maandag 6 november 2017

Kanalisatie van emoties


Omdat ik ‘s morgens nogal vroeg wakker word lees ik nu in de vakantie in de ochtend veel kranten (-artikelen). De onthulling van de Paradiso Papers dring nog niet zo tot me door, ik word vandaag meer getroffen door een interview met de cultuurfilosoof Anton Zijderveld, inmiddels tachtig. Hij heeft een boek van zichzelf uit de jaren tachtig over het fenomeen clichés herschreven. Toen was het academisch en veroordelend, zegt hij, nu is het mild en leesbaar. Zegt hij zelf. Hij was een prominent CDA-er met JP Balkenende als goede vrind, wat niet meteen een aanbeveling is, maar wat hij allemaal vertelt over zijn denkbeelden door de decennia heen spreekt me wel aan.

De Latijnse Mis is altijd een goede vorm geweest van de katholieken, zegt hij, want dan verston je er niets van en raakte je een beetje in een roes van de wierook en de muziek en de onbegrijpelijke teksten die gepreveld werden. Daar knapt een mens enorm van op. Dat zeg ik ook altijd. Want in de bijbel staat boordevol onbegrijpelijke onzintekst, zoals ‘Jezus is voor onze zonden gestorven’, om maar wat te noemen, dus je kan het beter langs je af laten glijden. Wat hij goed vindt aan de katholieke traditie vindt hij dat ze de menselijke emoties weten te kanaliseren. Zonder dergelijke doorstoomde tradities is het leven een stuk armzaliger.

Hij vindt ook dat mensen niet altijd zo moeten nadenken over tradities, maar ze gewoon moeten meebeleven met elkaar. Dat doet me denken aan Sint Maarten. Toen mijn ouders in Emmen kwamen wonen waren zij onbekend met het fenomeen Sint Maarten, waarbij kinderen met lampionnen langs de deuren trekken en tassen snoep verzamelen. Zij vonden dat bedelen. De eerste jaren fietsten ze dan met kinderen achterop de fiets langs bekenden, waar we wel een liedje mochten zingen. Maar al gauw gaven ze het verzet op en mochten ook in de buurt wij langs de deuren.

Clichees zijn een soort sociale smeerolie die er voor zorgt dat mensen zich met elkaar kunnen verhouden zonder al te veel moeite te hoeven doen. Zo had ik daar nog nooit tegenaan gekeken. Rutte noemt hij een top-clichémannetje, en heel knap in zijn soort. 

Nou ja ik kan het niet zo goed reproduceren maar hij zegt veel dingen die ik ook vind. Dat is een prettige constatering op zo maar een maandagmorgen.

Geen opmerkingen: