zaterdag 1 maart 2014

Lezen en liefde

Twee jaar geleden is er een Wageningse boekhandelaarster overleden, naar later bleek vergiftigd door daar Marokkaanse loverman, met wie ze in gemeenschap van goederen was getrouwd  en aan wie ze in haar testament al haar bezit had nagelaten. Hij zit nu in het gevang zijn straf uit. 

De schrijver Frank Westerman heeft in Wageningen gestudeerd en kende de winkel. Hij heeft nu een longread gepubliceerd, dat is een nieuw soort digitaal boek. Niet zo lang. Je koopt en leest het op de smartphone of de tablet à 2,99 euro. Daar kun je je toch geen buil aan vallen. Dat is zo gekocht. De app zou vanaf vandaag te koop zijn, dus first thing vanochtend is die longread kopen en lezen. 

Het is een verbijsterend verhaal dat zoiets kán, dat een weldenkend mens valt voor een charmante Marokkaanse slijmerd, haar hele leven afsluit en zich van haar familie en vrienden afkeert en langzaam door hem vergiftigd wordt.  

Frank Westerman heeft voor dit verhaal vrienden en oud-collega's bezocht ik denk om te achterhalen wat er gebeurd kan zijn, om te horen hoe zij erover praten, wat ze zeggen.
Marian, zo heette ze, was zestig jaar toen ze overleed. Met die laatste man was ze acht jaar. Hij was haar derde man. De eerste was een leuke hippie die ze altijd met andere vrouwen moest delen. De tweede een kunsthandelaar die handelde in Afrikaanse kunst die in Zimbabwe ook een geliefde bleek te hebben. En dit was dan de derde. Vrouw zoekt grote meeslepende allesverterende liefde, denk je dan.

Het is geen whodunnit, dit 'boek', geen biografie, geen geromantiseerd levensverhaal. Het is vooral een weergave van gesprekken met mensen in de zijlijn, die haar zagen veranderen door de jaren heen. Zo veranderde ze van een slanke den in een mollige vrouw. Ze richtte haar winkel steeds meer op sfeer en gezelligheid in. En ze ging steeds andere boeken lezen.Die laatste verhaallijn trof mij, omdat het heel erg uitgaat van een zekere common sense over wat 'OSM' wel en niet hoort te lezen, ze ging - nadat ze de boekwinkel van haar ouders had overgenomen / managementboeken lezen. Toen ze met haar tweede man was ging ze Afrikaanse literatuur lezen. Ze ging zelfhulpboeken lezen. En nodken over de islam. Boeken over boosheid.

Zoals ik het lees zijn haar vrienden ontsteld dat ze de boeken leest die ze leest en niet meer louter uit de geaccepteerde intellectuele canon. Alsof dat verklaart hoe ze afdreef,. Maar het is niet zo dat Westerman al die boeken is gaan lezen en inleven om haar beter te begrijpen.

Volgens mij zit er een sleutelzin in het fragment waarin Westerman bekent dat hij een keer zo'n boek gelezen heeft, Kerewin van de Nieuw Zeelandse Keri Hulme, een enorme feministische bestseller uit de jaren tachtig, met tegenzin, maar zijn toenmalige geliefde was daar zo dol op, en toen ging ze tóch weg. Mannen en vrouwen en verlangen en lezen, het eeuwige onbegrip, daar gaat deze longread denk ik ten diepsten over.

Geen opmerkingen: