Ik weet haast niet waar te beginnen als ik over het Emil Nolde Museum wil vertellen. De weg er naar toe, die ons leidt naar de middle of nowhere aan de Duits-Deense grens. De enorme bloementuin. Het atelierhuis, nu museum. De catalogi en ansichtkaarten die je allemaal wilt kopen. Het pianoconcert. Het diner. Het is allemaal even overweldigend en veel te veel voor één middag. Maar prachtig.
De tuin is zo mooi vanwege de schitterende bloei en de de onvermijdelijke vergankelijkheid. Hij staat vol uitbundig bloeiende bloemen, die ook op zijn aquarellen te zien zijn. Het is de tijd van de bijna uitgebloeide zonnebloemen en de uitbundig bloeiende dahlia’s. In de tuin staat ook een mooie graftombe met grasdak waar de echtelieden begraven zijn.
In het voormalige woonhuis en atelier van Emile en Ada Nolde (zij overleed in 1946, hij in 1957) is het museum gevestigd. Dat was altijd hun idee, dat daar op dat platteland tussen Denemarken en Duitsland in hun zelfgebouwde paradijs na hun dood bezoekers met hen mee zouden kunnen genieten van de natuur en de kunst. Beneden in het huis kijk je prachtige in warme kleuren geschilderde woonruimtes: maïsgeel, steenrood. De deuren zijn in uitgesproken blauwe kleuren. Kleur is de specialiteit van Nolde.
Er hangen zo’n 200 werken in de expositieruimte, wat maar een fractie is van zijn totale oeuvre. In het magazijn van het museum worden 1000 olieverfschilderijen en 6000 aquarellen bewaard, vertelt een van de medewerksters. Elk jaar is er een andere insteek. Dit jaar is die: ‘De ontdekking van de kleur’ en wordt de bezoeker erop attent gemaakt hoe de kleuren bij Nolde met de jaren steeds heftiger en uitgesprokener worden. Hij begon met veel valere kleuren. Ook met prachtig gouden licht, overigens.
De tentoonstelling volgt ook zijn leven. Hij werd geboren in 1867 als boerenzoon in een groot gezin. Al als tiener had hij de nadrukkelijke wens om kunstenaar worden en uiteindelijk mocht hij van zijn vader een ambachts-opleiding volgende tot houtbewerker en tekenaar. Daar was hij heel goed in. Op een gegeven moment maakte hij een serie tekeningen op reis, die als anzichtkaart zo goed verkochten dat hij genoeg geld had om zich vrij te vestigen. Hij ging een kunstopleiding volgen in Parijs en in Kopenhagen.
In 1902 trouwde hij de Deense actrice Ada Vilstrup en samen hernoemden zij zich tot Nolde. Zij stond haar leven lang aan zijn zijde. Het huis en tuin en atelier Seebüll bij Neuenkirchen is hun gezamenlijk project.
Wat ook bekend van hem is is dat hij zich in 1906 aansloot bij de expressionistische kunstenaarsgroep Die Brücke, maar na 2 jaar trok hij zich weer terug.
Ach dat leven is veel te veel om te vertellen, maar wel interessant om te noemen. Hij was bewust aanhanger van het nationaal socialisme, maar zijn expressionistische werk werd in 1937 aangemerkt als 'Entartete Kunst' en hij mocht vanaf 1941 niet meer werken.
De tentoonstelling voert je mee langs alle periodes en thema’s. Het mooist vind ik de bloemen, zeegezichten en landschappen van dat Nordfriese land. Misschien omdat je daar zo tussen aanwezig ben. Doordat je eerst de zee, het landschap en die uitzinnige bloementuin zo ervaren (je kunt er niet even recht doorheen lopen, je wordt gedwongen te gaan dwalen) en eerst zijn kleurige woonhuis te aanschouwen wordt de beleving van zijn kunst ook heel intens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten