Troost-eten

Bobby moet vandaag na diverse verlengingen van zijn contract nu toch eindelijk echt afscheid nemen van zijn werk. Is het voor zes maanden? Is het voorgoed? Het is duidelijk Corona-leed. Hij wordt zéér gewaardeerd, en kan niet gemist worden, maar ja, te grote verliezen. Hij heeft mooie woorden en cadeaus gekregen. Van diverse mannen van de technische dienst een fles bijzondere whiskey. Dat is wat mannen mannen geven. Ik maak maar troosteten in de vorm van Flammkuchen met courgette en warmgerookte zalm. O! Mmm.

Dus op het deeg eerst crème fraîche, dan rode ui-ringen met dille, dan geraspte kaas, dan dunne plakjes courgette (ik had gele) en als alles klaar is gerookte zalm erop en lente-uitjes met bieslook. Appeltje eitje.

Heerlijk. Toen ik dat laatst schreef over een recept met witlof ham en kaas op bladerdeeg kreeg ik meteen navolging. Nou, deze is ook zeer geschikt. 

En vrolijk voort maar weer.

https://kookidee.nl/recepten/hoofdgerecht/flammkuchen-met-rode-ui-courgette-gerookte-zalm-dille-en-bieslook/

Bie de Lidl (1)

We moeten vrees ik wat zuiniger aan gaan doen. Ons regime van elke dag naar AH (4 minuten lopen) en halen wat er nodig is, goeie kwaliteit en waar mogelijk ecologisch, biologisch en Fairtrade. Als we er al vlees kopen dan liefst met drie sterren Beter Leven. Maar nu zeggen we ineens: twee stukjes kabeljauw of zalm kosten eigenlijk wel een vermogen. 

Laatst ben ik een beetje griezelend in de Lidl gaan kijken. Die is 8 minuten fietsen. Eigenlijk wil ik dat niet. Ik kan natuurlijk met de bolide gaan, maar dat vind ik verwerpelijk. Eerste bevindingen: de drinkyoghurt is er €0,79, die van het biologische  Deense merk Arla die ik altijd koop kost €1,79. Een helemaal niet vies volkorenbrood €1,59. Bij de warme bakker €3. Kleine broodjes kosten er bijna niets. Groente en fruit zijn er ook voor de helft van de AH-prijs. Het vegetarische gehakt ook. En de potjes kruiden. De eieren! Bij AH €3,39, bij Lidl €1,29.

Gelukkig ben al een beetje gewend aan de Lidl, omdat dat de enige buurtwinkel is bij Auntie in Rotterdam-Schiebroek. Ik koop er voor haar havermoutpap, minisalami, drinkbouillon, limonade en ijs. 

Voordelig boodschappen doen is een sport die miljoenen mensen beoefenen, relativeer ik mezelf. Het is minder behaaglijk dan de AH, je moet er wat meer geduld beoefenen in de rij voor de kassa.

Toen ik jong was, in de jaren zeventig en tachtig, had je in de stad waar ik studeerde Groningen de straatmuzikanten Rooie Rinus en Pé Daalemmer. Zij zongen elke zaterdag in de Herenstraat en waren immens populair. Al hun liedjes kon je meezingen. Ze hadden op een gegeven moment ook het liedje 'Het is bie de Lidl nait duur'. Het is nooit meer uit mijn hoofd gegaan.

Festival Oude Muziek

Momenteel is gaande het Festival Oude Muziek, dat door de Corona-crisis een heel andere vorm heeft dan anders. Ik had me er niet zo in verdiept moet ik eerlijk zeggen, want wil je een concerten bijwonen dan moet je er als de kippen bij zijn anders vis je achter het net. Maar dit jaar is het festival Oude Muziek (deels?) te volgen via ‘livestreams’ op Facebook en YouTube. Bij Facebook moet je ze ‘volgen’ (‘vriend’ worden is niet voldoende) en bij YouTube moet je je abonneren. Er is een agenda van vier concerten per dag die gestreamd worden. Ik ben er nog niet achter of je ook kan ‘terugkijken’, maar dat ga ik zeker uitzoeken. 

Zojuist slaag ik erin een práchtig concert mee te maken van drie fluitistes die Telemann spelen. Ze spelen in het gebouw De Driehoek bij de Oud-Katholieke Gertrudiskathedraal. 

Twee jaar geleden (pas mijn werk kwijt) ging ik bloggen over het festival, twee concerten minstens deed ik per dag en interviews met muzikanten, medewerkers en publiek. Het was dag en nacht werk. Ik had toen ook nog een Australische vakantiekennis Marilyn te logeren die wel vijf concerten per dag aankon. Onstuitbaar was ze. Tureluurs werd ik. Vorig jaar toen ik mijn pols had gebroken wilde ze per se weer komen logeren en ik wilde dat per se niet. Dat trok ik niet. Wat een toestand was dat.

Maar die concerten waren práchtig. Fantastisch. Dus dat je ze nu (gratis) kunt volgen via live streams is geweldig. Wat voor business model hanteren ze hiervoor? Normaal komen er vele vele duizenden bezoekers. Mensen die een week vrij nemen voor het Festival. Maar nu? Er zijn geen inkomsten en alleen maar uitgaven. Hoe kan dat? Een volledig gesubsidieerd overbruggingsjaar? In de hoop dat volgend jaar alles weer normaal is?

Een beetje zoekwerk levert op dat ze dit jaar 160 concerten organiseren door heel Nederland heen, met in Nederland wonende muzikanten. Hun leven staat dramatisch op zijn kop daar zijn al maanden geen werk meer hebben. Het Parijse openingsconcert kon niet doorgaan vanwege een nieuwe lockdown. Maar ze wisten uit te wijken naar een abdij in de buurt van Bordeaux van waar in een geheel kale kerk de opnamen zijn gemaakt. Kippenvel. 

Het openingsconcert en de openingswoorden van directeur Xavier van Damme:

BR02

Ik ging naar het Centraal Museum vanwege de zestigste verjaardag van een slaapbank en wel de BR02 van ontwerper Martijn Visser. Die bank is in productie gegaan in 1960 en sindsdien nooit meer uit productie geweest. Hij is heel simpel en licht en strak, en hij zit geweldig. Wijlen mijn vriendin Marg had die bank. Hij paste heel erg bij haar: sober en comfortabel. Ik kan me niet (meer) herinneren hoe ze aan die bank kwam, ze zijn niet goedkoop, heden ten dage bijna 4000 euro, dat kon ze nooit betalen. Misschien uit haar ouderlijk huis? 

Een tentoonstelling over Margs slaapbank, dat is toch wel bijzonder. Die wil ik zien. Vanwege de Corona-maatregelen moeten de bezoekers eerst alle trappen op, boven in het museum beginnen en langzaam afdalen. Het rare is je dan eenmaal boven aan het eínd van deze expositie begint, in een zaaltje met stoelen van ontwerpers die zich geïnspireerd weten door deze slaapbank. En er hangen wat schilderijen. Maar er staat nergens dat de tentoonstelling zeven zalen eerder begint, als je deze route volgt zeven zalen verderop dus. Dus ik sta er in verwarring in dat zaaltje. Is dat alles? Waar is die bank?  

Na zeven zalen kom ik bij de mooie hoge openingszaal die alles verklaart en bekijk ik de expositie nog een keer, nu in de goede volgorde. Als ik mijn ervaring deel met de garderobejuffrouw - verder zie ik niemand - zegt zij dat dat komt van de Corona-regels. De bezoekers van et museum mogen maar in één richting lopen. ‘U zou een bordje op kunnen hangen dat dat de laatste ruimte is. En waar de eerste ruimte is.’ Eerst sputtert ze nog wat verdedigends, maar het slaat nergens op. Ze verbetert zich. ‘Dank u voor uw reactie, ik zal de suggestie doorgeven.’

Martijn Visser (1922-2009) was een belangrijk persoon in de wereld van het design. En de kunst. Hij begon zijn carrière als bouwkundig tekenaar bij Rijkswaterstaat in Middelburg, maar maakte in zijn vrije tijd ook meubels, die hij aan meubel Aken probeerde te slijten. De Amsterdamse Bijenkorf was meteen geïnteresseerd en vroeg hem als inkoper voor de meubel afdeling. Daar viel hij meteen op met zijn spraakmakende interieurpresentaties. In 1954 vroeg Het Spectrum in Bergeijk of hij hun hoofdontwerper wilde worden, wat hij tot 1974 deed.

De tentoonstelling is samengesteld door diezelfde fabrikant van het bankje. Er is ook een prachtige catalogus. En de ontwerpers van de andere meubels staan allemaal even glamorous op de meer dan manshoge foto’s. Er draait een glamorous filmpje. Ongetwijfeld gefinancierd door de fabrikant. Waarom struikel ik daar over? 

Vonne

Gelezen: Brood zout wijn van Vonne van der Meer. Verhalenbundel. Elke keer weer ben ik verrast hoe goed ik haar vind. Psychologische verhalen over vrouwen op leeftijd. Zo tussen zestig en zeventig. Dat ik zelf inmiddels ook tot deze groep behoor wil niet tot mij doordringen. Soms hebben de hoofdpersonen een man, soms niet. Soms hebben ze kinderen, soms niet. Soms hebben ze gewerkt, soms niet. Maar nu zitten ze in de levensfase waarin de deelname aan het maatschappelijk leven afneemt, alles neemt af, maar tegelijk zijn ze nog alive and kicking, met wensen en dromen. En herinneringen. Het is de tijd van het huis verkopen en elders opnieuw beginnen.

Vonne van der Meer schrijft verhalen over onverwachte dingen die deze vrouwen doen, waarbij ze net over de grens gaan. Een vrouw die de avond voor Kerst een Jozef-beeldje opgraaft uit de tuin van haar oude inmiddels verkochte huis en zo in de polititiecel belandt. Een vrouw die de dag voor kerst een te strak zwart jurkje koopt voor het Kerstdiner en wat ze ook probeert de rits niet meer open krijgt. Een vrouw die zich inzet voor een stichting tegen seksueel geweld wordt geïnterviewd door een jonge journaliste van streng christelijke komaf. Haar man is een paar dagen klussen in hun huis in Frankrijk. Ze hebben een heel lang en heel persoonlijk gesprek, alles opgenomen op een bandje, de journaliste blijft slapen en ze worden intiem. De volgende ochtend wordt zij op weg naar het station aangereden en raakt in coma. Hoe komt ze terug aan het bandje. Een vrouw die nooit ergens in geëxcelleerd heeft wordt collectante en haalt na een avond tevergeefs collecteren heel veel geld op in een café. De gulle gever nodigt haar uit voor drankjes en hapjes en zij gaat overal op in.

Ik ken geen auteur die met zoveel compassie de levens van vrouwen op leeftijd beschrijft. Hun onverwachte gedachten, gevoelens, hunkeringen, keuzes, daden als onderwerp heeft. Oudere vrouwen zijn nogal eens typetjes bij mannelijke cabaretiers, erg grappig, maar hier is totaal geen spot, maar kennis en aandacht.

Spray

In het Centraal Museum stuit ik op dit schilderij van René Daniels: ‘Spray Armée’. Door die mondkapjes ga je er ineens met extra interesse naar kijken. Het stamt uit 1983 en wilde de toenmalige grafiti-kunst aan de kaak stellen.

René Daniëls. Ik moet even zoeken. Hij was een flamboyante inspirerende kunstenaar (1950) in de jaren tachtig. Actief. Docent op de kunstacademie. Inspirator voor jonge kunstenaars onder wie Marlene Dumas. Hij kreeg  in 1987 een hersenbloeding. Is pas in 2007 weer gaan schilderen. Kleine werken. Hij kreeg nog niet zo lang geleden de Brabantse Cultuurprijs. 

Avondzon

Na regen komt zonneschijn en dus kan ik einde middag eindelijk een avondrondje fietsen. Maarsseveense Plassen, Tienhoven, Egelshoek, Achttienhoven, Westbroek. Genieten van de natuur, het wordt al een beetje herfst, en onderzoeken wat er sinds de ‘servicebeurt’ bij de fietsenmaker allemaal mis is aan de boordcomputer. Van alles. 

Plannen

Ik weet nog goed hoe blij de musea (en ik) waren dat ze per juni weer open mochten en dat er vervolgens maar zo weinig mensen kwamen/komen. Gisteren wilde ik naar het museum, maar omdat ik mij niet los kon scheuren uit de verslavende Netflix-serie Broadchurch kwam het er niet van. Even voelde ik me een beetje schuldig, omdat ik toch een ticket gereserveerd had, maar dat kon ik al snel weer loslaten. Er zijn gewoon maar heel weinig mensen en nu was er nog eentje minder. Vandaag zijn er alleen om 11u sharp bij de openingstijd 25 bezoekers ingeboekt. Die staan dan in de rij. Kun je beter ietsje later gaan.

Of gewoon er naar toe fietsen en op de stoep reserveren.

Broadchurch

Mijn absolute record bingewatchen gehaald. Twee seizoenen Broadchurch. Het tweede en derde. Toen ik seizoen 1 had gekeken was ik ook al erg enthousiast maar er was toen nog geen vervolg. Broadchurch is een kustplaatsje in Dorset, UK. Prachtige klippenkusten, mooie mensen, en groot drama. Seizoen 1 ging over een jongetje Danny dat omgebracht is, in seizoen 2 komt er een rechtszaak tegen de moordenaar van Danny, met Charlotte Rampling als openbare aanklager, en in seizoen 3 een vrouw van in de vijftig die verkracht wordt op een feestje. Acht afleveringen om de zaak uit te zoeken. Alle personages zijn heel gelaagd. Hoofdpersonen zijn twee goeie maar ook tamelijk humeurige detectives met complexe privélevens. Goeie karakters, goeie acteurs, genuanceerde psychologie, prachtige landschappen... Je blijft gekluisterd.

Ik heb merk ik nogal een oordeel over bingewatchen. Dat dat slecht is. Van geestelijke armoede getuigt. Werken, culturele dingen doen, schrijven,  tekenen, wandelen, fietsen, koken, boeken lezen, pianospelen, films en theater bezoeken, dat vind ik allemaal nuttige hoogstaande bezigheden, maar series kijken niet. Misschien kan ik er wat milder naar kijken. Het zijn goeie series. Alsof je een dik boek leest.

Zelfscanner

Ik breng een mevrouw van 91 naar de Hema en geheel overstuur is ze als ik haar een uur later weer terug breng. In de Hema kon zij alleen nog bij de ‘zelfscanner’ afrekenen en dan kon en wilde zij niet. Er was geen personeel om iets bij af te rekenen. De jongen bij de kassa zei haar dat ze het zelf moest doen. Uiteindelijk had ze bij de taart-afdeling een verkoopster bereid gevonden om haar sokken en hemdjes af te rekenen. 91 worden valt niet mee.

Ik breng een meneer van de koffie-ochtend bij het Leger des Heils weer naar huis. Hij is een beetje verkommerd, sinds zijn vriendin overleden is, zegt hij zelf. Eerder heb hem al eens naar de Jumbo gereden. De Jumbo in zijn buurt wordt momenteel verbouwd, en nu gaat hij naar een Jumbo veel verder weg. Maar hij zal niet naar AH of de Lidl. De uitjes naar de supermarkt, mogelijk gemaakt door de Buurttaxi.

Een mevrouw haal ik van de kapper. Heerlijk vindt ze het bij de kapper. Ze straalt ervan. Meestal breng ik haar bij de dokter. 

Een obese nòg redelijk jonge vrouw haal ik van een instelling voor demente bejaarden. Ze is zo omvangrijk dat ze de achterbank nauwelijks op en af kan. Maar ze is heel prettig opgewekt. Iedereen die met ons rijdt is blij met ons.

Volgende week viert de Buurttaxi ons vierjarig bestaan. Laatst ontmoette ik een meneer die de eerste jaren betrokken was geweest, en weg was gegaan omdat de groeiende rol van de coördinatoren hem een doorn in het oog was geweest. Zij werden ‘directie’ en betaald, en de vrijwilligers werden ‘uitvoerenden’. Onbetaald. Hij was uit onvrede vertrokken, maar hij miste het rijden met de oude mensen zeer.  

Plaattaart met witlof

O, deze is lekker. Om klaar te zetten in de oven als mannie thuiskomt en dan gezellig té aperitieven terwijl het huis steeds heerlijker gaat geuren. Ik lijk wel een ‘gelukkige huisvrouw’. Witlof-met-ham-en-kaas in de oven is altijd verrukkelijk, maar de variatie 'op bladerdeeg' had ik het nog niet meegekregen. Daar gaat crème fraîche op, dan ham, daar de stronkjes witlof (in de lengte in kwarten), dan rode ui erop en dan geraspte kaas. Op bakpapier, 25 minuten in de oven. O! Mmm.

https://kookidee.nl/recepten/hoofdgerecht/plaattaart-met-witlof-ham-kaas-en-rode-ui/

Service

Ik breng de e-fiets naar de fietsenmaker voor de tweede servicebeurt. Een servicebeurt kost € 95. De eerste servicebeurt is gratis, de tweede voor de helft van de prijs. Ik vind het best veel geld. Wat doen ze er eigenlijk voor?

'De software is ge-update.' 

'Dat is mooi. En wat levert dat op?' 

'Eh...' 

'Is er verder nog iets ontdekt?' 

'Nee, niets.' 

'Wat heeft u precies nagekeken?' 

'Eh... alles.' 

'Denkt u dat dat trage opladen onderweg (16 km actieradius na een uur opladen) nu voorbij is?' 

'Ik zou het niet kunnen zeggen.' 

'Maar er zijn mensen die mij vertellen dat na een uur opladen onderweg hun accu weer halfvol is.' 'Geen idee. Misschien hebben die mensen een snellader.' 

'Heeft het wellicht zin voor mij om een snellader te kopen?' 

'Zou ik niet doen.' 

'Wat kost een snellader?' 

'129 euro'.
Inderdaad, dat ga ik niet doen. Misschien ooit, bij een nieuwe accu.

Als ik wil wegrijden draait de baas nog wat schroefjes aan aan het stuur. De remmen geloof ik. Misschien is alles nu goed, hoor, maar misschien ook niet. Als gesprekje en als uitruil van € 50 een beetje onbevredigend. 

Hij profileert zich als kwaliteitsfietsenmakerij. Het is een indrukwekkende fietsenzaak. Het is er altijd druk. Dit jaar extra, omdat door de corona zoveel mensen e-bikes gingen kopen. Ze besteden veel meer tijd en aandacht aan klanten die een fiets gaan kopen dan aan mensen die ermee terug komen.  Ik denk dat ze het technisch goed doen en alleen niet zo goed kunnen communiceren.

Portret?

Laat ik weer eens de Galerie updaten. Ben dat hele programma  Wix waar ik die site mee gemaakt heb bijna vergeten. Hoe maak ik nieuwe onderafdelingen? Hoe lang is het al wel niet geleden dat ik eraan werkte? Een natuurtalent op het  gebied van  dit programma ben ik zeker niet. Wie weet kan ik meer mensen aanmoedigen om een portret bij mij af te nemen. De drie Duitse zonen hangen nu prachtig ingelijst trots onder elkaar in de woonkamer in MeckPom. M. hangt in de kloostercel van M. N. hangt in de stacaravan van N. De ergotherapeute hangt in de werkkamer van de ergotherapeute.  T. Katja hangt bij Hani501. Nefertite hangt bij B. Marg hangt bij haar zus in Huizen. Enzovoort.

Naar binnen

M. ontvangt - qua Corona - nog steeds geen mensen in haar huis, dus lever ik haar portret af in de achtertuin. De postbode is er al aan gewend en brengt de pakjes ook achterom. Maar om 14 uur begint het te regenen - precies volgens de voorspelling - en zitten we elk onder een parapluutje. Het is erg gezellig maar ik word toch echt steeds natter. Dus tegen drieën zeg ik dat ik maar naar huis ga, en dan mag ik tóch naar binnen. Dat voelt als een grote gunst en hele eer.

Oude troep

Voel me een beetje ziekig en droom de hele nacht van ouwe troep. Mijn eigen ouwe troep, wel te verstaan, die ik al lang niet meer heb. Alle spullen die ik gehad heb en die weg moesten en die weggegaan zijn. Huisraad, kleren, beddengoed, boeken, kastjes, alsof het leven een grote uitdragerij is. Van mijn puberkamer in Emmen, mijn studentenkamers in Groningen, mijn eerste kamer en woning in Amsterdam. En de tweede en de derde. Ik herken alles en ben helemaal verlamd: waar moet ik beginnen om ervan af te komen. Alles moet drie steile trappen af gezeuld worden. Er zijn geen vuilniszakken. Wel zijn er allemaal jongens-studenten die geen hand uitsteken  en me geschrokken aankijken. En zeggen: Dat jij zo woont, daar hadden wij geen idee van. En als ik wakker word kan ik er niet los van komen. Zegt u mij maar wat de betekenis van dit alles is. 

The Tang Dynasty

Er is een fotoboek, misschien heb ik het al eens genoemd, van fotograaf Mark van Wonderen over bijna voorbije Chinees-Indische restaurants. De vergane glorie. Mooi van lelijkheid. Bobby en ik delen een voorliefde voor deze restaurants en op de terugweg van Cadzand naar huis kiezen we een in Bergen op Zoom: The Tang Dynasty. En laat dit nu het restaurant zijn dat het omslag van het boek siert.

Het is ook vandaag weer behoorlijk mis. Maar dat kunnen we ook onszelf verwijten. Wie gaat er nou op zondag om 18u naar een Chinees? Dan weet je dat de mensen Chinees eten gaan halen en dat de bediening in de restaurants het te druk heeft voor klanten die komen eten. Dat je wel een uur moet wachten. 

Maar de eigenares en haar dotjes van kinderen doen ontzettend hun best. Misschien is het wel de Coronatijd dat ze alles minimaal doen, dat ze bijna geen klanten meer hebben die blijven eten. Ik vergeef ze alles.

- Een positieve recensie van het restaurant:

https://kijkopbergenopzoom.nl/the-tang-dynasty-een-feest-van-herkenning/

- Impressies uit het fotoboek:

https://www.chinindspecrest.nl/impressie

Knokke-Heist

Uit nieuwsgierigheid gaan we even naar Knokke-Heist. De Belgische Noordzeekust is zo totaal anders dan de Nederlandse: een lange boulevard met duizenden knetterdure appartementen met uitzicht op zee. Wij Hollanders vinden dat lelijk. Maar we gaan toch kijken. En als je je er aan overgeeft is het heel prettig en gezellig: die flanerende Vlaamse gezinnen. Geen keiharde commercie, geen patatten ten en dönertenten. Speelplaatsjes, skelters, steps, fietsen... een groot kinderparadijs. Op de verplichte mondkapjes na is het een wonderschoon uitje. En dan gaan we weer naar Utrecht.

Cadzand

Mijn nieuwe Bayerische Freundin en haar man hebben een stacaravan in Cadzand en daar zijn zij nu. Of Bobby en ik komen logeren. Haar Auke is een oude bekende van Bobby, dus nu zijn we opeens stellenvrienden. Ayla en hij hebben ook een oude gele kampeerbus, daar mogen wij in slapen. Dat laat ik me geen twee keer zeggen. Kom Bobby, we gaan!

Cadzand. Ik was er nog nooit. Het is drie uur rijden. Als je op de kaart en op Google kijkt ziet het er niet meteen aanlokkelijk uit vanwege het hoge gehalte aan huisjes- en caravanparken. Maar wel weer boeiend vanwege België op spuugafstand: Knokke-Heist en Brugge. Ik ken de naam Cadzand ook van spiritueel angehauchte vriendinnen die hier retraites deden/doen: Cadzandië is een boeddhistisch conferentie-oord en Cordelia een christelijk cursuscentrum van Hein Stufkens in het dorp Cadzand-zelf. Daar hebben onze nieuwe vrienden nog nooit van gehoord. En Auke komt hier al 51 jaar, van kindsbeen af.  

Als je de huisjesparken weg dénkt is de wandeling langs de winderige kust bijzonder aanlokkelijk. Het natuurgebied Het Zwin: ooit was dat de haven van Brugge. Het duingebied en strand zijn beduidend grilliger dan wat wij kennen van de kaarsrechte Noordzee-kust, dus wel aantrekkelijk. Er zijn veel Duitsers en Belgen hier. 

Vaag heb ik hier nog jeugdherinneringen, dat wij ooit op vakantie waren in Aardenburg, in een voormalig kamp waar Molukkers in de jaren vijftig in eerste instantie opgevangen waren.

Haarrijns

Zou het de laatste hete zomerdag zijn? Vandaag probeer ik een Haarrijnse Plas, net ten westen van de A2, tussen Maarssen en Vleuten. Eigenlijk zijn er twéé plassen, die begin 21e eeuw gegraven zijn langs de A2. 13 miljoen m³ zand werd er gewonnen, om de wijk Leidsche Rijn op te hogen. Hemelsbreed is het vanuit mij maar een kippeneindje, maar je moet wel weer dat kanaal, het spoor en de A2 over. 

De kortste fietsroute ernaartoe voert langs een lang recht eenzaam fietspad door het foeilelijke industrieterrein Lage Weide. Voelt tamelijk unheimisch. (De terugweg neem ik Terwijde, de noordelijkste wijk van Leidsche Rijn. En dan over de gele brug bij Douwe Egberts. Dat is niet veel langer en zelfs tamelijk leuk.)

De Haarrijnse Plassen blijken een onverwachte idylle, en dat tegen de snelweg aan waar alweer files staan. Alles is groots én gratis (op dat laatste kun je tegenwoordig niet vaak meer rekenen. Waar het maar even kan staan slagbomen en kassa's). Groots zijn de ruimte en de luchten. Het zal niet gauw vol zijn hier. Er zitten hier talloze kluitjes gezinnen, vrienden, en hier en daar een lezende dame-alleen, maar vol is het niet. Zo bedaard en op leeftijd als de klandizie van 'ons' naturistenstrand aan de Maarsseveense Plassen is (à €7 per kaartje) zo levendig, kleur- en kinderrijk is het hier. 

Met je rug naar de A2 gekeerd ervaar je niets van dat verkeer. Er staat vandaag een straffe westenwind, dat heeft natuurlijk het nodige effect op de ervaring. Het geluid van de A2 waait van ons af.  

Plopper

En dan ga ik weer naar Auntie en dan blijkt haar wc verstopt. Nee, het is niet allemaal hoogstaand wat we beleven. Een plopper heeft Auntie niet en haar buren ook niet. De buurman meldt dat we in zo’n geval de woningbouwvereniging moeten bellen. Terwijl Bobby dat doet traceer ik op de iPhone de dichtstbijzijnde Blokker. Die ligt in Hilligersberg. Volgens Google Maps is dat 10 minuten met de auto en ik heb nog een klein half uurtje voor de winkel sluit. Dat moet lukken. Natuurlijk verdwaal ik eerst in de wirwar aan smalle straten in Hilligersberg, maar toch: ik ben net op tijd. En dan plopt Bobby met de plopper de troep los. De held.

Auntie vindt het allemaal opwindend en knap van ons. Ze was heel benieuwd met wat voor apparaat ik thuis zou komen, ze had geen enkele voorstelling bij het woord plopper. Hihi, giechelt ze, dat het zo’n klein apparaat is!

Meijendel

Wel aardig om overdag oog in oog te staan met een fenomeen dat ‘s avonds onderwerp op het Journaal is: cruise-schepen die al enige maanden voor Den Haag voor anker liggen. Die branche vreest niet eerder dan in 2022 weer mee te doen. Blijven die schepen daar dan al die tijd liggen?

Met Reenske ben ik naar de duinen van Meijendel westelijk van Wassenaar. Daar ligt midden in de duinen een vriendelijk pannenkoekenrestaurant, èn er zijn goed bewegwijzerde paaltjeswandelingen door de duinen en naar het strand. Op het strand daar zijn geen strandtenten en dus ook bijzonder weinig mensen. Bijzonder ideaal allemaal. Het zou vandaag heel warm worden, maar de zon komt er nauwelijks doorheen, dus het is gewoon heerlijk. Dobberen in de Noordzee. Zijn die cruiseschepen daar mooi of zijn ze horizon-vervuiling? De meningen zijn verdeeld.

Hunebed Highway

Toen ik anderhalve week geleden te Emmen het graf van mijn ouders bezocht en begieterde reed ik een stukje over de N34, waar ik bordjes met ‘Hunebed Highway N34’ langs zag staan. Officieel loopt die weg van Coevorden naar Zuidlaren, maar ik ken ‘m als van Emmen naar Groningen. Ik moest er om lachen: Drente heeft de marketing ontdekt!

En nu stuit ik op NLZIET op een tv-programma ‘Hunebed Highway’ van Omroep Max, een vierdelige serie over Drenthe, gemaakt door Carrie en Evert ten Napel. Het programma is van eind 2019, begin 2020. Dat kun je zien aan het huggen, handen schudden, zingen en dansen. Dat doen we allemaal niet meer. 

Evert ten Napel kent u waarschijnlijk nog wel, die was sportverslaggever. Die blijkt geboren en getogen in Klazienaveen in de veengebieden ten zuidoosten van Emmen. Zoon van Bakkerij Ten Napel. Die hadden we ook in Emmen. Carrie (40) is blijkbaar zijn dochter..Ik kijk weinig tv en ben niet zo op de hoogte van de huidige BN-ers, maar zij  is nu een van de presentatoren van het praatprogramma Op1, samen met Charles Groenhuizen naar voren geschoven door Omroep Max. En dus ook zo’n programma ‘Hunebed Highway’, mogelijk gemaakt door het Recreatieschap Drenthe. Je ziet de subsidiepotjes en marketingbureaus al heen en weer schuiven.

Als automobilist in de Randstad ken je alle A-wegen (de snelwegen) uit je hoofd, maar In Drenthe zijn er nauwelijks snelwegen. Je had alleen de A28 van Hoogeveen naar Groningen en pas heel laat kwam de A37 van Hoogeveen naar Emmen, en door naar Meppen (Duitsland). Heel lang was dat de N37. En je hebt de N31 van Emmen naar Drachten en Leeuwarden. En de N34 naar Groningen, ik weet nog dat die gebouwd werd eind jaren zeventig. Levensgevaarlijk waren die provinciale tweebaans wegen, waar veel te hard gereden werd. 

Zoals u wellicht weet ben ik geboren en getogen in Emmen, maar behalve op de dierentuin ben ik er nooit zo trots op geweest, ik wilde er zo gauw mogelijk weg. Toch zijn er tientallen plekken die ik nog kan dromen en die komen in dit programma met de Van Napeltjes allemaal langs. De Veenkoloniën. De genummerde hunebedden. De esdorpen. De schaapskuddes. Ellert en Brammert. De jaknikkers. De productiebossen. Heidevelden. De plaggenhutten. De geschiedenis met Drentse klederdracht en volksdansen. Dat alles was nooit iets om me mee te identificeren. Nu komt dat ineens allemaal langs als práchtige rijke geschiedenis. Echt marketing. Maar alles wat ze bezoeken ken ik goed. Daar kwamen we regelmatig. Echt leuk wel. 

Het irriteert me een beetje dat ze alles kriskras bezoeken en helemaal niet die Hunebed Highway N34 volgen. Klazienaveen waar ze mee beginnen ligt niet eens aan de N34, maar aan de N37. Orvelte ook niet. Ze schieten van Noord van Zuid en van Oost naar West. Misschien was het programma al lang bedacht maar moest er financiering bij gezocht.

Hoe goed ik het allemaal nog ken. Misschien moet ik eens een weekje naar Drenthe. Terug naar de roots.

Filmpje:
https://www.facebook.com/MAXdocumentaires/videos/2485350725047436/

Houd de dief

Het stelen van de groente uit de bakken neemt vervelende vormen aan. Na mijn witte kool en prei is ook mijn knolselderij uit de tuin geript. Misschien lacht u erom, maar het is groot klein leed. Al die groenten heb ik maanden verzorgd en gekoesterd. Trots op,

Medetuiniers melden ook diefstal van prei, en van aardappelen. Mijn rode kool staat er nog en de bolcourgette, maar je houdt je hart vast. Ik heb nu kleine bordjes neergezet met ‘verboden te stelen’. Niet zo subtiel nee. Je moet toch wat.

Op de groepsapp is er opeens veel dynamiek. Een medetuinier rapporteert: ‘Vanochtend heb ik een dame betrapt op het afrukken van peren van mijn peren leiboompje uit de voortuin. Het zou heel goed kunnen dat dat dezelfde persoon is die groenten uit de moestuinbakken trekt. Het is een klein gezette dame, heeft kastanjebruin haar naar achter in een laag staartje. Rond gezicht, heb ik niet goed kunnen zien vanwege een grote zonnebril en bleek gelaat. Ze heeft een klein wit hondje met het en der wat zwarte vlekken. Is ongeveer zo groot als een konijn. Misschien hebben jullie er wat aan.‘

En een ander: ‘Vanmorgen in mijn bak gezaaid. Mij kwam ter ore dat er een Romavrouwtje rondrijdt in scootmobiel die alles wat eetbaar is pakt, wordt wel aangesproken en dan antwoordt: “Ik moet ook eten!” dit gaat niet stoppen. Een bordje helpt niet.’

Een derde: ‘Wij zijn ondergronds gegaan met aardappelen. We moeten nog oogsten dus dat wordt een verrassing.’ En even later: ‘ Helaas de ondergondse methode werkt ook niet. Onze aardappels zijn voor een deel uitgegraven.’ En: ‘ Ik ga muizenvallen ingraven.’ 

En ik fantaseer dat ik met een buks voor het huis ga zitten wachten.

Saga

Gelezen: Als ik het je één keer vertel door Judy Budnitz. Vorige week kloeg ik nog tegen Bobby dat lezen niet goed gaat, dat weinig boeken me boeien, en toen vond ik dit boek in mijn eigen boekenkast. Waar het vandaan komt kan ik me niet herinneren, misschien uit ons buurtbiebje of uit de buurtbiebje te Heeg? Maar ik begon erin en kon niet meer stoppen. 

Het noemt zichzelf een magisch-realistische familiesaga over een van oorsprong Oost-Europese familie in de USA. Het eerste stuk gaat over een meisje dat opgroeit in een hard en primitief leven op een koud platteland, in een bos, niet erg duidelijk waar. Ze vertelt met veel waarnemingsvermogen en verbeeldingskracht. Je denkt: het kunnen wel de Middeleeuwen zijn, maar het is toch de twintigste eeuw. Waar niemand zijn leven veilig is. Maar voor mij wordt dat Europa pas duidelijk wanneer ze met haar geliefde de oversteek waagt naar Amerika. En dat zij in de WO-II die daarop volgt hun Joodse familie kwijt raken. Het verhaal van vier generaties vrouwen. Wat hebben de levens van eerdere generaties voor invloed op elkaar? Mooi, diep, wijs, grillig, onvoorspelbaar. 

Over de auteur Judy Budnitz is niet zoveel te vinden. Zij is van 1973, dus nu is ze 47 jaar, zij schreef rond jaar dertigste eind jaren negentig begin 2000 een paar bejubelde boeken en ze zou ook cartoonist zijn. En toen?

Krijten

Op de koffie bij Nichtje en de nichtjes. Wat heb ik die drie al lang niet gezien. Corona, vakanties, hittegolf, de tijd vervliegt. We gaan stoepkrijten. Het is ontzettend leuk, stoepkrijten. Er is qua materialen geen ruimte voor gejeuzel: het is de plek voor het snelle trefzekere gebaar.  Ze willen een giraf, een dinosaurus, een olifant, een leeuw.

Ik moet zeggen; even spieken op Google Afbeeldingen doet wonderen, even kijken wat de karakteristieke vormen zijn.

En als je geluk hebt wast de regen de stoep weer schoon en kun je de volgende ochtend opnieuw beginnen. Ik zie mij al bij mij in de straat. Daarvoor moet je als dame toch wel (klein)kinderen hebben.

Carola

Gekeken naar ‘Zomergasten’ met minister Carola Schouten. Bijzondere vrouw. Ze is sterk en kwetsbaar tegelijk. Haar ziel komt door haar ogen. Ze spreekt een beetje zoekend, haperend, maar weet heel goed waar ze staat. Ze is weliswaar minister met een complexe portefeuille maar gevraagd naar wat ze van het leven wil antwoordt ze dat ze meer is dan dat en dat ze allereerst een lieve moeder wil zijn, en een trouwe vriendin, dochter, zus.

Het eerste uur van de uitzending gaat het vooral over haar beleidsgebied landbouw. Stuk over Sicco Mansholt, een illustere voorganger op dat ministerie. Maar het wordt ok persoonlijker. Een stuk over een bewoonster van de wijk Spangen waar ze woont die de drugscriminaliteit in de wijk geweldloos en met succes bestreed. Een fragment uit de film ‘Two popes’ waarbij de huidige paus Franciscus vindt dat hij geen paus kan worden vanwege zijn rol in de Argentijnse dictatuur. Vrienden van hem zijn gemarteld en vermoord en hij heeft niets voor ze kunnen betekenen. Dat stuk gaat over vergeving, van die christelijke thema’s. Daar wordt ze een beetje geëmotioneerd. 

Het is een bijzonder interview voor een minister, die zich (vooral als méns, niet zozeer als minister) vaak afvraagt of ze wel goed genoeg is. Maar dan heeft ze troost aan de Heere die van ons houdt zoals we zijn.

De samenvatting van 20 minuten:

Brenda (1)

Omdat het steeds zo warm is maak ik eenvoudige maaltijdsalades, maar wel zo lekker dat ik hoop dat ik er complimentjes over krijg. Nu heb ik van de site BrendaKookt een Griekse pastasalade met gegrilde paprika uit een pot, cherrytomaatjes, komkommer, rode ui en feta. De dressing is supereenvoudig: het vocht uit het potje gegrilde paprika’s met wat olijfolie en flink wat oregano. Kun je zo je bezoek voorzetten. Erg lekker. 

https://brendakookt.nl/2020/07/27/griekse-pastasalade-met-gegrilde-paprika/

Pica Bella

De Enchinacea Purpurae Pica Bella doet het tenminste goed in de tuin. Ik weet nog maar pas dat ons koor naar deze bloem is vernoemd en dat het logo van een roze-oranje bloem naar deze bloem verwijst. Men is nooit te oud om te leren. 

Als je tekent kun je houden van het schelle licht. In het echt vind ik het wat minder en mag het wel over zijn. Zodra er dezer dagen een donkergrijze lucht verschijnt wil ik regendansjes maken om de weergoden over te halen om de regen bij ons te Zuilen te laten vallen.

Sporen van slavernij

Arthur is gids bij het Gilde en hij vindt het leuk om Bobby en mij af en toe een privé-rondleiding door de stad te geven. Vanavond heeft hij als thema ‘slavernijverleden in Utrecht’, dit in het kader van de black-lives-matter-beweging. Utrecht heeft niet zoveel van dat verleden, maar toch wel wat. Er bestaat een wandelgidsje ‘Sporen van slavernij in Utrecht’ uit 2012 waar hij zich op heeft gebaseerd. Hij verbreedt het thema naar ‘buitenland’ en ‘buitenlanders’ in de stad die in het verleden weinig buitenland toeliet.

We starten bij boekhandel Bijleveld tegenover de Janskerk op welke plek ooit een achthoekige ‘Palmitentempel‘ stond van/voor Jeruzalembroeders. Dat waren mannenbroeders die of voor pelgrimage of voor de kruistochten naar Jeruzalem waren geweest. En daarna wilden bonden met mensen die hetzelfde hadden meegemaakt. Omstreeks de Reformatie werd de tempel gebouw afgebroken en kwamen er huizen. 

In de Minrebroederstraat daarachter maken we kennis met Sybilla van Batavia, de ‘swarte meyt’ van de adellijke Sara Sybilla Verdion, die haar als slavin / bediende meegenomen had uit wat toen Nederlands Indië heette. Achttiende eeuw. 

Ik vind zo’n wandeling erg leuk maar ook best moeilijk om te onthouden want je schiet van de ene eeuw naar de volgende of vorige met elk zijn eigen  geopolitieke conflicten. We staan een poos stil bij het Stadhuis vanwege de Vrede van Utrecht. 1713. Eh... Die werd daar gesloten en maakte een einde aan de Spaanse Successieoorlogen. Groot Brittannië werd toen maritiem almachtig, wat groot effect had op de handelsrechten in specerijen en mensen.

We stoppen ook bij de Drieharingensteeg, nu vol met restaurantjes, waar in de 17e eeuw een Angolese wapengraveerder kwam te wonen: Eduard van Akaboa. Waarschijnlijk een vrijgemaakte slaaf. Zijn naam komt voor in een boek van het zilversmedengilde van 1652. Generaties lang zijn de Akaboa’s beroemde zilversmeden in Utrecht, tot ze naar Amsterdam vertrekken. 

De Utrechtse dominee-schrijver Nicolaas Beets was een groot pleitbezorger van afschaffing van de slavernij, dus de wandeling voert ook langs zijn huis in de Boothstraat.

De foto bij deze blog is van een console waar er vele van zijn uit de jaren zeventig onder een lantarenpaal langs de Oudegracht. Een Zwitserse kunstenaar heeft die in opdracht gemaakt, bij karakteristieke panden in de stad. Deze verbeelding van slavernij en onderdrukking maakte hij bij een pand waar heel lang een apotheek/drogisterij genaamd ‘De Moriaan’ gezeten had. Nummer 18.

Ik denk altijd: er is geen beginnen en geen onthouden aan dit soort verhalen. Maar toch wekt hij wel interesse zo. En dan neem ik mij voor om vaker stadswandelingen te gaan volgen, maar ik doe het nooit.

https://sporenvanslavernijutrecht.nl/activiteiten/landing/het-slavernijverleden/drieharingsteeg-eduard-van-akaboa/

De witte kool

Door het oververhitte weer krijgt men wel een extra nauwe band met haar tuin en moestuinbak. Want die mogen wel tweemaal daags water. Er legt desalniettemin veel het loodje. Twee weken geleden had ik nog diverse jonge aanwas van de markt gehaald, sla, andijvie, een knol en wat al niet, en die heb ik eerder deze week in de moestuinbak overgeplant, mest erbij en veel water en ze lijken het goed te doen. 

De inmiddels overjarige courgette trek ik eruit, en nog wat kruiden, maar verder heerst er weer zo’n verwachtingsvol lentegevoel. Alles is mogelijk. De rode en witte kool doen het goed ondanks de aangevreten buitenbladen, dus ja: de moestuinbak is weer een bron van trots en vreugde. Vanmorgen blijkt echter de witte kool gestolen. Iemand heeft die zo uit mien toentje geript. En de prei. Die heb ik allemaal in april geplant en sindsdien dagelijks verzorgd en gekoesterd. Shit. 

The Eddy

Na ‘Marcella’ kijken we nu op Netflix naar de serie ‘The Eddy’. Wordt aanbevolen omdat het zo’n andere stijl van filmen is. Het speelt in en rond een jazzclub in Parijs. Clubeigenaar en bandleider is Amerikaanse Elliot. Zijn prachtige Amerikaanse puberdochter Julie is bij hem ingetrokken en zij loopt in zeven sloten tegelijk. Elliot heeft een knipperlichtrelatie met de Russische zangeres Maja. De gevoelige bassist is heel lang een junk geweest. De oost-Europese drumster Katharina zit er als een Fremdkörper bij. De muziek is mooi, de kwesties om het hoofd boven water te houden benauwend. Want het gaat niet zo goed met de club, Elliot leidde die samen met Farid, die wordt vermoord in de eerste aflevering. Hij blijkt met maffiosi in zee te zijn gegaan en een enorme som nepgeld in bewaring gehad te hebben. Dat moet Elliot zien te vinden, anders is ook hij zijn leven niet zeker. Ja, mooie serie.

Salmsteke

Ik app Ayla of ze binnenkort eens zin heeft in fietsen - ik hoop dat ze haar e-bike inmiddels heeft - en ze schrijft terug: ‘Zullen we nú?’ Dat is een reactie naar mijn hart. Zij is Bayerisch te Utrecht, kent haast alleen de stad en vindt alles wat ik haar aan Nederlands platteland en natuur laat zien geweldig. Dat is natuurlijk altijd leuk. Ons startpunt is steeds de Daphne Schippersbrug en vandaag fietsen we via De Meern, Montfoort en Bentveld naar Jaarsveld, een beeldschoon buurtschapje aan de Lek onder Lopik. Doel: recreatiegebied Salmsteke.

Ook dit natuurterrein valt onder Recreatie Midden Nederland, net als de Maarsseveenseplassen en nog veel meer zwemwaters rond Utrecht, maar hier zijn geen voorzieningen en er is ook geen entree. Officieel mag je er niet zwemmen, ik schat in vanwege de beroepsvaart op de Lek, maar de mensen doen het toch.

Wat een heerlijk dagje uit. Het lijkt wel vakantie. We steken met een voetveer de Lek over naar Ameide en fietsen dan via Lexmond naar Vianen. 

https://recreatiemiddennederland.nl/salmsteke/

Auntie (7)

We gaan naar Auntie. Ze woont op de zesde en bovenste etage van een flatgebouw, direct onder het dak en met veel ramen. En inderdaad, ze is haast gesmolten. Ze zit n een zijkamertje bijna zonder raam, met voor zich een ventilator.

We gooien er eerst maar een grote beker bouillon en een glas limonade in. Dat helpt, ook al blijft de temperatuur onverdraaglijk. Bij de Lidl , haar buurtwinkel, is het gelukkig koel, daar haal ik drinkbouillon, salami-worstjes, havermoutpap en zout caramel-ijs. Het is zo dankbaar: bij alles wat we haar voorzetten juicht ze. 

Windsors

Het is alweer maanden geleden dat ik naar de serie ‘The Crown‘ keek op Netflix. Dat is een gedramatiseerde vertelling over het Britse koningshuis. Nu is er op NPO de documentaire ‘De Windsors’, zelfde verhaal, maar nu met de echte gezichten. En talking heads er tussendoor die deskundig commentaar leveren. Elke aflevering begint met een EO-logo, en dan de pay-off ‘voor wie gelooft’. Ik kan er niet goed bij waarom royalty zo belangrijk is voor protestantse christenen. Wat maakt dat miljoenen mensen plat gaan voor de plaatjes van een koninklijke familie die miljoenen zo niet miljarden aan belastinggeld kost. Wat ze ervoor terugdoen is in het gareel voor de pers op de foto.

Wat ik ook niet snap is dat ik er zelf ook gebiologeerd naar kijk. Je kan zeggen: het is te warm om iets anders te doen. Lezen wil niet zo goed, dan maar documentaires kijken. De buitenbeentjes zijn natuurlijk het boeiendst: Harry en Megan, Diana, Margareth, prins Edward en zijn Wallis Simpson.

Rok

Ergens, in de krochten, zijn nog diverse foto’s uit mijn jeugd die ik niet ken. Af en toe duikt er weer een op. Ik sta hier tussen Vati en Mutti, we hebben achterhaald dat hij bij de ingang van het Kröller-Müller Museum moet zijn. Ik schat dat het 1977 of daaromtrent geweest moet zijn, maar ik herinner me er helemaal niets van. Ik vind ons allemaal zo dun. En die rok zo tuttig, ik herinner me ook niet die rok. Maar wel leuk zo’n plaatje.

Zwemmen

Hier te Utrecht hebben we helaas geen zee, maar gelukkig wel de Maarsseveense Plassen. Die zijn gegraven in de jaren zestig van de vorige eeuw ten behoeve van de bouw van de wijk Overvecht. Grote rechthoeken zijn het. Langs de kant zijn het en der kleine gratis grasstrandjes, plus twee grote (betaalde) zandstranden, met vermaak, en een naakstrand (gras). Wij gaan altijd naar het betaalde naaktstrand. De kleine gratis strandjes zijn altijd propvol mensen en fietsen. Bij de blote mensen is het prettig relaxed. Je moet natuurlijk wel tegen blote pielemuizen kunnen. Maar verder zijn het rustige mensen. Toiletgebouwtje, kleine kiosk.

Ook voor het naaktstrand zijn nu corona-regels opgesteld. Er mogen maximaal 200 mensen op het veld en de kaartverkoop kan alleen online. €7 per kaartje. Huh? Dat was nooit zoveel. Volgens mij was het €4.

Dat is weer zo’n onderwerp dat uitgezocht wil worden. Wel, het zit zo: er is een Naturistenvereniging Maarsseveense Plassen die dit stuk grond pacht van de organisatie Recreatie Midden Nederland. Die zorgt ervoor dat de (gratis) recreatiegebieden in de provincie netje blijven. En heeft nu deze regels aan de diverse strandjes opgelegd. En verzorgt nu de kaartverkoop online.

Onder protest is de vereniging akkoord gegaan, want ook de leden met jaarabonnementen moeten nu €7  per keer betalen.

Torren

Google Maps stuurt me langs Emmen. Er staat weer eens enorme file tussen Bremen en Osnabrück. Dat lijkt mij wel een teken, ik onderbreek de terugreis maar even en ga langs het graf.

Vati en Matti liggen in een graf op een mooie begraafplaats in het bos onder de fijnsparren. Maar Emmen is nogal ver weg als je er alleen heen wilt om hun graf te verzorgen. We hebben er indertijd plantjes en een tekening op perspex op gezet waardoor het altijd wel een beetje gezellig is en niet helemaal vergeten uitziet.

Maar nu sterven daar de fijnsparren, mede door de aanhoudende droogte en door een tor. Dus die sparren worden nu gekapt. Het is een treurig gezicht in die moordende hitte. Gelukkig zijn de sparren bij hun veldje nog niet gekapt en is er nog schaduw. Ik geef de plantjes maar wat water al zal het niet lang helpen bij deze droogte.

Oogst (2)

Best moeilijk, strobalen. Het gaat on de strootjes. De familie denk mee. In de tv-kamer hangt een groot schilderij van de Mecklenburger kunstenares Daniela Lüers, die veel strobalen heeft geschilderd. En Neef M. zoekt op internet Gemälde van strobalen, zodat ik er wat technieken uit kan destilleren. Met het aquarelpotlood wordt ‘t dan wat beter. Strobaal heet in het Duits Strohbal.

https://daniela-lueers.de/strohballen/

Oogst (1)

Natuurlijk wil je niet zeuren: O wat is het heet, maar O wat is het heet. Omdat ik een dag later gearriveerd ben dan de andere twee heb ik het slaapvertrek op zolder gekregen. De grote hoge koele logeerkamers aan de achterkant zijn al vergeven. Hoog en koel: dat kun je van de zolderkamer niet zeggen. Gelukkig koelt het in de loop van de nacht een beetje af. 

We beginnen de dag met een excursie graan oogsten, want het is toptijd op het bedrijf. De jongens die het graan oogsten gaan bijna dag en nacht door. Graanoogst is groot en oer. 

Ik droom er al jaren van om ronde strobalen te tekenen, hoe moeilijk me dat ook lijkt. Dus zoeken we een stukje land waar ronde strobalen liggen waar ik foto’s van kan maken. Die foto’s geven dan weer grote bevrediging. Zo is het hier: Oogst in MeckPom.

Buitenfilm

Op het Duitse platteland is altijd wat te doen. Op een parkeerplaats bij een klein huisjespark aan het meertje bij Reimershagen worden een film vertoond. Buiten. Klapstoelen mee. Het is een documentaire over een Turkse man in Kreuzberg die daar zijn hele volwassen leven kolen verkocht. De filmmaker Volker Meyer-Dabisch woonde jarenlang tegenover het zaakje en volgde de kolenhandelaar Ahmed Özdemir, zijn vrouw en een van hun zoons gedurende zo’n vijftien jaar, van 2000 tot 2015. De kolenhandel is een neergaande handel. Ahmed sleept de zakken kolenbrikken de Kreuzbergse trappen op en af. Loodzwaar werk. Op een dag gooit zijn vrouw hem zijn huis uit

En moet-ie alleen verder. De jongste zoon Oktay Ozdemir is nu acteur en clown. Als je zijn naam googelt zijn er veel plaatjes en interviews te vinden. 

Het is ergens wel interessant, Kreuzberg was dé wijk van Berlijn waar Turken gingen wonen, en om dan één zo’n man te volgen, maar de film is niet heel boeiend gemaakt. Een onspectaculaire film over een onspectaculair leven. De filmmaker is zelf ook aanwezig. Ik stel mij voor dat zijn film een paar keer is vertoond op documentairefestival en toen niet meer, en dat hij dit heeft bedacht: ik doe gratis vertoningen op het platteland. De avond doet een beetje aan vormingstheater denken uit de jaren zeventig. Knullige avondjes met idealistische maar niet al te goeie acteurs. Hij doet ook nog vragen beantwoorden na afloop, in het donker, en hij praat maar door en door. Een avond om nooit te vergeten.

De Drie Gezusters

Met drie zussen zijn wij te logeren op het platteland van MeckPom. En dat bij een hittegolf. Door het Wald wandelen we drie kwartier naar een wonderschoon bosmeertje, genaamd de Kleestensee, met zwemgelegenheid, om verkoeling te zoeken. We hebben wijde jurken aan én onze wandelschoenen. 

Op het grasveldje bij het meertje liggen al zo’n vijftien mensen, waarvan drie mannen en een vrouw ongekleed. FKK heet dat. Met ons erbij is het veldje vol. Heerlijke verkoeling in het water. 

Zoals het gezusters betaamt hebben we het de hele tijd over alle dingen des levens: schoenen, haren, bloesjes, jurken, haren, nagels, badpakken, zonnebrand en wat al niet. Verhalen en liedjes uit de oude doos. Heel bijzonder dit samenzijn, nooit vertoond.

Soul searching

De reisjes zijn ook een vorm van soul searching. Wat ga ik doen als ik alleen op reis ben? Bobby heeft op zijn werk in de horoscoop in de Telegraaf gelezen dat ik een spannende ontmoeting ga hebben. Nou dat is niet het geval. Ik loop in mijn

eentje en zit in mijn eentje. Er zijn vooral setjes en grootfamilies om mij heen en die hebben genoeg aan zichzelf. Ik heb ook niet zo’n behoefte. Ik kijk om me heen, slurp de beelden op en geniet van alles wat ik zie. Dit beeld van de parasols op de balkons vind ik prachtig en leidt meteen tot een tekening. Die tekening móest, meteen. Die urgentie, daar hoop ik altijd op.

Ik ga nog wel even naar binnen bij het Hauptbahnhof in de wijk Mitte, dat is tegenover het Hamburger Bahnhof, en zie hoe ontzettend veel dure nieuwbouw daar gepleegd wordt. Chique flats. En aan de Spree zie je al die bekende gebouwen boven de skyline uitstijgen en dan trekt het wel. 

Maar ik krijg steeds na anderhalf uur lopen enorm zere voeten, op beide nieuwe dure schoenen, en als ik dan een tijdje rust, liefst lig, is het weer over en kan ik weer anderhalf uur. Het noopt tot veel rust nemen en dat bevalt wel. Dat is goed.  

Twee jaar geleden toen ik vijf dagen in de wijk Steglitz logeerde was ik een dag naar de Botanische Garten, een dag naar het Museum Insel waar ik alle musea ‘deed’. En daarna een lange ontdekkingstocht langs de Spree. En een dag ging ik naar de Berliner Galerie en het Jüdisches Museum. Ik had tien losse tramkaartjes gekocht en kon eindeloos van A naar B. Dat was best een vol programma, maar ook toen was ik ‘s avonds gewoon thuis. Tekenen en processen. De dag van vertrek ging ik met de auto nog naar het Brücke-Museum en het Grunewald voor ik naar MeckPom reed.

De tentoonstelling van Katherine Grosse vond ik heel mooi, achteraf toen ik mijn foto’s ervan bekeek nog meer dan ter plekke. Het na afloop uitzoeken wie de kunstenares is en wat haar beweegt is deel van het plezier. Dan vind ik het een groot genoegen om op bed te liggen lezen en schrijven en zoeken. Kennis vergaderen. Inzicht opdoen. Wat zie ik zelf en wat zeggen de deskundigen erover?

Zien en verwerken, en dan pas weer verder. Zo bevalt het me.

Buiten de lijntjes

Buiten de lijntjes kleuren, dat is wat deze dame doet. En niet zo’n beetje ook. Totaal onverwacht. De kunstenaar heet Katharina Grosse, de expositie is getiteld ‘It Wasn’t Us’. Zij heet een van de meest invloedrijke kunstenaressen in Duitsland te zijn. Ze studeerde aan de Kunstakademie in Düsseldorf, die grote namen heeft voortgebracht als Josef Beuys, Anselm Kiefer, Gerhard Richter en Sigmar Polke. Grosse (1961) is er nu zelf professor. 

Zij heeft ook Street Art op haar cv staan. Zij vindt dat kunst overal is en moet zijn, niet alleen op canvas. En ze heeft dat zo overtuigend bepleit dat ze het hele museum mocht overnemen en doen wat haar goeddunkte. De vloeren, de wanden, de pleinen, ze heeft het alleszins opgefleurd met wilde kleurige schilderingen van hoogglansverf. 

In een museum horen schilderijen op canvas. Zaal na zaal. Doek, titel, naam van de kunstenaar. Dit is overweldigend, ontregelend. Want is dit mooi? Is dit geknoei? Je kijkt naar de totale ontregeling van het hele idee museum. En dat ìn een museum. En wat voor museum. Een oud station, waar het ooit een drukte van jewelste geweest moet zijn, is helemaal uitgekleed en alleen de muren en het stalen raamwerk zijn over. Het raamwerk zwart, de muren wit. 

Het is wel lef hebben. De kunstwereld is heel gereguleerd. Alle presentaties zijn perfectionistisch in malletjes gegoten. En in deze coronatijd nog erger dan eerst omdat de hele tijd suppoosten je in de gaten houden en in het gareel. Reserveringen vooraf, gezichtsmasker op, voldoende afstand, iedereen zwijgend in het gareel. En dan dit. Een explosie van kleuren en vormen, expressie en vreugd. Een onvergetelijke ervaring.

Het gebouw, ooit was het een kopstation voor het treinverkeer tussen Berlijn en Hamburg, ligt in Berlin Mitte, op een steenworp afstand van het huidige Hauptbahnhof. Na 1945 was het onder auspiciën van de DDR gekomen, ook al lag het net in de westelijke zone. Het was enorm verwaarloosd. In 1980 kreeg WestBerlijn er weer zeggenschap over en werd het een museum voor Pruisische kunst. Na de Wende in 1989 werd het verbouwd tot wat het nu is, en sinds 1996 in gebruik voor hedendaagse kunst.

- Impressie van de expositie:

https://youtu.be/kb3ZcV0_pG4

https://youtu.be/pttl5mop2Co

- Interview met de kunstenares:

https://www.monopol-magazin.de/interview-katharina-grosse

https://www.itsnicethat.com/features/grosse-point-blank-katharina-grosse-talks-about-pushing-painting-to-its-limits