woensdag 28 december 2011

De Dood Leeft

Niemand wil mee naar de tentoonstelling 'De Dood Leeft' in het Tropenmuseum. Ik ga eigenlijk elke kerstvakantie naar het Tropenmuseum, altijd een beetje met de dood in het hart, omdat het er dan altijd zo druk is met gezinnen. Dat valt nu bijzonder mee, want er is bijna niemand. Hoe onterecht.

Het is een práchtige tentoonstelling. De dood was een thema in mijn afgelopen jaar, en nu het leven zijn normale loop weer helemaal lijkt te hebben hervat, zoek ik manieren om er toch af en toe mee bezig te zijn.

De opening is al verpletterend: een reeks 'Life Before Death' zwartwitfoto's van Walter Schels die mensen net voor hun overlijden en vlak na het overlijden heeft gefotografeerd. Hij heeft de foto's gemaakt omdat hij bang was voor de dood en hij die angst wilde leren kennen. Bij alle portretten staat een kort verslag van een gesprekje met de mensen. Dee mensen liggen er - zowel vlak voor als na het overlijden - zo vredig bij, dat je je niet kan voorstellen waarom de dood schrik aanjaagt. De foto's zijn te zien via een link. naar The Guardian.

Er is in onze cultuur weinig plek voor dood en rouw. Het is een open deur, maar ik merk het nu aan den lijve, We doen allemaal na afloop maar alsof er niets gebeurd is.

Bij een filmpje over een afscheid van een oudere Afrikaanse vrouw lopen daar diverse vrouwen luid wenend om het bed met de opgebaarde overledene. De luidst wenende vrouwen hebben een man bij zich die hen vasthoudt en kalmeert. Twee mannen staan met licht afgrijzen (mijn interpretatie) naar deze taferelen te kijken. 'Valt het je ook op dat die vrouwen die zo hard huilen de vrouwen zijn met een man? De vrouwen zonder man hebben zich veel beter in de hand.' Wat zou hun ervaring met luid huilende vrouwen zijn, vraag je je af.

De afdeling met rouwkleren intrigeren me ook. Niet alleen bij het verscheiden maar ook maanden erna. Mooie ingetogen kleren. Uit alle culturen. Mijn eigen hardroze kerstvakantiefleece steekt er tamelijk stijlloos tegen af. De doden herinneren doen ze ook in alle culturen. Het Allerzielen zoals hier de katholieken vieren doen ze in een land als Mexico heel wat uitzinniger.

Aan het eind van de tentoonstelling is een een Wand of Memories, waar iedereen die dat wil een briefje kan ophangen. Er hangen al heel veel briefjes. Ik aarzel, maar schrijf dan toch: 'Lieve Mutti, ik mis u, Lucie'. Dat hangt nu daar.

'De Dood Leeft' in het Tropenmuseum


Geen opmerkingen: