De mannen van de Groenvoorziening

De Stilte ná de storm. Eerst rijd ik al over de Amsterdamsebrug om een dagje Zwolle te doen, ik wil graag Museum De Fundatie bekijken, maar op het Zeeburgereiland maak ik rechtsomkeert. Een beetje in en om het huis en door en om het park scharrelen is eigenlijk veel beter. 

Er is hier ook veel te zien. 'n Omgevallen boom in het speeltuintje, één aan het Nieuwe Diep, mensen met rollators en honden, kibbelende hardlopers, een sportster in roze met een persoonlijke coach, minnekozende jonge Marokkanen, en de mannen van de Groenvoorziening die takken zagen en slepen. Er is haast geen beginnen aan. Maar ze zetten door.

Aanbidster?

Ik heb iets raars aan het handje. Via Facebook zit iemand die ik niet ken mij onophoudelijk berichten te sturen. Ik weet niet wie zij is en wat zij wil. Ik vind het niet leuk maar ben ook nieuwsgierig. Ik ben nogal selectief in het accepteren van vrienden en wist niet dat mensen die ik niet ken mij berichten kunnen sturen. 

Na twee dagen vraag ik toch maar eens: Wie ben jij? Wie of wat is de link?

Zij blijkt een vrouw uit Badhoevedorp met man en drie kinderen, die zij thuis les geeft. Zij is een kennis (?) van mijn schoonzusje die ze in Egypte heeft leren kennen. Tevens Facebook-vriendin. Daar zit de link. Ze is geloof ik erg gelovig, want ze vraagt: Geloof jij? 

Casper vindt dat ze flirt. Ik geloof dat niet. Ik denk dat zij een flippende/geflipte huisvrouw is die via social media haar beperkte wereldje uit probeert te komen. Ik heb de neiging om erop in te gaan alleen al vanwege een nieuwe verhaallijn voor mijn blog. En dat t dan volkomen uit de hand loopt.

Redactrice

Van de 32 tekeningen kunnen er maar 22 mee. We kiezen de weg van de afvallers. De uitgeefster is even uit de running nu, dus werk ik verder met de redactrice. Zij kent de tekeningen alleen van scherm, en heeft geen idee hoe groot ze zijn. Ze heeft wel anderhalf uur tijd en volle aandacht voor mij. Heerlijk. Ik vind het toch een partij leuk!

We maken een keuze, we nemen de titel en de tekst voor de aanbiedingsfolder door, ze belooft me het omslag, en ik beloof verder te gaan met de wijze spreuken. Begin december wil ze ze hebben. 

Storm in Mokum

Op het werk maken we steeds grappen over dat 'Code Rood' van de ANWB. Typisch Nederlandse betutteling, vinden we dat. Watjes! Ook als Zus1belt of ik tijd heb om te lunchen, want onderweg van Hilversum naar Den Helder is zij in Amsterdam gestrand, heb ik nog niet veel door, maar dan beginnen we wel de nieuwssites in de gaten te houden.

Oma vertelt: Ik herinner me goed de storm van 1973.  Díe was erg. Ik was een jaar of zestine en ik moest naar school. Het stormde zo dat ik niet langs de flat kon. Ik kwam er níet langs. Ik raakte heel heel heel erg in paniek dat ik te laat op school zou komen en straf zou krijgen. In 1973 lééfde ik nog niet eens, zegt Vinnie.

Er schijnt een dode gevallen op de Ceintuurbaan. En even later één op de Herengracht. Er rijden geen treinen meer. En ook geen trams. Er zijn veel bomen omgewaaid, op auto's en bovenleidingen. De brandweer adviseert alle Amsterdammers in huis te blijven...

Ik heb een bijeenkomst aan de Prinsengracht. Gaat die wel door? Ja, zeggen ze daar, nieman heeft afgezegd, dus die gaat door. De bolide kan ik kwijt op het Frederiksplein. Veel bomen daar. Hú! En wandelend langs de Prinsengracht krijg ik wel iets mee van de chaos in de stad.

Maar pas 's avonds bij AT5 live voor het Centraal Station, waar helemaal geen trams en treinen rijden, Hart van Nederland die heel veel filmpjes heeft van omgevallen bomen op auto's en huizen, en mensen die aan het strand tegen de wind hangen op RTV Noord Holland dringt het in volle tot mij door. Was ik daar aan het strand maar geweest. 

Te Maassluis

'Maassluis is het nieuwe Emmen hè?' zegt Hani501. Dat is een mooie constatering. Natuurlijk heb ik geen levenslange herinneringen aan Maassluis, ik kom hier pas zes jaar, maar toch. Veel verder dan Schoonmama's huis en het loopje naar het Havenhoofd en weerom doe ik eigenlijk nooit, maar ook dat schept een band.

We vieren Schoonmama's verjaardag met taart en chips en pizza. Allemaal verboden eten, maar vandaag doe ik maar eens mee. Ze krijgt vier dikke  spannende boeken cadeau: genoeg voor vele vele lange winteravonden. Aan haar zal het niet liggen dat het niet goed gaat met de boekhandel.

Als buiten de storm opsteekt en de hele schoonfamilie luid commentaar leverend Studio Sport gaat kijken ga ik naar het Havenhoofd. Wauw. Dat is het betere werk. 't Is dat ik aan de westkant van de haven sta, anders zou ik de veerpont over de Waterweg naar Rozenburg.even genomen hebben. Heen en weer.

Leiderschap

In de Abdijwinkel te Egmond kocht ik laatst het boek Spiritualiteit leidinggeven. Benedictijnse praktijklessen voor mens en bedrijf de Benedictijner monnik Anselm Grün en de bedrijfsadviseur en trainer Friedrich Assländer. Het boek keilt aan met de huidige situatie in veel bedrijven, waar van bovenaf vooral op kostenbeheersing en vergroten van de winst wordt gestuurd, wat vervolgens veel leidinggevenden begint op te breken. Want leiding geven betekent niet: zoveel mogelijk uit de mensen persen om arbeidsprestaties steeds meer te verhogen. Maar dat wordt vaak wel van leidinggevenden gevraagd.

Ik snap nooit zo goed wat dat 'spirituele' precies inhoudt. Het is een term die me tegelijk afstoot en aantrekt. Nou ja, eigenlijk weet ik het wel, maar wil ik vanwege de negatieve connotaties dat woord het liefst vermijden. Het gaat er natulijk om om in een sfeer van rust en stilte contact te krijgen met de wezenlijke vraagstukken in je leven, die in al het gedoe van de hele dag nogal eens kunnen ondersneeuwen. Deze twee auteurs beschrijven op de achterflap en in de inleiding wel precies wat er almaar speelt in de werksituatie en waar je maar mee moet zien te dealen. Ze bieden de wijsheid van de Benedictijner monniken aan als denkrichting.

Het spirituele, zeggen ze, is het elke dag opnieuw inhouden en even stilstaan bij wat de dingen die gebeuren met je doen, wat ze aan gedachten en gevoelens oproepen, waar die vandaan komen, of ze relevant zijn, wat je eigenlijk wilt. En hoofdstuk 1 begint met een lijstje vragen: 1. Schrijf de namen op van drie tot vijf personen door wie jij werd geleid. 2. Noteer van deze mensen de concrete gedragingen en activiteiten die jij als leiding hebt ervaren. 3. Beoordeel al het gedrag zoals het het terugblikkend ziet. Was het nuttig en stimulerend? Of niet zo nuttig? Was het problematisch? 4. Welke waarden principes en dogma's werden daarbij aan jou doorgegeven? 5. Welke van deze ervaringen hebben invloed op je eigen gedrag als leidinggevende en welke ervaringen wil je verbeteren of vermijden? 

Dat is een fijn vragenlijstje voor de zaterdagavond. 

Franse kipstoof

Ik heb zin in herfsteten en neem daartoe de nieuwste Allerhande, die herfsteten als thema heeft, maar het is wel een beetje raar, herfsteten bij deze temperatuur. De verwarming is niet aan en ik loop in een dun t-shirtje. Maar morgen schijnt het echt herfst te gaan worden. De Franse kip-stoof is een eenvoudige heerlijke stoofschotel met spekjes, kip, kastanjechampgnons en wortelen. Mmm!

De killing

We kijken aflevering 18, 19 en 20 van 'The Killing'. Dan is het 02 uur en is die ook weer uit. Hè hè. Het was/is een verslavende serie met fascinerende personages. En na elke aflevering wil je er onmiddellijk nog een. Dat is een kwaliteit, kun je zeggen, maar de serie is ook ergerlijk vanwege de vele open eindjes. 

Eigenlijk weet je aan het eind helemaal niet wie het gedaan heeft, en ook niet wat er nou eigenlijk gebeurd is, wat de betekenis van al die dwaalsporen was. Wat daar dan de diepere bedoeling van is? Ik dacht dat we naar een whodunnit keken. Op een forum van KRO-detectives blijkt dat ik niet de enige ben die het niet weet. Daar worden vele theorieën losgelaten. 

Nu moeten we besluiten welke serie nú? We hebben gezien De Brug, Borgen 3 seizoenen en The Killing seizoen 1. Borgen vond ik het best. Iemand een tip?

Wiplala

Kinderboekenillustrator en kunstenares Jenny Dalenoord is vandaag op 95-jarige leeftijd in Soest overleden. Dat heeft haar familie laten weten. Zij illustreerde ongeveer 180 kinderboeken, onder meer voor beroemde titels als Wiplala (1957) van Annie M.G. Schmidt, Gideons reizen (1960) van An Rutgers van der Loeff-Basenau en Padu is gek (1957) van Miep Diekmann. 

Wiplala is een van de weinige kinderboeken in mijn boekenkast die alle opruimwoedes overleefd heeft. Nooit geweten van de naam Jenny Dalenoord. Ze maakte ze de nodige omslagen voor boeken, cartoons, een serie kinderpostzegels (1952), schoolplaten en illustraties van kinderbladen, zoals Kris Kras, Jippo en Okki. Verder illustreerde ze kinderbijbels en bijbelse kalenders, waarvan sommige in het Duits verschenen. In 1957 (mijn geboortejaar) won zij samen met Annie M.G. Schmidt de prijs voor Het Beste Kinderboek met Wiplala.

De iCloud

Eindelijk heb een nieuwe iPhone gekregen. Met de post. Niet de iPhone 5, maar de iPhone 4S. Omdat mijn iPhone 3G steeds uitvalt wanneer het een beetje waait of kouder is dan 15 graden. Die 3G schijnt zó passé te zijn. Ik weet niet goed waarom, maar zo is het. Beschermhoesjes voor de iPhone 3 zijn nergens meer te koop, alleen in een bak met bijna-afval op de Dappermarkt. Ik tikte er overigens een ontzettend leuk hoesje op de kop. Maar: de foto's zijn onscherp, de batterij is in een paar uur leeg, en hij valt dus steeds uit. Kortom.

Ik heb een telefoon van de baas. Dat klinkt goed, maar dat is het niet echt. Het telefoon-abonnement is een aantal bezuinigingsrondes geleden gedownsized, duis ik heb maar beperkte data en een nieuw toestel(waar je bij een persoonlijk abonnement elke twee jaar recht op hebt) zit er in het huidige abonnement niet bij in. Een nieuw toestel kost zónder abonnement wel 500 euro! Na een jaar zeuren gaat de baas overstag. Of het niet een Nokia mag zijn, probeert hij. Liever niet, zeg ik, want hoe moet het dan met de iCloud?

Bij mijn vorige telefoonwissel - vóór ik die iPhone kreeg - wist ik niet hoe ik mijn adresboek moest overzetten. Toen heb ik uiteindelijk uren namen en nummers overgetypt. Heb ik toen bijna een etmaal over gedaan. Tegenwoordig zitten al je gegevens niet meer in een papieren adresboekje maar op je telefoon. Ik bel Dekatel en vraag of zij weten of de namen en nummers op de simkaart zitten of op de telefoon. Dat weet zij niet. En of ik nog bij de namen en nummers op het oude toestel kan als mijn telefoonnummer is overgezet naar de nieuwe simkaart van het nieuwe toestel. Dat weet zij ook niet. Ik heb alles wel in de iCloud gezet, zeg ik, maar eigenlijk weet ik niet hoe het werkt. Komen die gegevens dan vanzelf in mijn nieuwe telefoon? Dat weet zij ook niet.

Om er niet de hele dag mee bezig te hoeven zijn zeg ik na een uur: Zet het telefoonnummer maar over naar mijn nieuwe toestel. Ze belooft: dat gebeurt binnen een uur. In dat uur hoop ik al mijn telefoonnummers op een lijstje te typen en in Dropbox op te slaan. Alsof ik niets beters te doen heb. Maar voor een journalist is haar adresboek haar kapitaal... Na twee uur overtypen ben ik nog niet eens op de helft. Ik moet hele andere dingen doen.

Dan blijkt alles op mijn werkcomputer uitgevallen te zijn. Geen contract met de server. E-mail is kwijt. Kan niet meer online. Drie helpdeskmedewerkers aan de lijn, steeds een ander. Allemaal vriendelijke jongemannen, maar zij weten het ook niet. Drie uur vastlopen en herstarten, inloggen, meekijken. Ik heb zin te gaan gillen, zeg ik na die drie uur. Leg de telefoon dan wel even neer, zegt het jongmens.

De iCloud werkt, stel ik thuis vast. Thuis is wifi, op het werk niet. Zonder wifi doet de iCloud het niet. Dus die twee uur had ik niet adressen hoeven overtypen. De nieuwe telefoon is trouwens nog steeds niet aangesloten, stel ik om 17.30 uur nog eens vast. Ik bel nog maar eens, maar dan is de provider al naar huis. Gelijk hebben ze.

65

Als je naar Zwager1 kijkt is het helemaal niet heel erg om 65 te worden. Zijn beste vriend die ook op zijn verjaardag is wordt mórgen 65. Ik vind ze er helemaal niet als 65-jarigen uitzien. Iedereen wil natuurlijk weten: Wat Ga Je Nu Doen?!? Eerst moet hij nog een maand werken, of eigenlijk nog maar zes dagen, verdeeld over twee weken. En dan...

O Amsterdam...

Vandaag ga ik niet naar de film, zoals Mir me opgedragen had, maar slenter ik door Amsterdam. Nee, niet naar Zwolle, niet naar Amersfoort, niet naar Den Bosch, het wordt gewoon Amsterdam. Het is prachtig in Amstredam. Herfst. Het strormt een beetje. De gele bomen tegen de donkere luchten zijn spectaculair prachtig. Tussen het slenteren door doe ik enige musea aan. 

In het Foam is een tentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf Lee Friedlander, 'America by car'. Voor mijn gevoel honderden zwartwit-foto's (ik heb ze niet geteld) vanuit een huurauto genomen. De huurauto is in de kadrering mee gefotografeerd. Als je maar doorgaat met een idee, met ijzeren wilskracht, dan wordt het vanzelf een Idee. Fascinerend is dat. Maar als ik er een stuk of vijf op internet zie, dan werkt dat op mij ongeveer even sterk als die honderden afdrukken in die vijf zalen.

In het Stadsarchief is een tentoonstelling over Fotostudio Merkelbach. Ik vind het leuk om daar naar toe te gaan omdat ons vrouwennetwerk het Merkelbach genootschap heet, genaamd naar restaurant Merkelbach in  Park Frankendael. Die Merkelbach is de stadsbouwmeester B. Merkelbach, misschien wel een broer van Jacob  Merkelbach van de Fotostudio.

Deze Jacob Merkelbach opende nu een eeuw geleden, in 1913, een luxe portretatelier boven in het modepaleis Hirsch & Cie aan het Leidseplein. Hij had klanten uit de bovenlaag van de burgerij, en uit de wereld van het theater, de dans, kleinkunst en film. In de ruim vijftig jaar van zijn bestaan maakte de fotostudio tienduizenden portretten. Het verglijden van de tijd is voelbaar in de foto's: mode gaat maar één seizoen mee, diva’s raken in de vergetelheid, generaties komen en gaan. Ook de wereldgeschiedenis stopte niet bij de deur van de studio: de joodse clientèle van voor de oorlog maakte plaats voor Duitse officieren in uniform, die weer het veld ruimden voor de Canadese bevrijders.

Voor Zwager1 die vandaag 65 wordt (eigenlijk weet ik niet of hij vandaag ook met pensioen gaat). zoek ik in de bijebehorende Stadsboekwinkel een cadeau. Het is allemaal Amsterdam wat er de klok slaat, maar er móet iets tussen zitten wat een Hilversummer aanspreekt. Na veel omzwervingen stuit ik op een boek met schilderijen getiteld 'Mijn uitzicht om vijf uur' van de kunstschilder Theo de Feyter. Elke dag om vijf uur schildert hij zijn uitzicht vanuit zijn atelier. Weer zo'n serie beelden die door de overstelpende hoeveelheid extra betekenin krijgt. Ik vind het práchtig.

Het boekje

Bij de mail zit een mail van de redacteur (v) die het boekje met de Japanse schonen met mij gaat maken. Zij schrijft: 'We kregen een eerste paar voorbeeldspreads van de vormgever. Wat vind je ervan? Ik kreeg meteen al zin om het boekje aan allerlei vrienden cadeau te geven!'

Ik vind het onmiddellijk heel leuk en mooi en prachtig en echt.  Wauw! Nu het omslag zien!

Wel moet ik met klem zeggen en herhalen dat deze teksten er niet bij mogen. Ik heb de uitgeefster in mijn zoektocht naar mooie wijze teksten het héle document met wel 100 citaten gestuurd, om te laten zien wat ik zocht. Daar heeft ze zelf wat uit geplukt wat ze mooi vond. Maar Kierkegaard naast een Japanse schone, dat kán toch niet?

De redactrice zegt dat het (haar) niet uitmaakt welke teksten in de aanbiedingsfolder staan. Dat dat niet betekent dat ze ook in het boekje komen. Maar ik wil ze ook niet in de aanbiedingsfolder, roep ik - per mail.

Hoe zat het ook alweer?

Tante Riek en de techniek. Ik kan het echt niet verzinnen met het opslaan van de zomerbanden. Ik weet dat ik er een half jaar geleden mijn hersens gepijnigd heb om het te snappen, waarom het met en zonder velg precies anders moest en hoe dan. Uiteindelijk vond ik een instructief plaatje dat ik dociel opvolgde, maar snappen: ho maar.

Het heeft te maken met luchtvochtigheid en temperatuur of zo'n band goed blijft. Maar in het ene geval móet hij liggen en in het andere geval staan. Als ik het 's nachts bij het welterustentelefoontje aan Bobby vraag, die toch wel over technisch inzicht beschikt, weet hij het ook niet.

Ik zoek maar weer een nieuw plaatje. Mét velg moeten de banden liggen en zonder velg moeten de banden stáán. Ik stel me nu wel voor dat de komende winter het rubber uitdroogt, inzakt en barst.

Max

'n Avondje Herkenning. Mir en ik hebben een ten dele gedeeld werkleven gehad gedurende zo'n 10 jaar. En privé langs de zijlijn deelden we nog veel meer jaren. We werden nooit vriendinnen, maar het zóu kunnen. Nu ga ik bij haar eten. We schelen 17 jaar. Zij is nu 39 jaar en begint zich langzaamaan oud te voelen. Toch is er veel Herkenning. Een heerlijk avondje Heb Jij Dat Ook?

Mir heeft twee katers, waaronder een zwarte: Max. Hij ligt lekker naast me op de bank en laat zich heerlijk aanhalen. Herinneringen aan Rooie en Gele wellen op. En het besef dat ik nu al een jaar een leven heb zónder kat(ten). Ook best fijn.

Morgen moet ik van Mir om 14 uur in Eye naar de film 'La Vie d'Adèle', met lesbische liefdesscenes van wel 10 minuten.

De APK

Om half vier belt Rikus: De bolide is klaar en er is niets bijzonders mee. 'Hoe duur is het dit jaar?' vraag ik, om niet al te verrast te zijn als ik om vijf voor vier zwetend van het harde fietsen bij hem binnen ga vallen. Vorig jaar was het 2000 euro. 595 euro, antwoordt hij nu. Het gaat om de jaarlijkse APK en grote onderhoudsbeurt. Ik betaal altijd alleen maar 25 euro voor de APK, zegt Vinnie. Ik heb nooit wat! Vinnie heeft een hele oude Eend.

Het jaarlijkse uur van de waarheid. Om zeven uur in de ochtend reeds zeul ik de winterbanden uit mijn kelderberging naar de auto. Vorig jaar was het een echte ramp, met en voor het eerst Winterbanden, en de koppeling kapot en de achterremmen. Het was een drama dat anderhalve week duurde omdat Rikus achter iets niet los kon krijgen. Ik ben vergeten wat. Ik heb geen geheugen voor wat Rikus tegen mij zegt. Hij zegt altijd heel veel.

Zelf vindt hij 595 euro helemaal niet veel. En hij gaat de hele factuur gedetailleerd met mij door. Remvloeistof vervangen. Oliefilters vervangen. Ruitenwissers vervangen. En ga zo maar door. Allemaal nodige dingen, want als hij die niet deed kon ik morgen wel dood zijn. Las ik de Kampioen? Daar stond laatst een verhaal over een popzanger in die een remding niet had laten vervangen en toen deed die rem het inenen niet meer. Daar heb toch niet van terug? Maar Vinnie heeft een oude Eend, zeg ik, en die betaalt maar 25 euro voor de APK! Tja, zegt Rikus, een Eénd! Daar zit ook niets in. Daar kán niet eens iets vervangen worden. Maar hij rijdt wel, riposteer ik. Hij ríjdt, zegt Rikus, en maakt er een raar gebaar bij.

Natuurlijk betaal ik gewoon en dan zeul ik om half vijf des middags de zomerbanden weer terug in de berging. Kiez'n op elkaar, doorzett'n maar. Het is gewoon gymnastiek. We kunnen er weer een jaar tegenaan.

Reading

Singelloop

Terwijl Amsterdam zijn marathons loopt - er zijn er geloof ik vijf - doe ik te Utrecht een 'singelloop'. 9007 stappen, 326 kcal. Het is niet verpletterend qua sportieve prestatie, maar wel gezond en lekker. 

In Trouw staat een heel verhaal over die 1,6 miljoen Nederlanders die hardlopen. Het zijn vooral veertigers die eraan verslaafd zijn. Het is helemaal niet gezond, zegt het stuk, want er is veel risico op blessures. 

Eerder deze week stond er ook al een stuk in de Volkskrant dat yoga nergens goed voor is, wetenschappelijk gezien dan, hoewel er ook niet veel tégen een beetje rekken en strekken is. Ik heb zomaar het idee dat dit soort onderzoeken gedaan worden - en dit soort stukken geschreven worden - door mensen die niet van hardlopen en yoga houden. 

Busstation

Het zegt u waarschijnlijk niets, maar voor mij is dit een prachtige foto. Op de Facebookgroep 'Oud Emmen' houden mensen hun herinneringen aan Emmen levendig. Deze bushalte valt vandaag in de 'bus': hij zag/ziet er uit alsof hij eeuwigheidswaarde had/heeft, maar hij is er al lang niet meer. Ook die bussen niet. 

Mijn herinneringen eraan zijn van halverwege de jaren zeventig: het   laatste jaar op het gymnasium en mijn eerste studiejaren in Groningen. Ik moest elk weekenf thuis komen. Vanaf dit busstation vertrok Bus 50 naar Groningen. De eerste jaren was er alleen een langzame bus, twéé uur deed die erover. Die slingerde links-rechts over de hele Hondsrug. Mudjevol was die bus. Meestal moest je staan. Later kwam de snelbus, die deed er 50 minuten over. Ik wilde toen niet meer naar Emmen, dus ik haatte die bus. 

Op dit busstation deed ik ook mijn eerste zoen. Een jongen uit Valthe. Ik was heel heel heel verliefd en nu ben ik zijn naam kwijt. Hij had prachtig heel lang krulhaar. Het is na die ene zoen nooit wat geworden.

Verloren mensen

Heb dit boek meegenomen van de redactie. Weet niet goed waarom. Ik ken Mirjam Rotenstreich alleen als de vrouw naast A.F.Th. van der Heijden, die over het boek en de dood van Tonio praatte, toen Van der Heijden dat zelf helemaal nog niet kon. 

Zelf heeft ze in de jaren na het verscheiden van hun zoon Tonio ook een boek geschreven, namelijk dit. Ze is er enige malen mee op radio en tv geweest, onder meer geïnterviewd door Clairy Polak en Petra Possel. 

Bij Wikipedia staan helemaal geen andere gegevens over haar dan dat ze de-moeder-van en de-vrouw-van is. Terwijl ze in het verleden meen ik journalist is geweest. Er is op internet niets over vinden. Als je haar mag vereenzelvigen met de hoofdpersoon in deze roman, Abbi Mandelbaum, dan zou dat voor het 'Joods Israelisch Weekblad' geweest kunnen zijn, dat in het echt het 'NIW heet? Over dit boek vind ik alleen maar aankondigingen, geen recensies.

Ik ben er ook niet kapot van, maar dat kan komen omdat overal het verhaal van Tonio bij gesleept wordt. Dat schept verwachtingen, die niet waargemaakt worden. Wat is dit voor een boek? Is dit autobiografisch? Wat doet/verwerkt de schrijfster hier? Waar leidt dit toe? Hoe verhoudt dit zich tot de dood van Tonio? Is dit goed? Is dit matig? 

Ik vind t lastig. Je denkt dat het een roman is over een vrouw die na de dood van haar gescheiden joodse ouders en het vertrek van haar vriend een paar maanden in een villa in Lugano gaat zitten om in het reine te komen met haar geschiedenis. De onmiskenbaar autobiografische details met veel jeugdherinneringen aan het problematische huwelijk van haar ouders, hun joodse geschiedenis, één zus, redactionele taken... Haar vader overleefde de oorlog omdat hij in in het Russische leger diende, haar moeder verloor twee zussen. Al dat  trauma  in één gezin mondde uit in een permanente huiskameroorlog. Dit boek hielp haar bij de verwerking van dat verleden.

Het ontwikkelt zich gaandeweg tot een bizar spannend verhaal rond de villaverhuurder die een soort psychopathische incorporatie van Nietsche en gevaarlijke antisemiet is...  Wat mij betreft kan de lijn met jeugdherinneringen (die in de tegenwoorige tijd geschreven is, terwijl het verhaal in het heden in de verleden tijd geschreven is) best ingedikt worden.  Of ze had beter kunnen kiezen voor het een of het ander. Uiteindelijk raak ik toch wel involved en wil ik het echt uitlezen. Maar meer omdat ik het boek en de queeste naar de auteur afgerond wil hebben, dan dat ik er oneindig door geboeid ben. Het valt vast niet mee om schrijfster naast Van der Heijden te zijn.

Filmpje op Literatuurplein over dit boek.

Ramptoerisme

Bij Bobby om de hoek is ramptoerisme. Natuurlijk moet ik ook even gaan kijken. Er is een kadewand ingestort en er zijn allemaal mannen met boten en pontons met man en macht bezig de boel te herstellen. Lijkt me machtig mooi werk. Waar komen al die mannen vandaan? Waar doen ze ervaring op met instortende kadewanden? Vraag ik me af. Liggen daar rampenplannen voor in een lade? 

De boterhammen des levens

Bobby is voor de koffie nooit helemaal scherp, zegt hij zelf. Vandaag haalt hij per ongeluk witbrood bij Rachid. Ik kan me niet heugen wanneer ik witbrood at. Dat is echt een taboe. Je eet grof volkoren.

Het roept onmiddellijk herinneringen op. In mijn studententijd kocht ik af en toe een halfje tijgerbrood. Dat was verboden, maar ik vond het zó lekker. Daar schudde ik dan pure hagelslag op. Lekker veel. En dan nam ik er nóg een en nóg een, net zo lang tot het op was. Als ik een heel brood had gekocht had ik het ook helemaal opgegeten. Witbrood vult niet, zeker niet dat verse.

En zo herinner je je ineens weer de boterhammen des levens. Bij ons thuis aten we Tarvo Moutbrood. Dat was lichtbruin fabrieksbrood. Heel zacht. Dat vulde ook niet. Uw bakker uw dokter, was de pay-off. Mijn vader wilde dat niet, die kreeg grijs brood, dat was ongebleekt witbrood. Hij wilde ook geen voorgesneden brood, dus hij kreeg door mijn moeder gesneden dikke boterhammen. Op de site tarvo.nl zie ik dat het nog steeds bestaat, tarvo is dit jaar 80 jaar geworden, en wordt nog steeds veel verkocht. Alleen niet in míjn supermarkten.

Nu het is zoals het is neem ik - tegen alle dieetregels in - ook maar een derde boterham. Mmm! Met hagelslag. Mmm! Bobby en ik eten nooit hagelslag dus de hagelslag is jaren oud en helemaal wit uitgeslagen. Wat me eraan herinnert dat je ook hagelslag bij de chocolaterie kunt kopen. Mmm!

Krullen

Wie mijn blog een beetje volgt kan zich misschien herinneren dat ik vorige week naar de kapper ging en dat ikmijn haar heb laten knippen door een krachtige Molukse persoonlijkheid, die niet van krullen zegt te houden. Toen ik het pand verliet had ik ineens geen krullen meer, maar toen dacht ik nog hoopvol: Ach, morgen zijn ze weer terug, want zo gaat dat doorgaans. 

Maar ze zijn níet terug! Wat is er toch met je háár, vraagt iedereen. Een enkele grapjas vraagt: Ben je van de trap gevallen? Wat is er gebeurd? Heeft die kapster krullen-voodoo op mij uitgeoefend?

Mijn krullen kreeg ik toen ik rond de dertig was. Zomaar. Het was een wonder. Tróts dat ik er altijd op geweest ben. Wild trots. Mutti vroeg altijd of ik het niet kon kammen en wat netter doen, maar nee, juist niet. Die woeste rode haardos, daar word ik blij van. Als het motregent wordt het bijna kroes. Toch ben ik altijd bang geweest dat ze weer zouden verdwijnen. Op een dag. Zomaar.

Er zit nog wel een sóórt van slag in, zeggen de mensen troostrijk als ze merken dat ik echt ontredderd ben over mijn nieuwe look. Elke ochtend smeer ik er al die middeltjes in die altijd tot de perfecte krul leidden. En baby-olie. Ik smeer nog steeds, maar het helpt niets. Dan moet je maar een permanentje, suggereert Vinnie.

Atlas der Neederlanden

Hani501 belt. Ze heeft vanmiddag een soort van opening. Een vernissage. Tentoonstelling. Vandaag is namelijk de Opening van de Tentoonstelling Atlas der Neederlanden in de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Ze hebben er drie jaar over gedaan om de kaarten uit die Atlas te digitaliseren, er een facsimile van te maken (à 190 euri, die vandaag gepresenteerd wordt - met onze Koning erbij). 

Hani501 heeft al die jaren het hele proces van het uit elkaar halen van de boeken met die kaarten, het schoonmaken van die kaarten, het digitaliseren, het drukken, het inrichten van de tentoonstelling gefotografeerd en er een blog over bijgehouden.En nu hebben ze in het Museumcafé van de Bijzondere Collecties haar foto's óók opgehangen.

Het is erg leuk daarbij te zijn. Al die medewerkers die vrij onzichtbaar aan dit project hebben meegewerkt zijn ineens zichtbaar dankzij Hani501 en kunnen dat trots aan hun geliefden laten zien.

Alles vandaag op het NOS Journaal en haar foto's ook op de site van de NOS. Me verry proud.

Blackbird

Deze week hoor ik van twee vrouwen die halverwege de vijftig zijn die eierstokkkanker hadden/hebbben. Vrouwen die midden in het leven staan. Gretige vrouwen, gulzig, zo worden ze gekenschetst. Vrouwen als ikzelf. 

Vandaag ben ik bij een afscheidsdienst van een van hen, in de Noorderkerk. Familie, exen, vriendinnen, collega's. Honderden mensen zijn er.  

De vrouw die vandaag herdacht werd is net als ik van gereformeerde komaf, een grote literatuur- en muziekliefhebber. En een kop vol rode krullen. En een trouwe eloquente vriendinnenschaar. Het komt heel dichtbij.

Ze heeft zelf nog de muziek voor de hele afscheidsdienst uitgekozen: klassiek., pop, Frans.... Met zijn alleen zingen we 'Blackbird' van The Beatles. En ze besluit de afscheidsdienst met 'Always look on the bright side of life'!

Beelden aan Zee aan het IJ

Reenske wil graag afspreken in de OBA. Hoewel ik - nu het eindelijk weer droog is - eigenlijk liever buiten in mijn park loop stem ik toe, tenslotte kan je niet altijd van mensen vragen dat ze naar jou toe komen. En mensen in de binnenstad hebben nu eenmaal andere behoeften en oplossingen. Zoals in La Place gaan zitten, bovenin de OBA. En ik zal onmiddellijk toegeven: het is er heel leuk. Lekker eten en drinken, schitterend uitzicht. Zo'n plek waar je als je op reis in een vreemde stad bent heel gelukkig van wordt.

In de Expo-ruimte is een tentoonstelling van Museum Beelden aan Zee uit Den Haag / Scheveningen. Beelden aan Zee aan het IJ heet het. Ik hoop nog even dat de expositieruimte inderdaad uitzicht over het IJ heeft, maar dat is niet zo. De tentoonstelling bevat werken van nationale en internationale beeldhouwers als de Chapman Brothers, Caspar Berger, Gerhard Lentink, Jaume Plensa, Silvia B., Henk Visch en Jan Meefout.

De stichters van het museum, de verzamelaars Theo en Lida Scholten, hebben als horizon van hun collectievorming de menselijke figuur genomen en gehouden: de reflectie van kunstenaars op de menselijke figuur en de menselijke conditie.

Wat een heftig beeld dit. Wat het uitdrukt aan wanhoop? verlangen? overgave? is onmiddellijk te begrijpen, maar nauwelijks in woorden uit te drukken. Er staat niet bij wie het gemaakt heeft.

Zonnebloemen op vaas

Zus4 is over uit het verre Oosten  en heeft een grote bos zonnebloemen mee. Hartelijk als ze is blijken het twéé bossen te zijn. Ze is nu zelf ook verbijsterd over de dikte van de takken. Stámmen zijn het. Daar was net maandag een uitzending over in het actualiteitenprogramma 'Eén Vandaag', weet ik, over de 'Zonnebloemen' van Van Gogh, dat die vijftien bloemen eenvoudigweg niet pássen in die vaas.

De Britse kunsthistoricus en Van Gogh-kenner Martin Bailey stelt in zijn boek The Sunflowers are Mine dat de bloemen te zwaar zijn voor de kleine vaas. Daar is nu in de UK een hele discussie over losgebarsten. Gebruikte Van Gogh verzwaringen voor de vaas? Of schilderde hij deze werken uit het hoofd? Op sommige schilderijen zitten maar liefst vijftien zonnebloemen in de vaas. Volgens Bailey zou een vaas zo groot als die op het doek simpelweg omvallen. Echt wereldnieuws.

Nieuwe engel

Flevo

In ons Indische Buurt-krantje staat dat eindelijk de Flevopoort nú open is. Officieel wordt het over drie weken geopend. De Flevopoort is het vernieuwde zorgcentrum hier om de hoek. Het is een lichtgele jaren tachtig hoge flat, er zitten allerlei soorten 'zorgvragen' in opgeborgen volgens mij.

Vooral oude mensen, maar ook gehandicapten. Met het oog op het snoeien op de zorgbudgetten is dit centrum geheel vernieuwd. Twee jaar geleden is de vorige supermarkt verdwenen, vanwege een nieuw dienstencentrum dat er zou komen.  Met artsen, fysiotherapeuten, cursussen, een restaurant en een supermarkt, uitdrukkelijk voor de hele buurt.

Dat heeft dus twee jaar geduurd. Maar nu is er dan het nieuwe supermarktje open. De Hindostaanse eigenaar van de voormalige Spar in de Niasstraat, ik schreef al eerder over hem, zit nu hier. Terwijl hij daar een grote rommelige winkel had voor buurtgenoten onder wie procentueel erg veel alco's moet hij zich nu op de populatie van de seniorenflats richten. Veel koekjes eten die: er is een bovenmatig assortiment koekjes. Ik vind 'm behoorlijk duur, maar ben ook blij met dat ik weer op loopafstand vers brood kan halen.

Ik ga hem even feliciteren en welkom heten. De winkel zit niet echt een commerciele plek, in tegendeel, je moet kruipdoorsluipdoor door het zorgcentrum om de ingang van de winkel te vinden. 'Tik in het vervolg maar tegen het raampje', zegt hij, 'dan laat ik je wel via de achteruitgang binnen.'

Harm met het harpje

Jeugdsentiment.

Harp

Net als wij zullen vertrekken van de Abdij van Egmond blijkt daar een concert plaats te vinden van de wereldberoemde 24-jarige harpist Remy van Kesteren. Hij wordt beschouwd als een harptalent van wereldformaat en als een van de avontuurlijkste harpisten van dit moment. Hij speelt muziek uit de hele wereld op de harp.

Ooit volgde hij als veelbelovend opkomend  harpistje in de dop een cursus in het nabijgelegen Lioba-klooster, met een optreden in het het Adelbertus-klooster. Sindsdien zijn de abt en hij aan elkaar verknocht. Remy speelt over de hele wereld en vandaag te Egmond in de kerk van het klooster.

Wat een ontzettend leuke innemende jongen en wat een prachtige muziek. Hij heeft er leuke verhalen bij.

Pelgrimage

Ik houd erg van oude religieuze muziek, maar na zoveel psalmen heb je het op een gegeven moment wel even gehad. Via Spotify heb ik Nocturnes van Chopin gedownload. Dat is nog eens perfecte muziek in de late avond en vroege nacht alleen in je celletje. Hoe lang is het al niet geleden dat ik die muziek draaide! Ik associeer deze muziek op de een of andere manier met hoogculturele families, 'betere' families dan de onze, met een beter huis, mooiere meubels, betere  boeken, betere muziek, echte kunst. De eerste jaren dat ik het huis uit was kreeg ik vriendinnen van in mijn ogen betere komaf. Ik hoopte hun niveau ooit ook te bereiken, maar vreesde met grote vreze dat ik daar te gewoon voor was. Chopin hoorde ook bij dat niveau.

Twee weken geleden kocht ik het boek 'Autobiografisch schrijven' van Willemijn Soer', over hoe je uit je eigen in je geest vastgekoekte levensverhaal kunt stappen door je andere dingen te gaan herinneren. Zij komt uit de antroposofische hoek. Bij het Ita Wegman-huis, het antroposofisch centrum aan de Weteringschans, kun je er cursussen in volgen. Er is als ik deze schrijfster mag geloven ook een Vakgroep Autobiografisch Schrijven. Je leeft je eigen levensverhaal, schrijft ze, je reageert op het leven volgens de mantra's van het levensverhaal dat je zelf ooit gecomponeerd hebt. Als je dat verhaal echter verbreedt met meer thema's en kleurt met meer details dan ben je ook in staat tot een wijdere ervaring en perspectief. Ze heeft geen echte methode, behalve dan dat je met de hand associatief gaat schrijven, volgens de methode The Artist Way van Julia Cameron. Dat heb ik een tijdje gedaan. Elke ochtend een half uur de woorden uit je pen laten vloeien. Je geeft de verhaaltjes een titel, een datum en een thema, dan kun je er later mee gaan husselen. De muziekkeuzes des levens zou voor mij een verhaallijn kunnen zijn. Chopin. Eigenlijk pas ik deze methode al jaren toe ik mijn blog.

In de kloosterboekhandel te Egmond ligt een vergelijkbaar boek 'Innerlijk pelgrimeren' van Christine de Vries. Bobby zegt dat dat het boek was in de winkel waarvan hij dacht dat het iets voor mij zou kunnen zijn en dat hij het bijna voor me gekocht had, maar toch niet omdat je er met dergelijke boeken ook precies naast kan zitten. Het was mij ook opgevallen. Ik had het niet gekocht omdat ik dat boek van Soeren net aangeschaft heb. Deze Christine geeft ook cursussen, online, maar onder meer ook in dit klooster. 

Langs drassige weiden

De monniken zingen hier de hele dag door psalmen, vijf of zes diensten per dag. Het idee is dat het dagelijks werk enige malen per dag terzijde geschoven wordt om de Heer even te loven. En ook al loof je de Heer zelf niet, ook dan is het uit de tredmolen stappen goed. Er zijn vele boeken geschreven over de heilzame werking van de Benedictijnse Leefregels.

Als bezoeker blader je je bij die psalmdiensten een ongeluk door de diverse boekjes, stenciltjes, bijlagen, die allerhande indelingen van het jaar volgen met daarbij dan ook nog weer allemaal varianten en uitzonderingen. Tamelijk onbegrijpelijk. In elk geval voor de buitenstaander.

Buiten het klooster is de Kloosterwandeling. Ik doe een stukje van drie kwartier, door drassige weilanden. 'Hij zal mij geleiden langs grazige weiden', hoor ik opeens Mutti's ijle sopraan. 'Hij leidt mij al zachtkens, naar waat'ren der rust...'  Mutti kende alle psalmen uit haar hoofd. Dar was belangrijk, zei ze altijd, daar heb je wat aan in moeilijke tijden. 

Wij leerden de protestante melodieën. Deze kloostermelodieën zijn kleurloos onbegrijpelijk, meditatief zou je ze kunnen noemen, ik kan het niet, maar alle katholieken hier zingen ze zo mee.

Gangetje

Aan deze gang ligt mijn celletje, mijn kamer. Die gang loop ik wel zo'n twintig keer per dag op en neer. Als ik buiten mijn cel iets ga doen da  moet ik drie trappen op en neer, dus het is sportief ook, zo'n weekend in een klooster. De cel hier is in zijn genre best chique. We hebben 'n eigen douche en wc op de kamer, 'n enorme verwarmingsbuis en sluitende ramen. Een groot bureau, een bureau-/bedlampje, een leesstoel.

Paul heeft ons uitgenodigd na te denken over leven met hart en ziel, over het pad dat je gegaan bent om hier te komen. Ik weet dat niet zo, ik teken of lig naar mooie koormuziek te luisteren. Straks gaat Claar een meditatie met ons doen. Wie wil. Waar Paul ons voorleest uit het boek 'Ommekeer' van Bernardus van Clairvaux leest Claar voor uit 'Verhaaltjes voor het slapen gaan' van Toon Tellegen en Thich Nhat Hahn. Zij zijn al vele decennia een echtpaar. Twee geloven op een kussen, dat kan best.

De hoer van Babylon

De eerste nacht. Eerst onrust maar eens uit het systeem. Een mandala. Anderhalf uur later is al veel van de onrust weg.

Twee jaar geleden toen ik ook in de Adelbertus-abdij te Egmond was was ik bijzonder geïntrigeerd door een boek getiteld 'Het geheime boek der Openbaringen'. Ik probeerde het na afloop van die retraite nog ergens op de kop te tikken, maar vond het nergens meer te koop. Nu ga ik het onmiddellijk weer zoeken in de bibliotheek. 

Dat gaat weer mee naar mijn celletje. Het is een verzameling meesterwerken uit de schilderkunst, geïnspireerd op de Apocalypse. Het einde der tijden en de ondergang van de zondaars heeft nogal tot de verbeelding gesproken, Veel zevenkoppige draken. 

Mijn tekeningetje van de eerste nacht is nogal vrije kopie (hij lijkt helemaal niet) van een miniatuur in de reeks 'de hoer van Babylon'. Deze komt uit de Spaanse tiende-eeuwse Beatus-manuscripten. Ik weet niets van de hoer van Babylon, volgens het bijschrift is zijn een metafoor voor de stad Rome. Die heeft de keizerscultus ingevoerd en de christenen die niet mee wilden doen aan de afgoderij tot martelaren gemaakt. Op dit plaatje neemt de 'hoer' het bloed der martelaren in ontvangst.

Engelen

Engelen zijn al langer een thema, ik houd erg van engelen. Ik weet niet goed waarom. Bij de Carolus Buchhandlung te Frankfurt kocht ik nog een steen met een Schutzengel, een beschermengel. Je kunt hem in je vuist knijpen of in een zak stoppen. Die steen draag ik nu bij me. Heel fijn. Ik vond daar ook een boek met engelengedichten: 'Bleibt, ihr Engel, bleibt bei mir.' 

Het wordt al bijna een plank in mijn boekenkast. Eerder heb ik ook al een boek van de Duitse monnik Anselm Grün over engelen gekocht. Dat was geloof ik zelfs hier, in de kloosterboekhandel te Egmond. Ik heb ook een schitterend fotoboek van Isolde Olbaum over engelen op begraafplaatsen, getiteld 'Den alles Lust will Ewigkeit'.

Wellicht is het omdat je veel behoeften op engelen kunt projecteren en kunt fantaseren dat zij je vraagstukken oplossen. Misschien is dit een thema om tijdens deze retraite maar eens te onderzoeken.

Als je haar maar goed zit

Mijn haar hangt en zwabbert voor mijn ogen. Heel vervelend. Spul erin helpt niet meer. Voor ik naar het klooster ga voor een weekendretraite wil ik nog even naar de kapper. 

Bij mijn Chinese kapper Tony kun je geen afspraak maken, je moet op je beurt wachten. Het is een heel bijzondere plek daar: de Chinese homokapper, zijn Molukse rechterhand Zon, een hondje Muffin en de meest uiteenlopende milticultiklanten. Vandaag zijn er twee oude bijna demente Hindoestaanse dametjes die een opknapbeurt  behoeven, een vrouw uit Jamaica ofzo, een Chinese relnicht en ik. Het is een luidruchtige dolle boel maar het schiet niet echt op. 

Knip jíj mij dan maar, zeg ik tegen Zon. Dat doe ik ook niet meer. Maar dat is achteraf. Zij praat veel en hard. Zij snijdt je haar met een schaar, wat nogal zeer doet. Zij heeft heel eigen opvattingen van wat de mensen staat. Dan heb ik ineens geen krullen meer. Zij heeft kroes en haar hele leven naar steil haar gesmacht. Maar ik hóu van mijn krullen, zeg ik. O ja? zegt ze verbaasd.

Als ze klaar is vraagt Tony of ik het mooi vind, wat zij gedaan heeft, mooier dan wanneer hij mij knipt. Wat een gewetensvraag, want zij luistert mee. Ik trek een raar gezicht, hopende dat zij het niet ziet. 

Back home

Dit is treinbrug van Köln. Wat heb Ik een zin in een herfstvakantie in een Duits huisje, en wel nu. Zo uitgewoond voel ik me. De laatste Duitse herfstvakantie was afgelopen december in Saarburg, toen was ik ziek. Had ik gordelroos op mijn linkerarm met zwervende 'zenuwpijnen' waar een achteraf geheel onzinnig onderzoek naar Lyme met ruggenprik en nasleep uit voortvloeide. Maar dit terzijde.  

Het laatste etmaal Frankfurt is geweldig. Leuke mensen en ontmoetingen. Dol etentje bij een krankzinnige Italiaan met gifgroene bril, met allemaal prettig gestooorde vakgenoten, het leven is te kort voor beleefdheden dus we springen meteen in het diepe. Mijn disgenoot is een jongen (man, 45 ofzo), schrijver, fotograaf, van wie ik net een boek van de bibliotheek geleend heb. Het gaat over opgroeien in Schalkwijk. Dat ik het geléénd heb en niet gekocht, dat steekt geloof ik een beetje. Maar hij zet zich er  dapper overheen. 

 Ooit had ik een lover in Schalkwijk, vertel ik, vandaar. Hij denkt dat die lover een man was, en het   heeft geen enkele nut dat tegen te spreken, maar toch voel ik me een beetje een huichelaar. Schalkwijk heeft van die hoge Bijlmer-flats. De lover woonde in zo'n flat. Ik vond die flat best lekker. Schitterend uitzicht over het Spaarne, Haarlem, tot de Kennemerduinen aan toe. Misschien is  Schalkwijk niet zo erg voor een volwassene, zegt hij, maar voor een opgroeiende jongen kind met artistieke aspiraties is het een crime. 'Ik ben toen om drie uur in de nacht uit Schalkwijk vertrokken,' vertel ik, 'dat moest, en ik ben er nooit weer teruggeweest.' 

In de nacht schrijf ik nog een artikel. Als ik 's morgens om 09u met koffer in het Presse Zentrum arriveer zit Vinnie ook alweer te werken. Wat zijn we toch ijverig. Dan wordt de Nobelprijs voor de Literatuur bekend. De Canadese Alice Munro. Vanuit Amsterdam sommeert RoRo7 mij op zoek te gaan naar de uitgever om juichende woorden uit zijn/haar mond op te tekenen. De uitgever is een echtpaar, maar hij is de uitgever. Juichende woorden doet hij uitbundig. We krijgen champagne in een plastic bekertje en dan ga ik ten afscheid een vrolijk stukje tikken. En dan naar de trein. 

Brazil (2)

Elk jaar ga ik weer even kijken wat het Gastland ervan gebrouwen heeft. Van de presentatie van hun auteurs en hun boeken. Soms is het heel indrukwekkend mooi, zoals vorig jaar Nieuw-Zeeland. En het jaar daarvoor IJsland. De presentatie Brazilië van dit jaar komt helemaal niet over. Maar het stukje met hangmatten waarin je met een koptelefoon op naar Braziliaanse muziek kunt liggen luisteren is wel populair. Je ziet dat iedereen even iets moet overwinnen om echt te gaan liggen en zich over te geven aan die behoefte aan rust en alleen zijn.

Maar ik ben er niet op enige schrijver opmerkzaam of gemotiveerd geraakt. Ik zou Paulo Coelho kunnen gaan lezen, dat heb ik tenslotte nog nooit gedaan.

Frankfurt lunch

Een van de zondige genoegens in Frankfurt zijn de Bratwurstjes. Op het centrale plein van de Messe staan diverse worstkramen met picknicktafels. Je moet er vrij lang in de rij staan. Al die intellectuelen genieten heel erg van deze zonde. Men kan de worstje eten met een broodje, maar ook met patat. Men kan er ook nog een pul bier bij drinken, maar dát doen we dit jaar maar niet.

Brazil

Het is heel belangrijk voor een land en een cultuur om Gastland te zijn. De wereld leert tenslotte meer kennen van jouw land. Hopelijk gaan uitgevers uit andere landen jouw schrijvers erkennen en zaken met hen doen.

De Grand Opening is echter dodelijk officieel. Daar hebben wij achtereenvolgens de voorzitter en de directeur van de Messe, de Ober-Burgermeister van de Stad,  de Ministerpresident van de Deelstaat, twee Braziliaanse schrijvers van Gewicht, de Duitse minister van buitenlandse zaken, en de Braziliaanse vice-president. Allemaal krijgen ze een kwartier spreektijd waarin ze om te beginnen elkaar en alle andere hoogwardigheidsbekleders allemaal weer Herzlich Wilkommen heten. Vergeten ze niemand? Het is een beetje ik-ga-op-reis-en-ik-neem-mee.... Ergens ontroert het wel, maar het is niet eenvoudig bij de ontroering te komen, want bovenal is het onverdraaglijk officieel.

Dan ga je ondertussen maar kijken naar het meisje aan de rand van het enorm podium dat voor elke spreker een nieuw schoon glaasje water moet neerzetten, terwijl geen van de sprekers uit het glaasje drinkt. Naar het kluitje fotografen - stuk of tien - dat voor elke volgende saaie spreker groepsgewjjs mag komen opdraven voor de volgende saaie foto. Naar de vele bobo's met hun echtgenotes om je heen.  Ik vermoed dat de meeste aanwezigen  denken: Wat doe ik hier? Waarom gingen we hier ook alweer naar toe? Kunnen ze zeggen: ik was erbij. Vinnie vraagt: Wat doen we hier eigenlijk?  Ik dacht dat jij wilde, zeg ik. Hij zegt: Ik dacht dat jij wilde. 

Ik heb me ingesteld op één uur, maar al met al duurt het twee uur. De Braziliaanse gasten in de zaal juichen luid voor de toespraak van hun sterauteur Luiz Ruffato. Hij is Spreker 5 en spreekt in het Portugees. Op onze oren de Engelse vertaling. Leest die vertaler wel de goeie tekst voor? vraagt Vinnie. Aan het donderend applaus af te meten is hij het hoogtepunt van de Grand Opening.  Spreker 8, de laatste - de Braziliaanse Vice President - doet sterk aan Berlusconi denken - weet niet van ophouden. Hem valt groot boe-geroep ten deel.

Hoorden we maar een Braziliaanse literaire tekst. Hoorden we maar Braziliaanse muziek. Wat zou iedereen opgelucht zijn. Maar de Brazilianen zijn blij Eregast te zijn. Laten we hen dat maar gunnen en proberen blij met hen zijn.

Mike & Mike

De conferentie, die ik nu alweer voor het derde jaar op rij bijwoon, is altijd licht krankzinnig. Natuurlijk alleen als je er met afstand naar kijkt. Als je hier voor duur geld naartoe gaat word je geacht het als belangwekkend te duiden. Gaan we doen. Dat is een ander level. Dat level beheers ik ook.

Deze twee New Yorkers (foto) bedenken elk jaar voor de conferentie de onderwerpen, de sprekers, de trending topics. Ze leiden het geheel uitgebreid in en uit. Dat gaat elk jaar weer hetzelfde. Op de foto hun nazit. Duurt een half uur. Ze heten allebei Mike. De jongens van Koefnoen zou ze prachtig na kunnen doen.

Dan terug naar het hotel en proberen er een belangwekkend stuk over te schrijven. Dan zal blijken dat het allemaal bijzonder nodig en wetenswaardig is.

En dit maak ik ervan.

Nog meer Frankfurt

Frankfurt is een heerlijke stad. Het is hier vrijwel altijd zonnig herfstweer. De stad is zo'n krankzinnige mix van oud en nieuw, van beton, park, commercie en menselijkheid, om maar wat te noemen. Als je kan slenteren is de wereld zoveel mooier dan wanneer je moet rennen. Maar dat geldt niet alleen voor Frankfurt, dat geldt overal.

Heb besloten om even niet méér op avontuur te gaan dan nodig, dus dineer ik voor de tweede maal bij het Italiaanse restaurant Spektrum (pizzeria) hier op de hoek. De eigenaar is Italiaan, een charmeur. Hij aait mij steeds als hij langsloopt over mijn eenzame arm en noemt mij Liebling. Gisteren moest ik nog wennen aan alleen uit eten gaan en voelde ik me een beetje sneu, nu heb ik dat helemaal niet. Er is al meer Buchmesse-volk dan gisteren, dus dat geeft een diepe herkenning.

Morgen stort ik me in het gekkenhuis. Om 08.30u start het programma Publishers Launch. Gelukkig begint de mevrouw van de keuken al om 06u eieren te bakken onder mijn raam, dus voor verslapen hoef ik niet bang te zijn.

Frankfurt

Ik doe een ander Frankfurt dan vorige jaren, ga lopend door de stad. Op zoek naar boekhandels die ik normaal nooit zie, omdat ik vrijwel alleen op de Buchmesse verkeer. 

Vorig jaar ben ik bij wijze van persoonlijk nevenprogramma naast de Buchmesse ook naar twee moderne kunstmusea geweest met ik meen Nieuw-Zeelandse kunst, het jaar daarvoor naar een schitterend IJslands concert. Dat is echter allemaal op maandag niet beschikbaar

Nu dus een wandeling naar de grote boekhandel Hugendubel, de levensbeschouwelijke boekhandel Carolus, en de literaire boekhandel met café Ypsilon. Misschien ga ik nog naar de Autorenbuchhandlung Karl Marx, maar eerst heb ik weer een werk-affaire af te handelen. Per telefoon. De wifi doet het niet, maar de telefoon wel.

Tussen de alarm-telefoontjes door kuier ik langs een schitterende groenstrook van Frankfurt, in de vorm van een vesting om de binnenstad heen, die ik nooit eerder zag. Daarin stuit ik op een práchtige Chinese tuin. Het ziet er allemaal enorm zen uit, maar dat is het dus niet.