Voorbij

Gelezen: Voorbij voorbij door Clairy Polak. Het is een ‘roman’ over het huwelijk van een journaliste van in de zestig met een dertien jaar oudere echtgenoot die Alzheimer heeft. De journaliste in het boek heet Judith. De echtgenoot Leo. Maar het hele boek door had ik het gevoel dat er in een eerdere versie van het boek ‘ik’ had gestaan. Het begint op het moment dat ze hem ‘weggebracht’ heeft naar een instelling omdat het écht niet meer ging. 

Clairy Polak is lange tijd een (radio)journaliste van betekenis geweest in mijn leven. Sinds eind jaren tachtig. Een aanwezigheid. Ze was altijd heel scherp op de radio, bevroeg politici en ander 'machtige mannen' bijzonder kritisch. Een onbevreesde onafhankelijke geest. Toen ze voor tv gevraagd werd en overstapte  (Nova, Nieuwsuur) ging het vaak over haar uiterlijk, omdat ze principieel weigerde make-up te dragen. Na een tijd ging ze toch om. Nu werkt ze voor Omroep Human, waar ik lid van ben, maar ik ben haar er nog nooit tegengekomen, daar zie ik vooral documentaires. Misschien werkt zemeer achter de schermen?

Rond 2002 was ik een keer op een congres van machtige mannen in Hotel Figi in Zeist met mijn toenmalige baas Leo, en Clairy was dagvoorzitter en presentator. Ze droeg felrode pumps en volgens Leo waren al die machtige mannen bang voor haar en een beetje verliefd op haar. Een keer ging ik vis eten bij een beroemd visrestaurant in Scheveningen, waar ik haar zag eten met een oudere man, haar echtgenoot dus, over wie dit boek gaat. Ze schijnt onlangs voor het programma ‘Sterren op het doek’ geschilderd te zijn, maar geen van de schilders (her)kende haar.

Ik weet niet goed wat ik hoopte of verwachtte van het boek, een autobiografie over leven en werk, maar het gaat voornamelijk over de jaren van dementie bij haar oudere echtgenoot. Ze raakt hem helemaal kwijt. Ik vind het wat stroef geschreven, niet literair. Maar ja. Ze is ook geen literair auteur en ook geen schrijvend journalist. Ik lees een recensie van verpleeghuisarts Bert Keizer, die er met enige reserve aan begon maar het toch een belangrijk boek vindt omdat zij de realiteit van vele duizenden met een demente partner exploreert. Er is liefde, zorg, trouw, maar op een gegeven moment kún je als partner niet meer.

‘Judith’ laat haar ‘Leo’  herinneringen opschrijven, ze vertelt over haar bezoeken 5 keer per week aan het verpleeghuis, haar vriendschappen en de gesprekken over haar zieke man, een beetje over haar werk, uiteindelijk een reis in haar eentje naar Zwitserland. Ze schrijft wel eerlijk, maar het is alsof ze in deze tekst de diepste laag niet raakt. En ik ben toch erg nieuwsgierig naar, naar haar werk, hoe ze dat doet nadat haar de wacht is aangezegd door de NPO. Als dat ook nog samen ging met een dementerende echtgenoot... 

Hiernaast het schilderij dat ze uitkoos bij ‘Sterren op het doek’. Zij is van 1956, één jaar ouder dan ik.