Een dag

Gelezen: Moeders Zondag van de Engelse schrijver Graham Shift (1949). Héél mooi boek. Vertelt een dag uit het leven van een Engels dienstmeisje, Jane Fairwright. Het is 30 maart 1924, een stralend zonnige dag. Ze dient bij een rijke familie, al sinds haar 14e. Die hebben al niet zoveel personeel meer als voorheen, nog maar twee personen: een dienstmeisje en een kokkin. Jane is een wees. Het is gebruik dat op deze dag alle personeel een dag vrij krijgt en naar hun ouderlijk huis mag. Maar Jane heeft geen ouderlijk huis. Zij brengt de ochtend door in bed bij de zoon van de buren, Paul, met wie ze al jaren een soort verhouding heeft. Hij gaat binnenkort trouwen met een meisje van zijn stand. Het boek staat bol van de klasseverschillen, zo heeft zij helemaal niets in te brengen, hij maakt geheel de dienst uit. Omdat dit de enige dag is dat er niemand in zijn huis is bedrijven ze de liefde in zijn slaapkamer in zijn huis. Het is de enige keer dat zij daar is. Als het boek begint zijn ze naakt, na de daad.

Vele pagina’s wijdt ze uit over hoe hij zich aankleedt, hij blijkt een lunch afspraak met zijn verloofde te hebben en treuzelt. Zij blijft in dat huis achter en bekijkt alle kamers terwijl zij nog naakt is. Vooral de bibliotheek. Dienstmeisjes zien alles en zeggen niets. Zij is zich zeer bewust van de zaadvlek in het laken, dat het dienstmeisje in dat huis ongetwijfeld zal zien. Die zal zien hoe hij zijn kleren heeft neergegooid. Hij is iemand die overal kleren neergooit en ze later gewassen en gestreken weer in de kast terugvindt.

Ze is niet eens opstandig. Ze kent haar plaats en weet dat ze niets te verwachten heeft.

De dag loopt heel dramatisch af. Paul verongelukt met de auto nog voor hij zijn verloofde bereikt. Jane krijgt het te horen als ze na een fietstocht thuis komt en haar ‘meneer’ haar het vertelt. Hij vraagt haar mee te gaan om in het huis van de buren te gaan kijken of er wellicht iets bijzonders te zien is, dat huis waar zij dus een paar uur daarvoor naakt ronddwaalde. Het dienstmeisje aldaar is ook alweer terug van haar vrije dag en heeft het slaapkamerraam gesloten en dus ook de zaadvlek in de lakens gezien. Een groot pijnlijk geheim. 

Er wordt alleen die dag beschreven, een lange monologue interieur, met af en toe flash forwards. Jane wordt uiteindelijk boekhandels-assistente in Oxford en beroemd schrijfster. Ze is in de negentig als ze dit verhaal vertelt. Heel indrukwekkend knap mooi boek.