Zonder overleg had ik een stuk gemaakt over Frida Kahlo & Diego Rivera in het Cobra Museum, waar ik vorige week was. Die tentoonstelling loopt op zijn end. Omdat in oktober in het Drents Museum in Assen nog een grote Frida Kahlo-tentoonstelling van start gaat moet je die in Amstelveen ook gezien hebben, vind ik, en dat kan nog net. Gaat dat zien, ook al is het nippertje, zou mijn boodschap zijn. Maar Zwaze vindt het te laat. Misschien heeft ze wel gelijk. Dan publiceer ik het maar hier.
Frida Kahlo (Mexico, 1907-1954) is een van de meest beroemde vrouwelijke kunstenaars ter wereld. Ze was een radicale, getalenteerde, gehandicapte, bi-culturele en biseksuele vrouw, wier werk wereldwijd velen inspireert. Als schilderes was ze autodidact. Ze had een naïeve, surrealistische stijl, vol symbolisme en folkloristische elementen.
Zij is vooral is bekend om haar zelfportretten - ze wordt ook wel de selfie-queen van de twintigste eeuw genoemd. Zij was een van de dochters van een naar Mexico geëmigreerde Duitse fotograaf en een Mexicaanse moeder. Op achttienjarige leeftijd werd ze ernstig gewond bij een tramongeluk. De schade van dit ongeluk achtervolgde haar voor de rest van haar leven. Als studente raakte zij betrokken bij de communistische partij. In 1929 trouwde zij met een van de beroemdste Mexicaanse schilders, de muralist Diego Rivera (1886-1957), toen al beroemd om zijn grootse persoonlijkheid, revolutionaire politiek en zijn serie fresco’s op de muren van openbare gebouwen ‘Renacimiento Muralista Mexicano’. Hij stimuleerde haar om in haar schilderijen de Mexicaanse volkskunst trouw te blijven.
Kahlo en Rivera scheelden meer dan twintig jaar, maar zij vonden elkaar op vele terreinen: het communisme, de socialistische idealen van de Mexicaanse Revolutie (1910-1917) en de geboorte van een nationale Mexicaanse identiteit, met passie voor de Mexicaanse culturen en geschiedenis vóór de Spaanse kolonisatie van het immense land. Hun relatie was intens. Hij was dol op vrouwen en had naast haar vele andere relaties, waaronder met haar zus, waar zij veel last van had. Toch bleef ze bij hem. Zelf had zij overigens ook andere geliefden (m/v).
De twee tentoonstellingen over Kahlo zijn samengesteld uit de twee verschillende collecties: in het Cobra Museum hangt de Jacques and Natasha Gelman Collection of Mexican Art (Jacques Gelman was een belangrijke filmproducent en samen met zijn vrouw bouwde hij een grote verzameling op met werk van bevriende kunstenaars). Hun verzameling biedt een kans om kennis te maken met de chaotische en creatieve Mexicaanse modernisten van de eerste helft van de twintigste eeuw. In Assen komt Kahlo's werk uit de Dolores Olmedo Collectie te hangen, de belangrijkste verzameling van Kahlo’s werk.
Kahlo’s werk is heel bekend, maar Rivera kende ik niet zo goed. De bezoeker wordt ook langs reproducties van enorme indrukwekkende muurschilderingen geleid, en langs prachtige zeer aansprekende intiemere portretten van zijn hand. Gewone mensen, arbeiders heette dat toen, waren zijn lievelingsonderwerp. Mooi zijn die.
Kahlo koos zichzelf meer dan tachtig keer als onderwerp. Zij schilderde haar mentale en fysieke pijn, maar ook de ongemakken die alleen vrouwen ervaren, zoals miskramen: onderwerpen die aan het begin van de vorige eeuw niet in het openbaar besproken werden, laat staan geschilderd. Ze vermengde de Europese traditie met de Mexicaanse volkskunst, folklore, pre-Spaanse kunst en de natuur van Mexico. De kleurrijke jurken waar ze zichzelf in afbeeldt zijn geïnspireerd op de klederdracht uit Tehuantepec in de deelstaat Oaxaca, waar vrouwen het monopolie op het economische verkeer hebben.
De Franse surrealist André Breton zorgde ervoor dat zij in 1938 een tentoonstelling kreeg in New York en in 2939 in Parijs. In de jaren veertig ging zij deel uitmaken van groepstentoonstellingen in Mexico. Haar eerste grote solotentoonstelling in Mexico in 1953 was een groot succes. Dat was één jaar voor haar dood. Pas na haar overlijden in 1954 kreeg haar werk de waardering die het verdient.
Historische foto’s tonen een glimp van belangrijke Mexicaanse culturele figuren. En er zijn tientallen portretfoto’s te bewonderen van Frida Kahlo die zich graag liet fotograferen. En 25 Mexicaanse jurken en accessoires om een beeld te geven van de verscheidenheid aan stijlen waar zij uit koos.
‘Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution’ is een bijzonder kleurige, eigenzinnig, sprekende veelzijdige tentoonstelling. Haar zelfportretten zijn iconisch, maar het is heel interessant om niet alleen haar werk te zien, maar juist ook de context van de Mexicaanse samenleving en collega-kunstenaars.
- De tentoonstelling ‘Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution’ is nog te zien tot en met 3 oktober 2021.
- Cobra Museum, Sandbergplein 1, 1181 ZX Amstelveen
- Tickets: € 22,50 (mét Museumjaarkaart een toeslag van € 7,50)
