeilijk om te onthouden want je schiet van de ene eeuw naar de volgende of vorige met elk zijn eigen geopolitieke conflicten. We staan een poos stil bij het Stadhuis vanwege de Vrede van Utrecht. 1713. Eh... Die werd daar gesloten en maakte een einde aan de Spaanse Successieoorlogen. Groot Brittannië werd toen maritiem almachtig, wat groot effect had op de handelsrechten in specerijen en mensen.
We stoppen ook bij de Drieharingensteeg, nu vol met restaurantjes, waar in de 17e eeuw een Angolese wapengraveerder kwam te wonen: Eduard van Akaboa. Waarschijnlijk een vrijgemaakte slaaf. Zijn naam komt voor in een boek van het zilversmedengilde van 1652. Generaties lang zijn de Akaboa’s beroemde zilversmeden in Utrecht, tot ze naar Amsterdam vertrekken.
De Utrechtse dominee-schrijver Nicolaas Beets was een groot pleitbezorger van afschaffing van de slavernij, dus de wandeling voert ook langs zijn huis in de Boothstraat.
De foto bij deze blog is van een console waar er vele van zijn uit de jaren zeventig onder een lantarenpaal langs de Oudegracht. Een Zwitserse kunstenaar heeft die in opdracht gemaakt, bij karakteristieke panden in de stad. Deze verbeelding van slavernij en onderdrukking maakte hij bij een pand waar heel lang een apotheek/drogisterij genaamd ‘De Moriaan’ gezeten had. Nummer 18.
Ik denk altijd: er is geen beginnen en geen onthouden aan dit soort verhalen. Maar toch wekt hij wel interesse zo. En dan neem ik mij voor om vaker stadswandelingen te gaan volgen, maar ik doe het nooit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten