dinsdag 29 januari 2019

Dag vogels, dag bloemen

Prachtig gestileerde prenten van dieren en bloemen, heel sfeervol en verstild, oorspronkelijke schilderijen en blokprints van reigers, kraanvogels, ganzen, eenden, pauwen, fazanten, zwaluwen, duiven en ook kraaien. Het is pure poëzie. En vakmanschap. Zo knap gedetailleerd en gestileerd, een geheel eigen stijl en school. De prenten zijn momenteel te bewonderen in de tentoonstelling ‘Kachō-ga, de poëzie van de Japanse natuur’ in het Japanmuseum SieboldHuis in Leiden. 

Ik was er niet eerder, in het SieboldHuis. Het is gevestigd in de groot grachtenpand aan het Rapenburg in Leiden. Te historisch en te specialistisch denk ik. Siebold was een Duitse arts en verzamelaar die 7 jaar in Nederlandse dienst in een Nederlandse handelspost in het toen nog geïsoleerde Japan verbleef en voor uitwisseling van kennis zorgde. Omdat hij van spionage werd beticht moest hij Japan verlaten. Terug in Nederland kocht hij deze villa waar hij veel van zijn schatten kwijt kon. In het museum draait ter introductie een film over zijn leven, waar een stemacteur (een Siebold sound-alike) met een nogal bekakt zeer zelfingenomen stemgeluid de voice-over inspreekt. Je moet je er even overheen zetten. Siebold had heel veel kennis over Japan, de Japanse plantenwereld en de Japanse cultuur naar Europa gebracht. In Japan is hij nog steeds beroemd omdat hij indertijd de geneeskunde zoveel verder heeft gebracht. Het museum bestaan sinds 2005.

Deze expositie ‘Kachō-ga’ (dat letterlijk ‘afbeeldingen van vogels en bloemen’ betekent) kan ik ineens niet weerstaan. De Japanse prentkunst is heel beroemd en wijdverspreid, vooral omdat er zoveel in print zijn uitgebracht en verkocht. De Japanse prentkunt kent vele vaste thema’s als landschappen, courtisanes, strijders, acteurs. Het genre ‘dieren en bloemen’ is veel kleiner. Maar ook indrukwekkend. De bezoeker wordt niet alleen vergast op prenten, maar ook op kamerschermen, rolschilderingen, albums, waaiers, drieluiken en geïllustreerde boeken. De kunstenaars die er hangen: onder meer Isoda Koryūsai (1735-1790), Keisai Eisen (1790-1848), Utagawa Horoshige (1797-1858), Imao Keinen (1845-1924), Nakayama Sūgakudō (1850-1860), Ohara Koson (1877-1945). Ik drop maar wat namen, voor als u de aaandrang krijgt om te gaan googelen.
Van de 19e-eeuwse Utagawa Horoshige en de 20e-eeuwse Ohara Koson hangen de meeste werken. Zij werkten beiden voor uitgevers die de prenten in hoge oplagen lieten drukken en verkochten. Het aantrekkelijke van dieren- en bloemenprenten was en is dat ze tijdloos zijn.

De tentoonstelling sluit af met foto’s van vogels in de stad van de hedendaagse fotograaf Mizutani Yoshinori. Parkieten, spreeuwen in bomen, op elektriciteitsdraden, overlast veroorzakend aan de grote stadsbewoner maar niet weg te krijgen. Prachtig geel tegen de blauwe lucht.


Geen opmerkingen: