December

Het is weer december, dus dat wordt deze maand bij het koor kerstliederen zingen. De kerstvreugde is mij tamelijk vreemd. In mijn jonge jaren voelde ik er een sterk verzet tegen. Waarschijnlijk omdat het zo'n oerchristelijk familiefeest was/is en het (eigen) gezin zo centraal stond. Ik voelde me helemaal niet thuis in de kerkelijke sferen en een gezin wilde ik ook niet. Kerstbomen en kerstversiering deed ik ook niet. 

Rond mijn veertigste bedacht ik kerstavond-dinertjes met de Beste Vriendinnen. Wat-doen-wij-met-onszelf-met-de-feestdagen. We deden hoogstens een kerstkleed en kerstservetten als versiering. Dat was leuk. En tweede kerstdag ging ik dan naar Mutti. En daarna naar Schoonmama. En daarna naar de oude tantes. Deze personen zijn nu allemaal dood, realiseer ik me.

Rond mijn vijfenvijftigste kocht ik twee papieren kerststerren. Sindsdien hangen die vanaf 6 december in het raam. Een voor en een achter. De straat licht ervan op. Bobby heeft een slinger rode lichtjes ingebracht. Die vind ik niet zo mooi, maar soit.

Vandaag vraagt de Bayerische Freundin na afloop van het koor of ik haar Adventsversiering kom bekijken. Zij is echt van de kerstversiering. En van de kerstliederen. Totaal. En het is nog niet eens Sinterklaas! Het is allemaal voor haar kinderen, zegt ze.

Je viert de geboorte van Jezus, zeg ik. Waarom? Volgens is haar is dat in Duitsland niet zo. Daar doet iedereen uitbundig aan Advent en Weihnachten. Gewoon, omdat het leuk is.

Happy couple

De vriendin van de Bayerische Freundin uit München vraagt of ik nog voor Kerst een tekening wil maken. Een paar jaar geleden maakte ik er een van haar zoon, zijn dochtertje en zijn nieuwe vriendin. Alleen als ik tijd heb. Ik lig uitgeput van alle activiteiten amechtig op de bank en ben meteen klaarwakker. Navraag levert op dat het een foto is van hun recente bruiloft. Gemaakt afgelopen juni.

Weer een afscheid

Alwéér gaat er iemand dood. Houdt het dan nooit op? Of hoort dit erbij? Weer kanker. Weer een leuke vrouw van begin zestig. Ditmaal is het Bobby's lievelingsnicht uit Amersfoort. Vorig jaar had ze al borstkanker gehad. Dat was weg. Nu heeft ze alvleesklierkanker. Ze is helemaal geel. Ze heeft nog maar een paar weken, is de inschatting. Ze woont alleen en heeft geen kinderen,  maar wel een grote schare vriendinnen en vrienden die dag en nacht voor haar mantelzorgen. Bobby mag vanmiddag afscheid nemen, en hij wil heel graag dat ik mee ga.

Eerst wachten we een half uur in de woonkamer met uitzicht op een leeg ziekenhuisbed. Het is een kamer met heel veel spullen. Boeken, tijdschriften, tekenspullen. Over niet al te lang betekenen die niets meer. Ze ontvangt ons in haar slaapkamer, fris gewassen en gestreken.

Ze praat als een soort profetes. Ze ligt in bed en praat over haar leven, de dood, haar vader en moeder, tante Fie, haar liefdes, haar angsten, haar vertrouwen. Een lange stroom woorden. Op haar sprei ligt een boek van de Vietnamese boeddhist Thich Nhat Hanh, 'Liefde voor de aarde', waar ze een paar pagina's uit wil voorlezen voor op haar uitvaart.