Blijf bij mij

En dan het weekend ook nog een boek uitgelezen: Blijf bij mij van Andrew O’Hagan, Schots schrijver, van 1968. Uitgegeven door De Geus, vertaling van Be Near Me. Zo'n boek dat ik in de winkel denk ik niet zou kopen, maar dat in de kast met recensie-exemplaren op vrijdagmiddag ineens nieuwsgierigheid oproept. De titel, de foto.

Hoofdpersoon is Father David, een Engelse priester van in de vijftig. Hij heeft een Schotse parochie overgenomen in een klein dorp vol rauwe arbeidereske types. Het eerste deel van de roman focust sterk op de conversaties met zijn huishoudster en zijn vriendschap met twee jongeren uit het dorp. Deze jongen en het meisje roken, drinken, gebruiken drugs en pillen, en stelen bij het leven. Het is een wereld die David fascineert en die met zijn emotionaliteit en directheid mijlenver van hem afstaat. Het boek gaat niet over religie en/of geloof.

De focus op de huishoudster en de twee jongeren roepen wel vragen op over de rest van zijn tijd, tenslotte moet hij - zou je zeggen - toch ook missen opdienen en zieken bezoeken. Daar schrijft hij gewoon niet over. Maar dat wordt hem later dan ook verweten.

Boeiend vind ik het echt worden als hij wat gaat reflecteren op het verschil tussen het contemplatieve en pastorale leven van de religieuzen, en de rauwe werkelijkheid van de mensen uit het dorp. De huishoudster en de jongeren mogen hem graag, maar vallen hem ook rechtstreeks aan, en stellen dat hij het echte leven uit de weg gaat. Zelf meent hij ook dat al die dat katholieke harmonie, beleefdheid en cultuur eigenlijk een vorm van vlakheid is. Er ligt aan het innerlijk conflict een heftige jeugd ten grondslag. Vader vroeg gestorven, moeder die geexalteerde damesromans is gaan schrijven, op kostschool, studententijd in Oxford in de jaren de zestig, en een grote liefde voor een man. En na diens dood naar de veiligheid van het klooster. Het loopt allemaal enorm uit de hand en de afloop is noodlottig.

Het drama blijkt tenslotte over verborgen homoseksualiteit te gaan. Eerst dacht ik: wat een clichee, dat het daarover gaat, maar ik heb er nog nooit eerder een roman over gelezen dus hoezo cliché, Lucie? Het is eigenlijk wel sterk sterk dat een gevoelige kwestie als 'seksueel misbruik door pastoors' wat genuanceerd wordt. Want vanwege slechts één kus wordt David aan de schandpaal genageld. Niemand is bereid te luisteren naar wat er volgens hem echt gebeurd is.