Binnenkort is het echt afgelopen met de gym. De juf stopt ermee en omdat er geen opvolgster is gevonden houdt de hele groep op. Na 35 jaar. Ik heb vier jaar meegedaan. En Zus3 twee jaar. Net nu we beginnen in te burgeren houdt het op. Ze hebben me gevraagd of ik mee wil helpen met het ‘magazine’ en dat wil ik wel. Er zijn circa 36 inzendingen. Totaal uiteenlopend: herinneringen, gedichten, foto’s, maar ook sudoku’s en recepten. Moet er een opmaak verzonnen worden? Of blijft alles wat het is? En welke volgorde.
De twee die zich er hard voor gemaakt hebben vormden tot een paar jaar geleden de redactie van het verenigingsblad. Ze maakten de kopij op in Word en schreven het weg als pdf, in een aantal pagina’s dat een veelvoud was van vier. Net als het programmaboekje. Ik had bij deze dames te rade kunnen gaan. Meer dan ze weten kunnen ze niet. Iets proberen met achtergrondkleuren op de pagina gaat ze al gauw te ver. Hartverwarmend zulke mensen en zulke inzet.
We gaan weer beginnen. Na het concert van 13 mei jl. We zijn vorige week alweer begonnen, maar ik was er niet bij, want in Normandië. Er is nieuw repertoire, waaronder van de Britse componist Gustav Holst (1874-1934). Vanavond doen we onder andere 'Soft and gently'. Heel ijl en romantisch. Ladingen mailtjes moet ik verwerken met nieuwe bladmuziek en audiobestanden.
Vanavond krijgen we voor één keer een andere dirigente, en die neemt geheel andere muziek mee. Een Sefardisch lied ('Durme durme'), en 'Blackbird' van Lennon and McCarthy. Zin in.
Vorig jaar maakte ik voor het Park een interview met een beeldend kunstenaar over een kunstwerk-in-wording. ‘De Groene Kapel’ was toen de werktitel van het werk, wat mij - het zal u niet verbazen - intrigeerde. Er staan daar ergens zes platanen die in 2013 verplaatst zijn van het Domplein naar een uithoek van het Park. En die stonden daar - weliswaar in een kruisvorm - maar toch maar wat te staan, beetje onopvallend niksig.
Toen werd de afgelopen jaren de Domtoren in Utrecht grondig gerenoveerd en kwam daar heel veel historisch puin van af. Een organisatie heeft zich toen ingezet om bestemmingen voor dat puin te vinden in plaats van het te vergruizen, en een van de bestemmingen werd deze plek. Een sacrale plek zou het worden, zeiden ze bij de presentatie vorig jaar. Als een kapel. Een groene kapel. Zoiets als die Groene Kathedraal van Marinus Boezem bij Almere. Maar wat deze Utrechtse kunstenaar mij vertelde over dit nieuwe kunstwerk mocht bij nader inzien (nog) niet gepubliceerd worden, want de vergunningen waren nog niet rond enzo. Ik was er knap chagrijnig over, weet ik nog goed.
Nu is het een jaar later en is het dan toch zo ver. Ik krijg het persmateriaal toegestuurd, maar - lees ik - nu is er weinig sacraals meer aan het plan. Het is er zelfs helemaal uit geschreven. Blijkbaar vond het organiserend comité dat bij nader inzien niet meer opportuun. Nu heet het ‘Ex situ in situ’. Latijn voor ‘Van zijn plek op zijn plek’.
Ik hoop dat het uiteindelijk toch iets sacraals krijgt. Ook al wordt het niet als zodanig benoemd.
Laatst had ik een moeder (80) en dochter (50) in de buurttaxi. De moeder was van geboorte Schots en haar dochter - die tegenwoordig bij Maastricht over de grens in Duitsland woont - heette Iona. Goh, ze ik, ik was een paar jaar geleden op Iona. O ja??? ‘En we logeerden op de camping aan de overkant, Fidden Farm Campsite.’ Ze waren zeer aangenaam verrast dat iemand hier - en dan ook nog een buurttaxichauffeur - dat kende. De dochter bleek daar ook regelmatig te komen, op Iona en op die camping. Het was op de een of andere manier een groots moment, maar toen stapten ze weer uit. Moeder moest naar het ziekenhuis. Dochter was speciaal overgekomen en ging met moeders mee.
Ik denk er ineens weer aan nu ik twee recente afleveringen zie van het tv-programma Petrus-in-het-land op dat eiland Iona. Een met zangeres Laksmi, en een met zanger Stef Bos. Ze waren er ergens in de winter. Het eiland is stil en leeg. Ik was er in hartje zomer. Toen was de veerpont naar Iona behoorlijk vol. Het was een populaire bestemming. Ik weet nog wat ik me daar een beetje kriegel over voelde, al die ‘spirituele’ mensen die dezelfde doelen bezoeken..
Maar nadat we een wandeling over het eiland hadden gemaakt en bij het tweede bezoek de abdijkerk vrijwel leeg was vond ik het al een stuk mooier. En nu zie ik de twee zangers lopen: op de boot, het dorp in, langs de straat met de kleine huisjes met mooie tuinen, naar die kerk. Ik herinner me alles nog precies. Waar we zaten, waar we liepen, waar we koffie dronken. Het winkeltje.
Het was een mooi bezoek, dat je voelt dat je zou willen blijven. Er zijn daar mensen die daar blijven. Een week, een maand, een jaar, of nog langer. De Iona community is een wereldwijde beweging. Met ook community’s in Nederland.
Toen we terug waren op de camping dronken we een glaasje met twee oude Engelse broers in hun camper, en spraken we over de Brexit. Zij waren het onderling pertinent oneens. De volgende ochtend stak er een storm op en brak ik bij het afbreken van de tent mijn pols.
Pinksterochtend. De volkstuin staat er prachtig bij, dankzij de hulp van de tuinburen. Het eerste wat ik doe is maaien, met de grastrimmer, en direct vind ik alles weer prachtig. Lekker wild, maar toch beheerst. En gieteren. Ik hoop maar dat het allemaal aanslaat, want met sommige groenten (zoals de courgettes) was ik geloof ik laat, tenminste als ik spiek bij de ijverigste buurvrouw. De knoflook komt ook op. Zes tenen had ik in de grond gestopt. En de radijs wordt echt wat.
Later deze week ga ik wel weer wat spitten. Vandaag niet. Nu eerst even liggen en een thee. Paradijsje.
De ijverige buurvrouw appt ‘s middags: ‘Lucie, ben je weer terug? De gieter ligt anders en er lijkt vandaag activiteit te zijn geweest.’
5,5 uur zegt Google Maps, maar we hebben er én heen én terug 8 uur over gedaan. En er waren geen files en we deden twee korte pauzes slechts. Wat een onderneming voor een weekje weg. Maar het was de moeite waard. Andere beelden in je hoofd, inspiratie om te tekenen, spookdromen…
In Nederland is het tien graden warmer dan het in Normandië was. Daar was het 14-16 graden. De zon scheen wel, maar je kon er niet op een terras zitten, zo winderig. Hier is het 25 graden. ’s Avonds de parasol nog op. Het achtertuintje is kurkdroog.
En terwijl Bobby in Fécamp in de Carrefour de laatste boodschappen gaat doen zet ik mij in ons tritri-huisje aan mijn laatste klif. Nooit geweten dat kliffen tekenen zo leuk was. Elke dag zijn ze totaal anders.
Het is alweer de laatste dag van het weekje Normandië. Het blijf koud en winderig ondanks de zon. Jassenweer. Niet op het terras. Vandaag gaan we naar Sassetot-le-Mauconduit - vlakbij - waar het chateau staat waar ooit de Oostenrijkse keizerin Sissi ‘s zomers verbleef, en we wandelen van daar naar Les Petites Dalles waar keizerin Sissi in zee ging. Ook daar weer een schilderij van Claude Monet.
Mijn eerste tekening hier van de krijtrots was meteen de beste. Zo goed gelukt, daar kun je dan niet meer overheen. Zo’n tekening weerhoudt me dan bijna om nog wat nieuws te proberen en hier te laten zien. Maar hier in Valéry-en-Caux was de kleur van het water zó ongelofelijk dat die dan maar de reden is. Er zat ook nog wat geel door, maar dat krijg ik er niet in.
Voortdurend word ik heen en weer geslingerd tussen nieuwsgierigheid naar de omgeving en de behoefte aan rust voor mijn voet en dus in en rond het huisje blijven. Vanmiddag gaan we er toch maar weer op uit, een stukje langs de kust noordwaarts naar Saint-Valéry-de-Caux. Het is mooi zonnig weer maar koud en het waait hard. Maakt de zee wel fantastisch. Louter idylle is het hier niet, want we passeren onderweg wel een kerncentrale. Paluel. Zeer straf omhekt.
Ik heb veel boeken mee, maar tot nu toe lukte het me niet om in een te geraken. Te intellectueel? Mijn hersens willen geloof ik geen intellectueel boek. Of max twee hoofdstukken en dan is het wel weer genoeg. Maar dit ‘De horizon’ van Ciara Geraghty wil wel. Een levensverhaal.
Dit boek is een Ierse feelgood-roman en gaat over twee oudere vriendinnen (van wie de één directeur is van de Alzheimer Stichting en MS heeft en in Zwitserland een eind aan haar leven gaat maken, en de ander is huisvrouw, heeft een man, twee dochters en een demente vader voor wie ze allemaal zorgt). De laatste laat ze allemaal in steek om met haar vriendin mee naar Zürich te rijden. Heel Engeland en Frankrijk door. Natuurlijk hoopt ze dat ze haar vriendin er van af kan praten, maar dat lukt van geen kanten. Ondertussen trekken man en dochters aan haar, telefonisch, want die zijn gewend dat mama voor ze klaar staat en alles voor ze oplost.
Ciara Geraghty is een Ierse schrijfster. Misschien beetje in de traditie van Maeve Binchy?
Vandaag doen we Fécamp. Ik weet niet of ik Fécamp leuk zal vinden want het is maar een doodgewoon havenplaatsje met wel een lange geschiedenis, want van hier vertrokken ooit de Fransen naar Newfoundland (Canada). Er is dus een haven, een visserijmuseum, kliffen, twee heel oude abdijkerken, en een strand.
Vandaag heb ik weer zere voeten. Dat zal wel van die 12 km van gisteren komen. Maar we doen het hele stadje: van voor naar achter van links naar rechts.
Ik eindig op het prachtige kiezelstrand waar een groep verstandelijk gehandicapten wordt uitgelaten, die er haast niet kunnen lopen vanwege de grote kiezels. Hun jaarlijkse dagje uit?
Maar Fécamp is heel leuk. De stad is van de mensen zelf, niet van de vakantiegangers. Bij de vuurtorens op de pieren zijn de plaatselijke mannen aan het vissen, op het skate-terreintje zijn de plaatselijke kinderen aan het excelleren.
De mooie abdijkerken zijn allemaal dicht wegens renovatie danwel instortingsgevaar.
Spinazie heet ‘epinard’ in het Frans, en ansjovis ‘anchois’. Verder kan ik me goed redden in de supermarktjes hier in het dorp. Na twee keer uit eten te zijn geweest gaan we nu maar zelf koken. Bij het wakker worden vind ik op Facebook van Jumbo een leuk recept met pasta, ansjovis, knoflook, spinazie, olijven en tomaten. De spinazie hebben ze hier niet vers, dat moet met een kilozak uit de diepvries. Verder ben ik heel blij met de supermarktjes. Ze zijn wel prijzig, maar je hoeft geen 15 km te rijden voor je boodschappen.
We doen weer een stukje GR21, nu zuidwaarts. Lopen eerst naar beneden naar het strandje van Saint-Pierre-en-Porte en dan weer naar boven over grootschalig landbouwgebied naar het volgende dorp Életot. Het stelt allemaal niet zoveel voor, geen spectaculaire foto’s, maar heel fijn. Even gekeken bij de bushalte hoe vaak de bus hier rijdt (dit omdat het OV zo afgeschaald wordt op het Nederlandse platteland) en dat is tussen 07 en 19 uur toch wel zo een keer per uur. En toen via wild begroeide dalletjes weer terug.
Het is elke dag weer spannend wat ik aankan qua hielspoor. Vandaag valt het reuze mee en loop ik ruim 10km. Beetje langzaam lopen en af en toe de voet laten ontspannen, is het devies.
Alle kustplaatsen hier worden aanbevolen met dat beroemde impressionistische schilders er ook waren. In Étretat zijn beroemde kliffen die ook door Claude Monet zijn geschilderd. En óp de rotsen is een beroemd parkje en een bijzondere tuin: Les Jardins d’ Étretat.
Ik begin al een beetje in de Michelingids te lezen, maar het blijft allemaal te veel informatie. Dus laat ik me voornamelijk meeslepen en geniet. Dat Bobby naar mijn smaak vaak iets te toeristische plekken uitkiest dat neem ik dan maar voor lief. We lunchen heerlijk aan zee.
De tuinen zijn fantastisch. Er zijn hele oude bomen, restanten van een voormalige botanische tuin, en nu is je reinste neo-futuristische kunst. Googelen levert op dat het huis in het begin van de 20e eeuw toebehoorde aan een Parijse actrice Madame Thébault, die er een park had laten bouwen. Zij was bevriend met Claude Monet die hier vaak kwam. Vandaar al die schilderijen. Een eeuw later was die tuin helemaal verwaarloosd en zette de Russische landschapsarchitect Alexander Grivko zich in er een nieuw park te maken. Het is een fantastische ervaring.
De kliffen en het licht op de zee zijn fantastisch. Ben benieuwd hoe we de zes dagen gaan vullen. Het is zo mooi en heerlijk hier. Ik verwacht niet dat we naar de steden gaan. Le Havre schijnt prachtig te zijn, Rouen. We passeerden hier naar toe Amiens. Ook.
Bobby wil wel naar kleine stadjes, als Fécamp, maar niet naar grote steden. Vandaag knaagt dat een beetje. Ik heb me nooit gerealiseerd dat dit landschap en de zee hier de bakermat van het impressionisme was. Er zijn grote musea met impressionisten.
Eerst maar eens zelf wat maken. Vorig jaar toen we door Picardië en Normandië reden richting Bretagne dacht ik: ik ga eens met Will naar Amiens. Maar dat zit er niet meer in. Nu wil ik graag naar Le Havre. Misschien ga ik een keer alleen. Het is een oefening om gewoon te zijn waar je bent en daar te genieten, dus hier in de buurt van Saint-Pierre-en-Port.
Ons huisje ligt aan het lange afstandspad GR21. Dus als eindelijk om 14u de mist en wolken zijn opgetrokken (het is hier nogal koud) gaan we eerst maar eens naar het noorden lopen naar de volgende nederzetting: Les Grandes Dalles. Boven op de krijtrotsen (lesfalaises heten ze hier) is het vrij saai. Grootschalig landbouwgebied. Er groeien hele kleine plantjes in lange rechte rijen. Bobby denk dat het vlas zou kunnen zijn, maar dat is omdat hij heeft gelezen dat er hier veel vlas verbouwd wordt en we geen idee hebben hoe dat eruit ziet.
Maar wanneer we eenmaal weer afdalen is het schitterend. Les Grandes Dalles. Nóg mooier zou Les Petites Dalles zijn, maar dat durf ik met mijn zere voeten niet aan. Impressionist Berthe Morisot is hier ook geweest, overals vele andere impressionisten. Ik kan het me voorstellen, de kleuren in de lucht en de zee zijn fantastisch.
Ik ben een fervent volger van schrijver Gerbrand Bakker. Al jaren volg ik zijn blog over zijn leven in de Eifel, zijn leven in Amsterdam, zijn literaire uitstapjes, zijn meningen over het boekenvak. Het is zo divers, zo geestig, zo eerlijk, zo menselijk, zo breed geïnteresseerd. Ooit stond ik tijdens een Boekenbal in de Stadsschouwburg te Amsterdam op het balkon met Vinnie te roken, en toen raakten we aan de praat met de ook stevig rokende Gerbrand Bakker die veel interesse in Vinnie had en niet in mij. Maar dit terzijde. Nu moest ik natuurlijk weer een stapel boeken mee op het weekje vakantie. En omdat ik geen idee heb waar ik - eenmaal weg van huis en haard interesse in heb - leen ik breed. Zowel papier als digitaal.
Dit boek van Gerbrand Bakker heb ik digitaal. Rotgrondbestaatniet is een titel die mij als volkstuinierder vast meer aanspreekt dan iemand zonder tuin. Hij schijnt het te zeggen over de karige grond in Griekenland, waar hij in een stuk over schrijft, en waar hij zich tijdens die reis mee verzoent, maar daar ben ik nog niet. Het is een verzameling stukken en columns over de natuur. Hij is boerenzoon uit de polder, hovenier, tuinier, wandelaar. Zo vertrouwd met de aarde. Verhuisd naar Amsterdam. Op een gegeven moment kocht hij een huis in de Eifel met 1600 vierkante meter grond. Waar hij jaren over schreef in Trouw, maar nu al jaren niet meer. Over zijn tuin schrijft hij zo heerlijk nuchter. Zo wars van regels en modes en opvattingen. Een tuin is een universum in beweging, nooit af. Zegt veel over de eigenaar.
In het kader van de behoefte aan reflecties op tuinen en tuinieren heb ik ook een Romke van der Ka mee, Alleskanwachten. Over ontspannen tuinieren. Daar blijkt Gerbrand Bakker dan weer kritisch over. Hij noemt tuinen die nogal verwaarloosd zijn Romke van der Ka-tuinen.
Het is een beetje een tritri-huisje dat we geboekt hebben. Maar de plek is geweldig. Een dorpje Saint-Pierre-en-Port aan de Normandische kust. Uitzicht op zee. We hebben een enorme tuin. Naast ons een ecologische hutten-camping: van de keten ‘Huttopia’. Ziet er vriendelijk uit. We zouden er fietsen kunnen huren.
Het is verder rijden dan we dachten. Er staat 6 uur voor, maar we doen er 8 uur over. Voor een groot deel is het dezelfde route als vorig jaar naar Bretagne. In de buurt van Rouen buig je dan af naar Fécamp, een vissershaven iets zuidelijke van hier.
Je bent hier wel echt in een andere wereld. ‘Au Bout du Monde’ heet het huisje: ‘Het Einde van de Wereld’. Zo heette vroeger de spirituele boekhandel aan het Singel in Amsterdam. In dit dorp is een supermarktje en een eettentje. Helemaal niet toeristisch. Bobby eet mosselen, ik neem een runderstoofpotje.
We gaan op reis en …. nemen de fietsen mee. Op de nieuwe ANWB-fietsdrager. Tenminste dat is het idee. Bobby zet alles erop en bindt alles klemvast, ik zie eerlijk gezegd al snel door de bomen het bos niet meer, en als laatste check doen we de lampen checken: gewoon licht, remlicht, richtingaanwijzers en alarm. Gewoon licht en remlicht doen het wel, maar richtingaanwijzers niet, en ook niet de achteruit. Huh?
De Wegenwacht gebeld. Nou ja, die roep je op met een app. Je kan ze niet meer bellen. Blijkt onze Mazda niet compatible met de stekker van de fietsendrager. Een alleraardigste jonge Wegenwacht stort zich er helemaal op en in. Want anders kunnen we morgen niet weg. Of toch maar zonder fietsen. Wat een gedoe!
Maar hoe hij ook zijn best doet, het lukt hem niet. Als het donker is dragen Bobby en hij de fietsdrager van de trekhaak af in het schuurtje. Snik.
Utrecht heeft een enorm tekort aan fietsparkeerplekken. Op piekmomenten is er een tekort aan 13.500 fietsparkeerplekken, lees ik in de DUIC. Er zijn de afgelopen jaren in de binnenstad veel fietsenstallingen geopend maar het is dweilen met de kraan open. Er is zoveel plaats tekort dat ze de hinderlijk geparkeerde fietsen zoals op de Neude ‘gedogen’ en niet ‘handhaven’. Ik doe echt mijn best me te voegen in het parkeerbeleid, omdat iedereen ook wel ziet dat er hier gewoon veel te veel fietsen zijn, maar vandaag heb ik even geen zin en zet ik mijn fiets midden in de zee met fietsen op de Neude. Want even naar de bieb. Die Neude is een paar jaar geleden helemaal opgeknapt en er mochten geen fietsen meer. Maar niemand houdt zich aan de regels.
Vandaag word ik terwijl ik mijn fiets op slot zet aangesproken door een (moslim)meisje wier baan het is om mensen die hun fiets daar neerzetten over te halen naar de fietsenstalling te gaan. Maar de stalling is altijd vol, pruttel ik.
Natuurlijk laat ik me toch overhalen en ga ik alsnog naar de fietsenkelder onder de bieb, die inderdaad stampens vol is en waar je een hele tijd geduldig in de rij moet wachten om gescand te worden. En dan is er geen plek. Wat een gedoe. In het vervolg kan je je fiets beter een paar straten vóór het centrum parkeren.
De grastrimmer is gewéldig. Opeens ziet de tuin er uit zoals ik dat gehoopt had. Het belangrijkste is om een beetje wildernis te beteugelen en wel het gras.
Reenske is er ook. Ze helpt me met de grastrimmer. En vertelt dat ze een stacaravan heeft gekocht op de Veluwe die ze in augustus kan betrekken. Op een stiltecamping in Elspeet ofzo. Haar foto’s laten een volstrekt aangeharkt tuintje zien met stukken geschoren gras en zelfs veel grint. Haar uitdaging zal zijn die te laten verwilderen, zoals het mijn uitdaging is de wildernis een beetje te beteugelen. Dus dat is dan alweer het einde van de samenwerking.
De accu van de grastrimmer is wel eerder leeg dan ik zou willen, maar dat is misschien omdat ik niet van ophouden weet, dus einde middag ga ik nog een keer. Vandaag vind ik dat ik de mooiste tuin van het park heb.
Het wordt nu echt aftellen voor de gymjuf. En voor de gym. Nog maar een paar weken. Er is geen opvolgster gevonden, dus dit clubje houdt op te bestaan. 35 jaar hebben ze samen gegymd en lief en leed gedeeld. Vier jaar heb ik meegedaan, en Zus3 ook alweer twee jaar. We maken er nu echt wel een beetje deel van uit.
De dames zijn druk bezig met een afscheidsboek. Mijn tekening van de juf wordt de cover.
En wat daarna? Een buurvrouw vertelt dat ze tegenwoordig Tai Chi doet in het Buurthuis. Tai Chi voor ouderen, en het is nog gratis ook. Op vrijdagmiddag. Het buurthuis heeft geen goeie website maar na een beetje googelen vind ik het toch. Er is een wachtlijst.
Al een jaar loop ik wat te twijfelen over de aanschaf van een grastrimmer, en nu is het eindelijk zo ver om de knoop door te hakken. Het gras groeit te hard, maaien lukt niet en het knippen is geen doen. Ik heb een beetje lopen oriënteren bij Vechtweelde en Hornbach en op internet. De Lidl verkoopt ze ook en dat schijnt ook niet slecht te zijn, maar ik ga toch geen gereedschap komen bij de Lidl. Vandaag heb ik de knoop doorgehakt en is deze het geworden. Een grastrimmer inclusief accu en oplader. Zeer benieuwd hoe dit bijdraagt tot mijn tuingeluk.
Genoten van de Zweedse crimiserie ‘Sandhamn Murders’ op NPO. Het is geloof ik het vijfde seizoen. Drie afleveringen. De oude seizoenen worden momenteel uitgezonden omdat binnenkort het zesde seizoen eraan komt. Ik las ergens de kritiek dat het een beetje een klassieke brave serie is, met een moord, een onderzoek en een oplossing aan het eind, maar ik heb er wel met plezier naar gekeken. Prachtige omgeving daar. Sandhamn is een mooi eiland aan de oostkust van Zweden ter hoogte van Stockholm. Natuurlijk gaat het behalve over de moorden ook over de aantrekkingskracht tussen openbaar aanklager Nora en rechercheur Alexander.
Uren bezig geweest in de tuinen. Bij Vechtweelde had ik een artisjok gekocht, een pastinaak, wat margrieten en wat bloemzaad. Maar wat nu waar? En wat eerst? Terwijl het gras de hoogte in schiet waar je bij staat. Het leidt tot aardig wat tuinstress.
En thuis is ook al heel veel onkruid en mos en onze heg groeit bij de buren te ver hun tuin in. Daar moet ook wat mee. Al die uitgebloeide bloembollen. Wat zal ik ermee? De blauwe regen die vorige week nog zo weelderig bloeide ligt nu overal in onze tuin en in die van onze buren. Als die beige blaadjes lopen naar binnen. En als dat allemaal weer een beetje op orde is vind ik dat héél opluchtend.
Ik vind tuinieren best enerverend, behalve fysiek ook psychologisch. Wat ik mij voorgesteld had - dat een tuin rustgevend zou zijn - ervaar ik niet altijd zo. Het is vooral wérk. Things to do. Tuinstress. Wat wel bijzonder is dat je van de staat van tuinstress op een gegeven moment toch in een staat van rust en tevredenheid terecht komt. Oude mensen willen op een gegeven moment naar een flat omdat ze de tuin niet meer kunnen.
Ik probeer wat literatuur over de psychologie van het tuinieren te vinden, maar veel is er niet. Behalve tientallen praktische gidsen zie ik vooral artikelen over chemische stofjes die de mens aanmaakt als zij/hij in de aarde wroet, die je een positief gevoel geven. Mensen met psychische problemen zouden zeer gebaat zijn bij tuinieren. Een psycholoog heeft het over mindful tuinieren: niet alles tegelijk doen maar één ding tegelijk. Het een na het ander.
Een titel gevonden en besteld bij de bieb: Tuinieren voor de geest.
Het is zo’n ochtend dat van alles niet lukt en ik tegen allerlei kleine maar onoverkomelijke tegenslagen aanloop. Een daarvan is dat een schoenveter van mijn nieuwe Chinese orthopedische sneaker knapt, en dat terwijl ik net besloten had om mij over mijzelf heen te zetten en iets aan te gaan pakken.
Schoenveters. Zwart. Plat. Voor 5 gaatjes 75 cm.
Vroeger haalde je schoenveters gewoon bij de schoenwinkel of de Mister Minit, maar die hebben we hier niet in de buurt. Ik herinner me vaag een wandje met huishoudelijke artikelen in AH, zoals naaigerei, scharen en volgens mij ook schoensmeer en -veters. Maar dat wandje is er niet meer.
AH: ‘Nee, probeer de Blokker.’ De Blokker: ‘Nee, probeer de Hema.’ Ik probeer nog even het Kruidvat want die verkopen werkelijk álles, maar toch geen veters. En ik heb geen zin om voor schoenveters helemaal naar de binnenstad te fietsen. Als ik op schoenveter Google heb ik bij Scapino denk ik de grootste kans. Of Van Haaren, of de Action.
Uiteindelijk vind ik in onze eigen schoenpoetsdoos ergens diep in de kelderkast een setje zwarte veters. 80 staat erop. Ik dacht 80 cm, maar ze zijn vrees ik 80 inch. Dan die maar. Maar 80 inch is 2 meter. Op een pechdag als deze is dat de goden verzoeken.
Het is volbracht. We hebben het gedaan. Er waren veel mensen, alle 150 programmaboekjes zijn schoon op. Ze zeiden dat we mooi zongen. Al bij het inzingen vooral bij Vivaldi’s Gloria hoorde ik voor het eerst hoe zo’n ‘Gloria’ kan klinken. Wat een akoestiek in die kerk. Wat een verschil met de akoestiek in een Muzieklokaal of een theaterzaal, waar het geluid vooral gedempt wordt.
Ik had best veel fans: Bobby natuurlijk. Maar liefst drie zussen met echtgenoten, schoonzusje en haar man, twee Duitse vriendinnen, Line, en de gymjuf en een van de deelnemers aan de gym. Na afloop heb ik me meer met hen beschäftigtdan met de medekoorleden. Dus het nagenieten komt woensdag.
De oud-voorzitster van ons koor die twee jaar geleden (of drie) naar Noord-Groningen is verhuisd was er ook. Zij schrijft in de app: ‘Ik vond het geweldig! Natuurlijk niet altijd perfect, maar zo goed om jullie inzet te zien en te horen. De concentratie, het plezier! En sommige stukken die écht goed gingen. En zo ontzettend leuk om het Gloria met muzikanten te horen. Ik heb de eerste delen hoger in mij stoel gestaan om alles te zien en te horen. En zo eh, verzorgd allemaal. Goede opkomst, outfit prima. Ik was gewoon helemaal geraakt.’
En ondertussen rijd ik natuurlijk ook nog de buurt taxi. Vandaag is het flink aan de bak. Heel veel ritten. Een aantal vaste leuke dames en een paar nieuwe. De oud-lerares Duits heeft wel drie zware tassen boodschappen bij AH gehaald. En drie bossen bloemen. Haar vaste boodschappen-vriend is namelijk met vakantie. De 94–jarige mevrouw die altijd naar de gymnastiek in het zwembad gaat is vorige week lelijk gevallen en krijgt nu alleen les. ‘Ik heb een personal coach!’ vertelt ze trots. Een mevrouw die naar de kapper was heeft in het winkelcentrum nog even een lekkere Hema-worst gegeten en meldt dat de Hema-worsten weer veel lekkerder zijn nu de Hema weer door Nederlanders gerund wordt. Huh?
Ik rijd een mevrouw wier benen vrijwel geheel verlamd zijn en die met de rolstoel in de auto moet naar een nieuwe fysiotherapeut. Ik heb nog nooit een rolstoel opgevouwen. De mevrouw kan zelf over geen drempel dus al met al duren haar ritjes veel langer dan het kwartier dat er voor staat. Dus alle ritten daarna raken vertraagd. Pff. Het is weer druk bij de taxi. Heel druk. Maar mooi.
Ik had Bobby op zijn verjaardag begin dit jaar het boek Mystiek gegeven van de Engelse schrijfster Evelyn Underhill (1875-1941). Het is pas onlangs in het Nederlands vertaald door Jean Jacques Suurmond, theoloog en psychotherapeut met emeritaat. Bobby is nogal fan van deze Suurmond, die lange tijd een column in Trouw had. Een vuistdik boek.
En nu zag ik dat Suurmond in Bilthoven in die Woudkapel waar ik op dinsdagochtenden zing een inleiding houdt over de schrijfster en dat boek. Dus wij er naartoe. Dertig vooral oudere mensen vormen het publiek. Ze kopen het boek bijna allemaal. Dus dat kan wel uit.
Zelf leg ik boeken over mystiek - Bobby heeft er nogal wat - altijd vrij snel weg. Omdat ze zeggen dat mystiek over het onzegbare gaat… Wijd er dan ook niet zoveel tekst aan. Maar goed, als we er niks over zeggen dan heb ik natuurlijk wel iets mee. Mystiek gaat ook over natuur en kunst en schoonheid en muziek. In het moment leven. Mijn lievelingsonderwerpen.
Wat ik in deze Evelyn Underhill herken, uit wat Suurmond nu vertelt, is dat zij zichzelf als atheïst beschouwde tot zij maar kennismaakte met oude christelijke kunst in Italië - lees iconen - en dan wordt er religieus/spiritueelS in haar geraakt. Eenheid ervaren, waarnemen met alle zintuigen, kunst en muziek ervaren. Uiteindelijk wordt ze weer lid van de Anglicaanse kerk, organiseert ze retraites, en schrijft ze over ‘alledaagse praktische mystiek’ en over mystici. Een gevoel van ‘eenheid’ waar het bij mystiek over gaat ervaar ik zelf bij tekenen, bij in de tuin zijn, bij wandelen.
In januari schreef ik al eens over de keuze voor de poëzie aaan het begin van onze Stille Wandelingen. Nieuwe Wilma en ik hebben daar nogal verschil van smaak over. Bovendien blijkt zij slechts één poeziebundel te hebben, sinds een jaar ofzo, geplukt van een tafel gratis boeken in de kerk. De bundel is van ene Catharina Visser, nooit van gehoord, een christelijke dichteres uit vervlogen tijden. Het is een beetje uit de school van Huub Oosterhuis en Hein Stufkens. Het soort Oude mannen waar Annemiek Schrijver gek op is.
Nieuwe Wilma vindt de gedichten van Catharina Visser héél mooi. Ik heb er meen ik een paar maanden geleden een soort veto op gezet. Géén Catharina Visser, please. Ik vind die gedichten tamelijk geëxalteerd, ouderwets en pathetisch. Ik zorg wel voor de poëzie, zei ik dwingend. En sindsdien doen we Ruther Kopland, Hans Andreus etcetera.
Nu vlak voor haar vakantie stuurt ze op de valreep ineens een nieuwe Catherina Visser. Die wil ze bij de volgende wandeling in juni voorlezen. Ze stelt voor het woord 'zijn' in het gedicht te veranderen in 'haar' , wat ik hieronder gedaan heb. Er stond dus: De stilte wacht op mij / met zijn geheime koestering / en schuw betreed ik zijn paden / zijn ogen zijn bezaaid met sterren / zijn voeten met kiemend graan / zijn handpalmen dragen de liefde / zijn borst ademt oneindigheid en zijn armen tillen mijn zwaarte op als een zachte bries leidt hij mij voort als een licht in het duister omringt hij mij ... Etcetera.
Vervrouwelijkt klinkt het dus zo.
Stilte
De stilte wacht op mij met haar geheime koestering en schuw betreed ik haar paden haar ogen zijn bezaaid met sterren haar voeten met kiemend graan haar handpalmen dragen de liefde haar borst ademt oneindigheid en haar armen tillen mijn zwaarte op als een zachte bries leidt zij mij voort als een licht in het duister omringt zij mij zij wekt een kracht in mijn aderen en brengt mij thuis in mijn hart als water spoelt zij mijn onrust weg van mijn kruin tot mijn voeten ontsluit zij mij en mijn droefheid giet zij in een schaal die zij omringt met bloesems.
Als ik mij overgeef aan haar lichtheid ontstijg ik mijzelf en ontwaak ik aan haar geest de duisternis opent zich het licht is kalm ik laat los en besta ik ben en niets dan dat ik besta in een ruimte van liefde.
Catharina Visser
Ik moet toegeven, in de zij-vorm is het gedicht iets minder erg. Wat bezielde de dichteres om bij de stilte 'zijn' te schrijven. Bij de Taalunie vind ik uitsluitsel dat het woord 'stilte' vrouwelijk is. Waarom heeft deze Catharina er in godsnaam hij/hem van gemaakt? Maar ja, je gaat toch niet een gedicht herschrijven naar wat jij politiek wenselijk vindt? Wat een dilemma's!
Zondag moest ik eerst bijkomen van de driedaagse fietstocht door het Groene Hart en keek ik (terug) naar de samenvatting van de poespas rond de kroning van Charles en Camilla. Daarna meteen door naar de Netflix-serie ‘Queen Charlotte’. In deze film is zij een zwart adellijk meisje uit Mecklenburg, dat door haar broer uitgehuwelijkt wordt aan Britse Prins George. Hij moet trouwen om hem voor de troon te behouden, en zij moet ze wel voor een nageslacht zorgen. Hij is geestelijk gestoord. Het merkwaardige is dat Charlotte gespeeld wordt door een zwarte vrouw en dat er een heel contingent zwarte adel is. Het speelt in de tweede helft van de 18e eeuw. Ik kan me niet voorstellen dat dat op historische feiten gestoeld is.
Verder is het is een mooi hartverscheurend verhaal. De gekke koning en zijn Duitse koningin gaan veel van elkaar houden en krijgen 15 kinderen.
De serie gaat over de rol van vrouwen aan het hof en hun manier daarmee te dealen. Veel seks ook in de serie. De serie is een spin off van de blijkbaar waanzinnig populaire Bridgerton-serie, waar ik ook niets van wist. De schrijvers van deze historische kostuumdrama’s schrijven en casten ze met grote fantasie en hedendaagse elementen. Wat ik de UK tot felle discussies leidt. Nou ja, ik heb ervan genoten, al
voelde het weer als een guiltypleasure na elk nieuws van de dag. Met klimaatcrisis, vluchtelingencrisis, oorlogen. En de wild bloeiende lente hier.
Het is alweer hoog tijd voor de pr voor de volgende Stiltewandeling in juni. Persberichtje, uitnodiging. Dus moet ik foto’s maken. Ik wil in het natuurgebiedje Zuilen gaan lopen, waar zo’n gedoe over is omdat de gemeente er een Park van wil maken en de bewoners willen geen Park. Die vinden het goed zoals het is. Vanavond is er weer een inspraakavond, maar ik kan niet want we hebben Generale.
En net als ik ga wandelen breken er stortregens los.
Het is zover. Het programmaboekje (16 pp) mag gedrukt gaan worden. Vorige week heeft Connie het helemaal doorgenomen, Loes heeft nog wat inleidende woorden over de keuze van de liederen aangeleverd. Nog wat gedelibereer over de oplage. We hebben geen idee hoeveel mensen er komen. Er is een rondvraag geweest: hoeveel mensen verwacht jij. En sommigen verwachten er 10, en anderen drie. Sommigen zeggen sneu dat níemand komt. Ik denk dat er van mijn Umfeld / familie wel zes ofzo komen. Er komen ook twee van de gym!
Ik ga voor 150 programmaboekjes.
Gisteren naar de Printerette, laat ik voor de zekerheid toch nog maar een proef drukken. Zie ik weer allemaal foutjes! Sommige tekst die gecentreerd zou moeten zijn is dat ineens niet en andersom. Grr. Dus de usb-stick maar weer mee naar huis.
Shirley heeft het boekje te elfder ure ook nog eens gelezen (twee weken later dan ik het gevraagd had) en vijf fouten ontdekt. Dab leg ik het ook nog maar aan Bobby voor en die ziet er ook nog wat verbeteringen.
We hebben onrust op onze parkeerplaats. Wij hebben als straat parkeerplaatsen achter ons huis. Elk huis een eigen parkeerplaats. Met een toegangshek dat met een sleutel of een afstandsbediening opent. En een smal hek voor de wandelaars en fietsers. De een is bezorgder voor inbraak dan de anders. Ik ben geneigd te zeggen dat mensen niet zo paranoia moeten doen. Sommige mensen hebben overal camera’s hangen. Ik ben daar niet zo van. Leef liever in vertrouwen.
Maar vannacht is er ingebroken. De bus van een van de buurmannen leeggehaald. Hij is aannemer ofzo, en heeft een grote bestelbus vol goed gereedschap. En die bus trof hij vanochtend opengebroken en behoorlijk leeggehaald aan. Veel meeleven op de straatapp. Maar niemand heeft iets gehoord.
Vijf dagen ben ik niet geweest en de tuin is nagenoeg ontploft. Groeizaam weer heet dit. Het allermooiste is de roodbloeiende struik, die vorig jaar bij het determineren als ‘struikkamerfoelie’ uit de bus kwam en nu als ‘weigelia’.
Ik weet gewoon niet waar ik moet beginnen. Ik had thuis nog een treurige hebe en een treurige salie in een pot, die zet ik maar hier in de aarde. De rododendron die ik er vorige week had neergezet bloeit al als nooit tevoren, hoewel nog erg klein. De hebe heb ik er maar naast gezet.
Dan ga ik binnen een poosje onder de iconen liggen. Daar was het hier toch allemaal om begonnen.
De accu van mijn fiets is stuk. Zomaar. Na vier jaar had hij nog steeds een groot bereik, dat viel me niets tegen, maar nu was het van het ene op het andere moment over en uit. Gelukkig maar dat het vorige week onderweg niet gebeurd is. ‘€545’, zei de fietsenmaker. ‘O nee, €599.’ Toen heb ik maar niet de zwaardere accu genomen want die kost €799. Dit is me ook gebeurd toen ik de fiets een week had. Toen zat er garantie op. Twee jaar garantie zit er op zo’n accu. Wat een handel!
Nog snel even mijn flyertje printen voor alweer de 7e Stille Wandeling. We gaan de Kleine Maarsseveense Plas rond. En als we rond zijn gaan we weerom, want verder is daar teveel asfalt.
Vandaag lopen we met tien. We worden al een instituutje. Er is een vaste kern die meeloopt, er komen af en toe nieuwe mensen aanwaaien… Na afloop doen we een rondje: wat heb je beleefd! En sommigen vertellen dat ze met een groot verdriet liepen, vanwege sterfgevallen, en dat uiteindelijk door het samen in stilte lopen het verdriet minder scherp werd.
Bij mij leiden de stille wandelingen steeds tot intense dankbaarheid. Met de mooie natuurgebiedjes zo vlak bij huis, de aardige mensen die meelopen, de tevredenheid met het samen stil zijn… Dat ik dit bedacht heb en dat het werkt…
Drie dagen fietsen door het Groene Hart levert een groene tekening op. Zo even uit de losse pols lijkt het schaap niet helemaal een schaap, maar toch best aardig.
Het laatste stukje van de driedaagse fietstocht om en door het Groene Hart is nog slechts 34 km lang en bekend terrein. Door de Nieuwkoopse Plassen, langs de Meije, Kamerik, Haarzuilens, Maarssenbroek en dan weer Thuys te Zuylen.
Het was een geweldig leuk uitje - op die middelste regendag na. Volgende keer echt een goeie waterdichte poncho mee.
Het is begin mei zulk mooi lentegroen met overal koolzaad en fluitenkruid en kwinkelerende vogels, jonge eendjes en lammetjes. En niet te vergeten de allervriendelijkste Vrienden op de Fiets die zo gastvrij voor zo weinig geld hun paradijselijke(tuin)huis openstellen.
De hele dag zijn we rusteloos in de weer met diverse weer-apps, die allemaal net wat anders voorspellen. Globaal wordt er steeds één grote regenbui verwacht, zo tussen 15 en 16u, en daaraan vooraf af & toe en hier & daar een buitje, maar in werkelijkheid is het onverwacht veel meer. Vaak zeg je dat het doorgaans wel meevalt, maar vandaag valt het vies tegen. Het regent gestaag van 11-16u. Koud! Nat! Ik heb wel een regenbroek mee, maar Zus3 niet. Brr.
We beginnen in/rond Kinderdijk dat ik bijzonder treurig en troosteloos is met kou en regen. Al die sneue toeristen die daar in regenjas met paraplu een wandelingetje maken. We gaan maar gauw weer verder. Daarna Krimpen aan de Lek en Krimpen aan de IJssel waar we op een veerpont twee oudere Britse dames treffen die een 7-daagse fietstocht maken van Brugge naar Amsterdam. Ook helemaal doorweekt. Ze zijn de kroning van Prins Charles ontvlucht zeggen ze.
De IJsseldijk van Krimpen aan de IJssel naar Gouda is nat en naar, en nergens een plek om te schuilen. Wel bushaltes maar geen geen bushokjes. Pas in het gebied ten oosten van Gouda bij de Reeuwijkse Plassen stuiten we op een gezellig en droog etablissement ‘t Vaantje, waar we een beetje kunnen opdrogen. En dikkedakken. Als we weer vertrekken - het regent nog steeds een beetje - blijkt onder onze stoelen een plasje regenwater te liggen.
Met al die regen wordt het weg zoeken en vinden van de route ook steeds lastiger. We fietsen op een briefje met knooppunten, een fietskaart en de telefoon. Maar met al die regen gaat dat niet. Ik had al eerder ontdekt dat de nummers van de knooppunten op de kaart niet altijd matchen met die onderweg, de combinatie met de wegenkaart werkte goed om de fouten bij de stellen, maar met die regen moet alles diep in de tassen verstopt. We proberen ons te verlaten op de knooppunten-kaarten langs de route. Maar ons korte termijn geheugen is niet meer wat het geweest is, dus meer dan twee nummers in het voren kunnen we niet onthouden. Zucht.
Uiteindelijk komen we - weer na ca 77 km - via Bodegraven en Zwammerdam - met prachtig weer aan bij ons tweede onderkomen in Nieuwkoop. Een pláátje. Zomaar bij een vriendelijk echtpaar in de achtertuin.
Dag 1 van een driedaagse fietstocht: 77 km. Met Zus3. We doen Utrecht-Vianen-Leerdam-Gorinchem-Hardinxveld. We hebben afgesproken op de Eco-stand-te fietsen in plaats van op de Tour-stand. Dat is wat zwaarder trappen, maar dan is de kans dat de accu voortijdig leeg raakt kleiner. En dat gebeurt dan ook niet.
Het stuk vanaf Vianen naar Leerdam is het meest bloemrijk, zo uitbundig lente-achting met koolzaad en pinksterbloemen. We willen graag langs de Waal naar Gorinchem fietsen, maar dat stuk van de route is helaas helemaal opgebroken wegens dijkverzwaring. In Gorcum rusten we uit op een terras met uitzicht op de Merwede en de voetvegen naar Woudrichem, Loevestein, Sleeuwijk en Werkendam. Daar was ik een paar jaar geleden met Will. Overal was ik met Will. Het stuk ná Gorcum via Hardinxveld-Giessendam is ook niet al te pittoresk. En de Alblasserwaard ook niet. Maar de lintdorpen Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf maken alles weer goed.
We logeren in een tuinhuis in Molenaarsgraaf. Een huisje in een voormalige hooiberg. We wonen Dodenherdenking bij hier in het dorp, waar in 1944 een Brits vliegtuig neerstortte. Veel later werd de motor van dat vliegtuig gevonden in een weiland. Daar is nu een monument voor. De mensen zijn heel christelijk hier. Het is de Biblebelt. Ze zingen ook veel luider het Wilhelmus dan wij te Zuilen gewend zijn.
Bij een veredelde snackbar gemaand ‘La Paloma Blanca’ eten we op het terrasje in de avondzon: het is wat het is: saté, patat en sla. Mmm.
De andere gasten op het terras adviseren ons volgaarne bij de route van morgen. Ze zijn duidelijk trots op hun Alblasserland. We blijken vlak bij Kinderdijk te zitten. Dat moeten we natuurlijk wel in de route meenemen ook al is het 20 km extra.
