Gezien: de documentaire Nieuw Licht over het Rijksmuseum en Nederlands slavernijverleden, gemaakt door filmmaakster Ida Does. Zij maakte eerder documentaires over het Amsterdamse slavernijverleden en de Surinaamse verzetsstrijder Anton de Kom. In deze film volgt ze museummedewerkers tijdens het maken van de tentoonstelling over slavernij. De tentoonstelling zou nu openen, maar dat kan dus niet.
Het is nogal een ding. Het Rijksmuseum is een museum waar ons land zijn rijke verleden eert. Maar dat veel van die rijke mensen die daar in al hun pracht en praal afgebeeld worden rijk zijn geworden door de slavernij, dat is iets waar witte Nederlanders liever omheen kijken. Maar zwarte mensen die daar rondlopen zijn zich dat altijd bewust. Zo zegt het Hoofd Geschiedenis van het Rijksmuseum Valika Smeulders: ‘Als ík door een museum loop en ik zie zulke schilderijen, dan is dat waar ik altijd aan denk: dit zijn de mensen die profiteerden van het koloniale systeem, dus die hebben alles te maken gehad met slavernij en slavenhandel.’
De gedachte was altijd dat het Rijksmuseum niet voldoende objecten bezat voor een grote tentoonstelling over slavernij, totdat er mensen van kleur als conservator werden benoemd. Er blijken veel meer stukken aan slavernij gerelateerd zijn dan werd verondersteld. Zo is er het schilderij 'Schutters van Wijk VIII' waar in de schaduw van een paar schutters een zwart jochie staat. Conservator Eveline Sint Nicolaas bekent dat ze jarenlang het jongetje over het hoofd heeft gezien. Maar bij deze tentoonstelling is alles anders: 'Ik ben me veel meer bewust van mijn eigen kleur en mijn eigen perspectief doordat we bezig zijn met dit onderwerp.'
En er zijn ook objecten die directer met slavernij te maken hebben dan 17de-eeuwse schilderijen. Een ‘meervoudig voetblok’ bijvoorbeeld, een martelwerktuig waar meerdere 'slaven' (dat mag niet meer, 'tot slaaf gemaakten' heten ze nu 's nachts in vastgeketend werden. Na de tentoonstelling zal het blok een permanente plek in het museum krijgen.
De documentaire is hier te zien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten