Eeuwige liefde

Zondag was ik bij boekhandel Zwart op Wit in de Utrechtsestraat, om kerstboeken te kopen. Het was er heerlijk ouderwets druk, vertelde de boekverkoper. Mensen stonden in de rij voor de kassa met stapels boeken. Komen we weer terug van het digitale leven? Gewoon weer lekker stil met een boek op de bank? Ik kocht drie boeken, Rachel Joyce voor Schoonmama en voor mij zelf twee totaal onbekende schrijvers. Fascinerend welke snik boeken kunnen raken dat je ze oppakt en meeneemt. Het zal wel een combinatie van foto en titel zijn, en de Hongaarse naam. Een snik naar de eerste liefde, de eeuwige liefde die niet eeuwig bleek te zijn. De tweede en de derde ook niet, trouwens. Maar dit terzijde.

Dit is een roman uit 1963. Auteur: Szilárd Rubin. Hij vertelt het verhaal van het opgroeien van de Hongaarse Tilla (m) en Orsi (v) in de periode 1945 tot vele jaren later, als de liefde al lang voor bij is. Hongarije is bevrijd door de Russen, die er langzaam maar zeker het communistische regime opleggen. Het boek verscheen oorspronkelijk in 1963. Het kreeg niet veel aandacht, maar na de dood van Rubin ineens wel.  In 2009/2010 is het in vele landen herdrukt. Wonderlijk fenomeen, zo'n herontdekking. Er zijn zoveel miskende schrijvers. Door de eeuwen heen. Moeten die allemaal erkenning? 

Maar is een mooi boek. Het leven dat zich herneemt in de jaren na de oorlog. Jongeren willen leven, zijn toekomstgericht. Er wordt niet veel aandacht aan de oorlog besteed, wel aan feestjes en ontluikende liefdes. Door de vele totaal onbekende Hongaarse namen en plaatsnamen  en landschapsbeschrijvingen is het heel exotisch. Ooit was ik met Zus4 te fietsen in Hongarije, om het Balatonmer en naar Boedapest. Dat was nog in de tijd van het Ijzeren Gordijn. Ik vond het Balatonmeer vrij saai. Nu zwemmen de jongelui in dit boek in het Balatonmeer.

Het gaat over de eerste liefde. Het gedoe van de jongens en de meisjes. De studie. De toekomstverwachtingen. Wordt het allemaal anders omdat de dromen van achttienjarigen uiteindelijk niet haalbaar zijn? Omdat bijna iedereen uiteindelijk eieren voor zijn/haar geld kiest en de zekerheid van een een burgerlijk bestaan met baan en huis etcetera verkiest boven de chaos van het niet lukkende kunstenaarsbestaan? Heeft het te maken van het steeds verder opdringende communistische systeem? O weemoed weemoed bovenal. Terwijl zij kiest voor een nette communistische man kan hij haar niet vergeten en loslaten. Grote gevoelens. De oude vrienden hebben ook geen zin meer in zijn gelamenteer.  Oude liefdes. Mooi geschreven.