Kleine man

Wat nu, kleine man van Hans Fallada lees ik nu. Dat is wel het topboek van deze vakantie. Leen had me getipt dat alle boeken van uitgeverij Cossee in de digitale bibliotheek zitten, nadat ik had lopen mopperen dat het zoveel moeite kost er iets leuks te vinden. Ik weet dat uitgever Christoph Buchwald enorm fan van Fallada is en lezingen over hem verzorgt. Toen eerder dit jaar Duitsland thema was van de Boekenweek verschenen er diverse artikelen in de kranten over Fallada, waar maar net iets van is blijven hangen. Levensgenieter, populair schrijver, volgens mij niet in militaire dienst geweest, maar wel problemen met de nazi's. Niet veel jaren na de oorlog overleden, jaren 50 dacht ik, misschien zelfmoord of alcoholist of psychiatrisch. Wat erg, dat ik me zo weinig herinner!

Enfin, nu dit boek dan ingeladen. Het doet me denken aan Erich Kästner en Irmgard Keun. Over eenvoudige lieden die eenvoudig geluk zoeken: huisje, baantje, liefde, gezinnetje, en over wie de wereldpolitiek heen valt: de inflatie, de crisis, geen werk, het opkomend nationaal socialisme... beetje naïef beschreven, door een oog dat goed om zich heen kijkt maar dat geen brede politieke kennis in huis heeft. En dat het zich noet kan veroorloven albte kritisch te zijn, want afhankelijk van bazen, huurbazen, schoonouders, noem maar op.

Dit verhaal gaat over een jong stel: Han en Emma, ze zijn straalverliefd, hij noemt haar Engeltje, zij is zwanger, ze trouwen en dan begint de werkelijkheid. Te weinig verdienen voor een ordentelijke woning, baan kwijt, hu verlangen naar een gezellig huis en leuke spulletjes, hij die haar gelukkig wil maken... gewone mensen die vechten tegen de economische crises. Het is een héérlijk boek.

Ik probeer dezer weken steeds ons te laten benoemen wát we precies mooi vinden als we zeggen dat we iets mooi vinden. Of prachtig. Want wat maakt dat een kunstwerk je raakt? Originaliteit? Herkenning? Een nieuw inzicht? Lijkt op iets anders dat je al kent? Raakt aan een oude emotie? 

Hier is het de soms bijna kinderlijke toewijding van beide gelieven aan het samenleven, de aandacht voor de kleine dingen en gevoeligheden van zichzelf en de ander, en de manier waarop ze zich, samen en apart, door conventies, moeilijkheden en tegenslagen heen weten te slaan.