En andere ongemakken

Waarom ken ik haar niet? dacht ik toen ik laatst in boekhandel Van Pampus een blik op en in het boek Ego’s en andere ongemakken van Roos Vonk geworpen had. Leuke vrouw, scherpe stukjes, heerlijk smooth geschreven. Dat wilde ik wel hebben. Ik vroeg het voor mijn verjaardag en kreeg het. Erg leuk. Het antwoord op de vraag waarom ik haar niet kende was tamelijk eenvoudig gegeven: omdat ik geen abonnement heb op Psychologie Magazine en Intermediair waar zij haar columns in schrijft.

Ego’s van anderen zijn vaak gemakkelijk te herkennen, maar van jezelf: dat gaat helaas vaak wat moeizamer, zegt Roos Vonk. In deze bundel columns brengt zij de menselijke dwalingen bijzonder aanstekelijk onder de aandacht, zoals de illusie dat nadenken over jezelf leidt tot meer zelfkennis, waarom machtige mannen meer aan seks denken en machtige vrouwen niet, waarom politici discussiëren over besluiten die ze allang genomen hebben, wanneer zelfverheffing imponeert en wanneer het irriteert, waarom slijmen werkt en machtige mensen hun realiteitszins verliezen, hoe bonussen het ego behagen en de motivatie en wijsheid ondermijnen, waarom mensen volharden in onbeantwoorde liefdes en andere ongezonde gewoontes, en vele andere situaties uit het dagelijks leven.

Vonk is hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij begeleidt wetenschappelijk onderzoek en geeft onderwijs aan studenten. Haar specialismen zijn de eerste indruk, zelfbeeld/zelfkennis, autonomie en authenticiteit, sociale beïnvloeding en macht, emoties en motivatie/inspiratie. Ze stelt dat mensen met gemak veel effectiever én aardiger kunnen zijn; dat hun 'betere helft' heel dicht aan de oppervlakte ligt. Dat is wat zij aan haar lezers probeert over te brengen. In de hedendaagse psychologie is veel bekend over hoe mensen in elkaar zitten; hoe ze voelen, denken, waarnemen, beslissingen nemen, beïnvloeden en beïnvloed worden. Die inzichten worden steeds interessanter voor praktische toepassingen in organisaties (bijvoorbeeld samenwerken, conflict, beslissen, betrokkenheid, onderhandelen, motivatie, leiderschap, loopbaan-keuzes) en in het gewone leven (relaties, beïnvloeden, keuzes maken, persoonlijke ontwikkeling).

De meeste psychologische boeken gaan over privérelaties op het terrein van liefde en familie. Maar er zijn natuurlijk veel meer situaties waar de psychologie haar werk doet en haar wetten volgt. Zo hebben we ook vrienden en buren over wie we ons bij tijd en wijle enorm opwinden en bij wie situaties soms uit de pas of uit de hand lopen. En dan hebben we het nog niet eens over collega's, met wie we een groot deel van onze tijd doorbrengen!

Het is welkom om eens psychologische beschouwingen over werksituaties te lezen. Kan de bundel zeer aanbevelen. Erg treffend. Ik zou wel eens een wat langere verhandeling van Ros Vonk willen lezen, zodat we al die alledaagse menselijke eigenaardigheden in samenhang kunnen bezien.

- Roos Vonk, Ego’s en andere ongemakken, Psychologie van alledaagse menselijke eigenaardigheden, Scriptum, € 18,95.