Werefkin

Het was geloof ik al vóór de Ardennen dat ik naar Zwolle was voor de tentoonstelling van Werefkin. En toen stierf mijn nichtje. Nu is het eindelijk gelukt om het stuk te schrijven. Omdat ik het leuk vind om ook daar veel clicks te krijgen zet ik de link ook maar even hier.

https://www.museumkijker.nl/marianne-von-werefkin-pionier-expressionisme-indrukwekkend-in-de-fundatie/

Sint Maarten

Elk jaar 11 november zijn Bobby en ik allebei een beetje zenuwachtig voor Sint Maarten. Wij wonen in een bijzonder kinderrijke straat met veel ouders die veel delen in de straat-app. Bijna alle huizen doen mee met Sint Maarten. Je zet een kaars in je raam en dan weten de kindertjes dat ze welkom zijn. Ik denk dat het zich voortzegt dat wij zo'n leuke straat zijn, want elk jaar komen er meer kindertjes. Meestal in een kluit, gechaperonneerd door de ouders.

Omdat ik vandaag én een nieuwe creatieve schrijfcursus in de binnenstad heb én maaltijdbezorging in Bilthoven en omgeving heb ik geen tijd om snoep te kopen. 'Koop jij snoep?' 'Hmmm.' 'Moet ik een briefje neerleggen?' 'Nee, dat hoeft niet.' Voor de zekerheid leg ik toch maar een briefje neer. Snoep-voor-Sint-Maarten, ca 50 stuks. Als ik om 17.45u thuiskom van de noeste arbeid is Bobby nog boodschappen doen. En als-ie thuis komt: snoep vergeten. Pff. Even na zessen komen de eerste kindjes.

Hij weer snel heen en weer naar de AH, komt hij met 94 stuks snoep terug.

Het is zó hartverscheurend prachtig, die bedeesde kindjes die trouwhartig hun Sint Maarten liedje zingen. 

Traybake met zalm en vadouvan

Altijd als het buiten nat en kil is is de troost van het maken en eten van een kruidige traybake groot. Ik kies een met zalm en vandouvan, een Franse kruidenmix met Indiase touch uit een blikje uit de reeks van Jonnie Boer. Verder met aardappel, rode paprika, courgette, winterwortel, en rode ui. Nadat dat allemaal zo'n 20 minuten in de oven gegaard is leg je de zalm erop en dan nog 10 minuten.

Het aantal van die potjes kruidenmixen is enorm toegenomen de afgelopen jaar. Ze zijn er van diverse merken. Gewone enkelvoudige kruiden zijn er veel minder nu. Aan die mixen valt veel meer te verdienen blijkbaar. De blikjes van Jonnie Boer zijn nog even prijzig maar qua omvang gehalveerd, wat je in eerste instantie niet ziet. Vadouvan is er nu ook in een potje van Verstegen. In de recepten gebruiken ze het spul met eetlepels tegelijk. Dan doe ik theelepels.

Hoe dan ook: het is erg lekkee

Recept: https://www.ah.nl/r/1191148

Lezing met muziek

Het is zondagmorgen. We gaan naar de Woudkapel in Bilthoven, wat ik een bijzonder fijne plek vind. Laatst waren we er op een zondagochtend over 'Moderne mystici en profeten'. Dat is eens per maand. Vandaag is er een lezing/concert van een jonge vrouw die zowel orthopedagoog is als dwarsfluitist. Ze is verbonden aan een taalschool voor nieuwkomers in Almere, voor kinderen, die in twee jaar moeten kunnen meedraaien op een Nederlandse school. Ze speelt drie stukken van Bach en vertelt over haar werk en wat leerlingen. Zo mooi! Iemand horen vertellen is toch weer anders dan een tekst lezen.

Op de website van de Woudkapel lees ik dat ze zich een gemeenschap noeme  van protestanten, katholieken, boeddhisten, soefi's en humanisten. Volgens mij is dat nieuwe tekst. Voorheen stond er dat ze van oorsprong een vrijzinnige kerk waren. De nieuwe formulering spreekt me aan. Ze bieden bezinning, reflectie, inspiratie. Muziek. Heel veelzijdig. Bijna alles wat ze doen spreekt me aan.

Na afloop praten we even met de vrouw die het inhoudelijk programma verzorgt. Ze is altijd blij ons te zien. Met onze 65-67 jaar zijn Bobby en ik jonge blommen, vergeleken met de meeste bezoekers. Die hoge gemiddelde leeftijd is wel een probleem, want die mensen moeten allemaal hun vrijwilligerstaakjes vervullen. Deze vrouw heeft het zwaar met alle verantwoordelijkheid. Ooit volgde ik een eendaagse introductiecursus Zen-tekenen bij haar. 

Jaagpad

Na een paar dagen in mijn holletje weggekropen te zijn om bij te komen van de uitvaart komt er weer wat energie voor naar buiten. Elly heeft ook zin en we gaan Amelisweerd doen. Afspreken bij het zwembad en dan langs het Jaagpad langs de Kromme Rijn. Het is koud en mistig. Prachtig sfeertje. We zijn een beetje van slag van de rellen in Amsterdam tegen de voetbalsupporters van Tel Aviv. Het geweld in de wereld komt steeds dichterbij. Dat Wilders het toch zó op Femke Halsema gemunt heeft. De haat tegen links. 

Verkeersopstopping

Ik word er best een beetje gespannen van als ik iemand met de Buurt Taxi naar de wijk Wittevrouwen moet rijden. Met name naar de Biltstraat. Die is sowieso voor auto's een crime en moet je hoe dan ook zien te vermijden, maar ja, als dan net de opticien daar zit... De mevrouw is slecht ter been, heeft een rollator, en moet door deze bende heen om überhaupt bij de opticien te geraken. Waar kan ik op haar wachten, of loop ik dan kans op een enorme parkeerboete? Er zijn geen boa's in de buurt, maar ze doen dat met scanauto's.  

De opbrekingen en wegwerkzaamheden zijn de laatste weken de belangrijkste beleving aan de Buurt Taxi. Ik hoop dat gauw de mens weer centraal staat.

De uitslag

We hebben niet naar de Amerikaanse verkiezingsnacht gekeken, ik was te slaperig, en ook Bobby niet die er al weken zo niet maanden dag en nacht mee bezig is. Als ik wakker word realiseer ik me: er is iets. En ja, er is iets. De schrik slaat me om het hart. Wat voor wereld gaan we tegemoet?

Dwars door het Panbos

We willen even gaan lunchen na het koor, de Bayerische en de Limburgse vriendin en ik, want ik wil graag vertellen over de uitvaart. We kiezen het Koetshuis Beerschoten. De meest directe fietstocht voert langs de eindeloze Soestdijkse weg, maar daar hebben we niet zo'n zin in en dan kom ik met een Google-fietsroute op de proppen. Dwars door het Panbos. 

Nu zijn er wel vaker vraagtekens te plaatsen bij wat Google voorstelt, maar dit is echt het toppunt. Ik begin nog welbewust: 'rijd maar stillekens achter mij aan', maar Google leidt ons het bos in en stuurt ons zelfs langs paden die er helemaal niet zijn. Soms langs wandelpaden, maar soms ook is er niets. Ja, bos. En op die wandelpaden lopen dan Zeistenaren (m/v) hun honden uit te laten, die zitten ook niet op drie zestigsters op e-bikes te wachten. De Limburgse vriendin stopt bij elke wandelaar om uit te leggen dat het de schuld van Google is dat wij daar fietsen, en excuses aan te bieden, en ze gaat ook nog af en toe stoppen en alternatieve routes zoeken. De route zou een kwartier duren maar we doen er wel een uur over. Als je het positief bekijkt is het een prachtige avontuurlijke tocht.

'Evening Rise' & 'Lullaby’

Het nadeel van eens in de twee weken repeteren is dat je zo een maand mist als je een keer een weekje naar de Ardennen bent. Maar vandaag is het extra fijn om te zingen. De dirigente die geen dirigente wil heten maar zangcoach kondigt aan dat we op 21 juni 2025 een concert hebben. 

Ze heeft drie groepen en elke groep zal een eigen hoogtepunt zingen. Voor onze groep wordt dat het heel mooie 'Lullaby' van Daniel Elder. Die oefenen we vandaag voor het eerst.

Ajax

Twee geloven op een kussen. Bobby is hartstochtelijk en onvoorwaardelijk Feijenoord-fan, ik ben voor Ajax. Ik schrik soms een beetje van de felheid waarmee hij over/tegen Ajax tekeer gaat. Kan dat niet wat genuanceerder en beschaafder? Nee dat kan niet. Dat komt omdat zij aartsrivalen zijn, legt hij dan uit. Vorig jaar toen het zo bedroevend slecht ging met Ajax werd dat niet minder. Af en toe vroeg ik om een beetje compassie, medemenselijkheid. Maar nee. Ik herinner me nog dat ze in de Eredivisie in het linker rijtje op plaats 15 stonden. 

En dan nu dit. Voorzichtig feest. Eerst wint Ajax vrijdag 0-2 tegen Feijenoord en dan zaterdag 3-2 tegen PSV. Ik zit er gewoon bij te glunderen. Ajax staat nu weer tweede op de ranglijst. Bobby is chagrijnig. Ik snap dat niet, je vindt PSV (nummer 1) toch ook niks?  

Ik vind Ajax het leukst, maar Feijenoord vind ik óók best leuk, zeg ik. Kun jij dat niet ook een beetje zo beleven? Al is het maar voor mij? Nee dat kan niet. Hij vindt dat ik een onbegrijpelijk groot hart heb, dat ik als Ajax-fan Feijenoord óók leuk vind. Want Ajax en Feijenoord zijn aartsrivalen.

Vesper Allerzielen

We gaan naar de Vesper in de Nicolaïkerk, naast het Centraal Museum. Vanavond zingen ze in het kadr van Allerzieleb de 'Musikalische Exequien' van de 17e eeuwse componist Heinrich Schütz, de belangrijkste Duitse religieuze componist vóór Bach. Het is weliswaar ter gelegenheid van Allerzielen, maar het is niet met namen noemen en kaarsjes branden. Line is de voorganger.

https://youtube.com/watch?v=-txG7o-ikt4&si=e3pDqNQoVU3PQSR-

Ik dacht dat jij

Zondag leesdag. Gelezen: Ik dacht dat jij van Joke van Leeuwen. Gevonden in de bibliotheek aan de Neude. Ik heb haar jeugdboek Een huis met zeven kamers herlezen en ben benieuwd wat ze tegenwoordig schrijft. Van Leeuwen is een uitgesproken veelschrijver,  theater, kinderboeken, romans, poëzie, non fictie. Hoog gewaardeerd. 

Dit Ik dacht dat jij is een korte roman of uitgebreide novelle. Een heel ongemakkelijk maar ook verslavend boek. De ik-verteller is een kunstschilder die vertelt over zijn leven met zijn vriendin Zigi die altvioliste is en professioneel in een orkest speelt. Hij is totaal self absorbed en geeft haar overal de schuld van. Heel jaloers. Een lange monoloog over wat hij allemaal wil en wat zij niet goed vindt. Maar ook regelmatig dat hij zoveel van haar houdt. Het is heel verstikkend: je snapt niet dat ze bij hem blijft. Ze wil samen in therapie, want zo gaat het niet, maar dat heeft weinig zin. Het is een heel wonderlijk boek, maar je wordt er helemaal ingezogen. 

In de (lovende) recensies over dit boek wordt gesproken van 'gaslighting', een begrip dat ik niet kende. Sinds kort heb ik een ChatGPT-app op mijn telefoon, sinds een nieuwe jonge vrijwilligster bij het Park mij suggereerde mijn teksten bij/door ChatGPT te halen. Ik had het er met Broerlief over en hij had ook al zulke ervaringen. Hij is er inmiddels van overtuigd dat er wel leesbare tekst uit komt, maar dat je nooit weet of het klopt of dat het je reinste onzin is. Je hoeft alleen maar je eigen naam in te typen en kijken wat de robot bij elkaar weet te schrapen. Maar goed, ik heb toen toch de app gedownload en weet daardoor nu meer over de herkomst van het begrip 'gaslighting'.

Hier is wat ChatGPT ophoest: 'Het woord gaslighting komt oorspronkelijk uit de toneelwereld en heeft zijn naam te danken aan het toneelstuk Gas Light uit 1938, geschreven door de Britse toneelschrijver Patrick Hamilton. In dit toneelstuk manipuleert een man zijn vrouw door haar te laten geloven dat ze gek aan het worden is. Hij doet dit onder andere door de gaslampen in hun huis zachter te zetten en vervolgens te ontkennen dat er iets is veranderd wanneer zij het opmerkt. Dit spel met de gaslampen werd een metafoor voor het manipuleren van iemand door zijn of haar realiteitsgevoel in twijfel te trekken.

Het toneelstuk werd zo populair dat het in de jaren ’40 tweemaal verfilmd werd, eerst in 1940 in het Verenigd Koninkrijk en vervolgens in 1944 in de Verenigde Staten. De Amerikaanse versie, met Ingrid Bergman in de hoofdrol, maakte het begrip nog bekender. Vanaf toen begon gaslighting ook in bredere zin gebruikt te worden om manipulatief gedrag te beschrijven waarbij iemand systematisch wordt gemanipuleerd om zijn of haar eigen perceptie van de werkelijkheid in twijfel te trekken.

Tegenwoordig wordt gaslighting vaak gebruikt om een vorm van psychologische manipulatie te beschrijven die voorkomt in persoonlijke relaties, maar ook in bredere contexten, zoals in werk- of zelfs politieke situaties. Het gaat dan om gedrag waarbij iemand doelbewust feiten of gebeurtenissen verdraait om de ander te laten twijfelen aan zijn of haar geheugen, waarneming of gezond verstand.'

Spinazieschotel

Het is kil aan het worden en dus is het de hoogste tijd voor een ovenschotel. Met zoete aardappel, spinazie, ui, knoflook, ricotta, ei, geitenkaas. Het geheel moet 40 minuten in de oven. Dat is niet zo erg, dan kan je even wat anders doen. Mooi en lekker. Echt een recept om te onthouden om gasten voor te zetten

https://www.savorysweets.nl/glutenvrij/recept-spinazieschotel-met-zoete-aardappel-en-geitenkaas/

In memoriam

Deze week staat in het teken van een naderend afscheid. Voor de uitvaart is verzocht om A4-tjes met herinneringen of (andere) creatieve bijdragen om bij de kist te leggen. Ik weet nog niet wat ik zal maken.

Een paar jaar geleden heb ik een portret van haar gemaakt, in de coronatijd, toen ik een serie 'vriendinnen' en een serie 'neven-en-nichten' begon. Mijn Tantezeggers. Voor wie ik altijd 'Lucie' was en nooit 'tante'. Het portret van dit nichtje ging een beetje moeizaam, en leek niet zo goed. Dus vanavond probeer ik een nieuw. Het is het weer net niet.

Dit nichtje hield als kind al erg van lezen en tekenen, en de kiem van haar carrière in de kinderboeken lag in grote liefde voor de (kinder)boeken van Joke van Leeuwen, vertelt Zus2. Een huis met zeven kamers, De Appelmoesstraat,  Deesje en De Metro van Magnus. Hoe ze bij die boeken kwam? vraagt Zus2 zich af. Ik herinner me ineens dat ik zelf in de jaren tachtig bijzonder idolaat was van Joke van Leeuwen, die ik had leren kennen als cabaretière en met wie ik mijn allereerste interview (ik meen) voor Opzij deed. Ik gaf haar boeken her en der cadeau. Ik heb er geen actieve herinnering meer aan, maar waarschijnlijk ook aan dit nichtje.