Zoli

Gelezen: de roman Zoli van de Iers-Amerikaanse schrijver Colum McCann. Verhaalt over Zoli, een Roma-vrouw uit Slowakije, geboren in de jaren twintig. Haar familie wordt als zij nog klein is uitgemoord door fascistische Hlinka’s in de jaren dertig en met haar grootvader vindt zij een onderkomen bij een andere Roma-familie die de Tweede Wereldoorlog overleeft. Onder het communistisch regime wordt zij volwassen. Eerst worden de Roma vlak na de oorlog als helden bij de ‘arbeiders’ betrokken, maar vervolgens worden ze met geweld gedwongen te ‘integreren’ en in flats te gaan wonen. 

Zoli heeft als een van de weinige zigeuners/vrouwen leren lezen van haar opa, ze leert een schrijver kennen en ze wordt populair als zangeres en dichteres. Een Slowaaks-Britse journalist vat een grote liefde voor haar op, een liefde die wederzijds is maar bijna niet beleefd kan worden omdat een Roma-vrouw alleen binnen haar eigen volk mag leven. Toch draait ze aantal jaren mee in het literaire leven en ze publiceert zelfs een dichtbundel. De communistische regering probeert haar te gebruiken voor die integratie, wat haar door haar eigen Roma-mensen niet in dank wordt afgenomen. Ze wordt geëxcommuniceerd.

Uitgebreid wordt haar drie jaar durende vlucht van Slowakije via Hongarije en Oostenrijk naar Italië beschreven, eenzaam en arm tot op het bot. Heel indrukwekkend. Uiteindelijk is er een Italiaanse man met wie ze een dochter krijgt en oud wordt. 

Het verhaal is geïnspireerd op het leven van de Poolse Roma-dichteres Papusza.

Wikipedia over Papusza:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Bronisława_Wajs