zondag 22 december 2013

In de zon

Alle apparaten gaan uit. Ik ga op de bank ongestoord een Kerstboek lezen. Jazzmuziekje erbij, tot ver na middernacht. We hebben vrijdag ter redactie weer verdeling van de boeken gedaan en ik heb onder andere dit Mensen in de zon meegenomen, romandebuut van toneelschrijver Marijke Schermer (1975). Het gaat over een uiteengevallen 'vriendengroep' na een cruciale gebeurtenis.

Prachtig boek. Ik gun deze debutante  echt dat haar boek opgepikt wordt en gelezen. Het gegeven van uiteenvallende 'vriendengroepen' is wel meer toegepast. Een die me zo spontaan invalt is De weg naar Caviano van Doeschka Meijsing en Grip van Stefan Enter, en dan heb je natuurlijk ook nog Bij nader inzien van Voskuil. 

In dit Mensen in de zon gaat het over een groep veertigers die in hun twintiger jaren zeer veelbelovend waren. Een pianist, een kunstenares, een kunstenaar, een wiskundige, een schrijver. In spe, allemaal nog, maar op het punt door te breken. Ze ontmoeten elkaar lange tijd elke maandagavond bij de veel oudere IJsbrand en zijn jongere vriend Olivier Na een auto-ongeluk in Frankrijk waarbij Olivier het leven laat omkomt, valt de groep uit elkaar en zien ze elkaar niet meer.

Het boek speelt twintig jaar na het ongeval, in het nu. Ze zijn inmiddels allemaal in de veertig. De pianist in spe is geen pianist maar politicus (staatssecretaris) geworden. De kunstenares is doorgebroken. De romanschrijver in spe heeft een roman geschreven, waar hij niet mee doorbrak, en is zojuist doorgebroken met een populistisch zelfhulpboek over gelukkig worden in zestig dagen. Die twee hebben een tamelijk ongeïnspireerd huwelijk te Baflo Noord Groningen. De tekenaar is een reclameman geworden. Hij woont in een duur penthouse met zijn vriendin en kan 's nachts niet slapen. De wiskundige leidt naast haar succesvolle carriere als wetenschapper een solistisch leven in een flat te Noord.

De roman beslaat zes dagen van een week, te beginnen bij de zondag waarop ze allemaal een telefoontje of sms'je krijgen van IJsbrand die inmiddels rond de tachtig zal zijn dat hij graag een etentje wil. Niet een 'reünie', maar een 'reconstructie'. De lezers volgt gedurende zes dagen alle betrokkenen, hun dagelijks leven nu en hun gedachten over toen. Vaak hebben ze hun huidige relatie niet eens verteld over deze vriendengroep. Het is allemaal behoorlijk ontluisterend, hoe het dagelijks leven van zogeheten succesvolle mensen eruit ziet. Nou ja, of ontluisterend het juiste woord is.... Het werk slokt bijna alle energie op. En verder is alles vooral heel dagelijks, vooral de liefde. Die dagelijksheid van de relatie kan aangenaam zijn, maar tegelijkertijd ook leeg zodra je het gaat vergelijken met de hevigheid van de dromen en verwachtingen van ooit.

Wat er precies gebeurd is bij dat ongeluk: niemand weet het zeker. Ze waren achteraf allemaal in shock en herinneren zich alleen nog flarden. Wie het ongeluk veroorzaakt heeft, wie zijn schuld het was, of het iemands schuld was, het is nooit uitgepraat. De maandagavonden eindigden in ruzies, mensen bleven weg, trokken naar een ander deel van het land, of naar het buitenland en dat was dat. Het boek eindigt met de dag voor de 'reconstructie'-avond. Of die gaat plaatsvinden, en wat er gebeurt, dat blijft open.  Heel goed geschreven, dit, vol geheimen en raadsels, blijft hangen.

Geen opmerkingen: