Maria Sibylla

Gelezen: Maria Sibylla door Inez van Dullemen. Roman over de zeventiende eeuwse tekenares. Ook weer in de bibliotheek gevonden. Ik heb een paar jaar geleden die prachtige facsimile van haar werk gezien, uitgegeven bij uitgeverij Lannoo, een heel groot formaat boek. Ik was toen op interview bij de uitgeverij in Tielt, Vlaanderen. Maar dit terzijde. Ze is geboren in Frankfurt, dochter van een drukkersfamilie Merian. Van jongs af aan gebiologeerd door bloemen en rupsen en vlinders. Ze was getrouwd en verdiende met lesgeven en háár aquarellen de kost. Haar echtgenoot was een notoire schuinsmarcheerder en toen haar broer haar uitnodigde om te komen wonen in Friesland in een commune van de Labadisten deed ze dat en ze nam haar dochters mee.

Van die Labadisten had ik voor het eerst gehoord bij een rondwandeling die Arthur ons gegeven had door Utrecht. De Utrechtse wetenschapster Anna Maria van Schuurman had zich ook tot die beweging bekeerd. Ze hadden een slot in het Friese Wieuwert. 

Op een gegeven moment gaat Maria daar weer weg omdat ze er niet mag tekenen en trekt ze naar Amsterdam en van daar gaat ze naar Suriname. Een reis van twee maanden.

In de roman gaat het veel over de slavernij. Een tweede verhaallijn in het boek gaat over een slavin / slaafgemaakte Afrikaanse vrouw Kwasiba. Maria is begaan met haar lot, ze is heel verontwaardigd over de slavernij, en zij koopt Kwasiba over van haar eigenaar. Zij gaan diep de binnenlanden van Suriname in, waar de Labadisten een landgoed en een plantage hebben. Daar tekent zij de Surinaamse flora en vlinders. Heel ongemakkelijk leven daar in het oerwoud. Veel tropische ziektes. Van de idealen van de Labadisten is ook weinig over.

Uiteindelijk gaat Maria Sybilla terug naar Amsterdam en neemt ze Kwasiba mee. Die is immers haar eigendom. Verschrikkelijk.

Mooi boek, heel beeldend geschreven. Inez van Dullemen is door de jaren heen altijd een schrijver geweest waar ik veel van gehouden heb. Ze was generatiegenoot van Hella Haasse en Aya Zikken, die ik ook graag las. Begin jaren negentig stelde ik een boek sámen getiteld Schrijfsters uit de jaren vijftig. Daarin stonden ze allemaal geportretteerd.