Nu ik de tentoonstelling bezocht heb realiseer ik me hoeveel Sparta-fietsen ik gehad heb. Het begon met het model 8-80 toen ik naar de middelbare school ging. Ik was nog te klein voor een volwassenenfiets en dit was een meegroeifiets voor de rest van je leven. Geen vouwfiets.Toen ik op een gegeven moment hoog in Amsterdam-noord ging wonen bleek de brommer by far de meest efficiënte oplossing voor het vervoer van en naar het centrum van de stad. Het werd een tweedehands Sparta damesbrommer. Ik droomde nog wel van een goud-oranje Zündapp, een buikschuiver (of 'boekschoever' op zijn Drents). Sparta was Nederlands en degelijk en niet te duur. En rond 2003 kregen we een fiets van het werk en kocht ik een Sparta Beach Cruiser, voor mij de Mercedes onder de fietsen.
Aanleiding voor de tentoonstelling was het honderdjarig bestaan van de firma, die in Apeldoorn staat. De tentoonstelling zoomt in op alle mogelijke aspecten van de Sparta. Er is ontzettend veel materiaal en er staan heel veel oude modellen. Gewéldig om te zien. Jeugdsentiment! Ik lees een reactie hangen van ene Henk Weltje (volgens mij een oud-collega uit een ver ver verleden) dat hij als 16-jarige graag een Zündap of een Kreidler had gewild, ‘maar dat zat er niet in.’
Alles komt aan de orde: de geschiedenis, behuizing, de techniek, strategische keuzes, karakteristieke modellen, specifieke doelgroepen, de marketing met de folders en affiches, ups en downs in de verkoop, steeds weer nieuwe wegen. Zelfs het onvergetelijke geluid van de brommer wordt gebracht met een filmpje van dat je kunt beluisteren met een helm op waar de luidsprekers in verwerkt zijn.
De fabriek startte in 1917 met fietsen, als firma Verbeek & Schakel, en nam in 1919 het merk Sparta over van de firma Reuvers, die daar in 1908 mee begonnen was. De naam Sparta kwam door de jaren heen steeds meer op de voorgrond te staan.
In de jaren dertig stapte Sparta over op de motorfiets. Dat was een goed alternatief voor de mensen die zich geen auto konden permitteren. In de jaren zestig de auto echter steeds meer voet aan de grond kreeg en toen ging Sparta over op de bromfiets. In de jaren zeventig liep de verkoop van brommers terug besloot men weer fietsen te gaan verkopen.
Nu in de tijd van de e-bikes probeert Sparta weer een graantje mee te pikken.
Het is een groot genoegen al die modellen te bekijken. Sommige roepen grote aha-Erlebnis op. Er waren speciale modellen voor bezorgers, wijkverpleegsters, vrouwen en geestelijken, boswachters, noem maar op.
En de reclames! In de jaren vijftig werd de motorfiets aangeprezen als zeer geschikt voor avontuurlijke mannen-kampeervakanties, of voor romantische uitjes naar het strand. In de jaren zestig werd de brommer gemarket als heel hip voor jongeren.
Het is fascinerend om te zien hoe Sparta door de honderd jaar van zijn bestaan telkens weer opnieuw heeft weten uit te vinden. Steeds weer vonden spraakmakende nieuwe modellen uit met sterke vormgeving. De stroomlijning van de modellen was heel belangrijk, maar ze moesten wel voorzichtig zijn met al te radicale veranderingen.
Zie meer:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten